จริยศาสตร์เพศในพุทธปรัชญา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เพศในทรรศนะของพุทธปรัชญา มีอยู่ 2 ความหมาย คือ ความหมายเพศทางกายภาพที่บ่งชี้ถึงการเป็นเพศชาย เพศหญิง บัณเฑาะก์ และอุภโตพยัญชนก ส่วนความหมายที่ 2 เป็นความหมายทางจิตวิทยาที่บ่งถึงพฤติกรรมการแสดงออกทางเพศเพื่อบ่งชี้ถึงการเป็นบัณเฑาะก์หรือการเป็นอื่นทางเพศ และความหมายทั้ง 2 ประการข้างต้นนี้พุทธปรัชญาถือว่าเป็นการนิยามเพศแบบสมมติสัจจะ ส่วนระดับปรมัตถสัจจะการนิยามเพศได้ถูกลดทอนไปสู่การอธิบายด้วยความจริงแบบขันธ์ 5 ที่ทุกเพศมีความจริงแท้ในแบบสากลเหมือนกัน ส่วนการนิยามความหมายของเพศในกรอบของสมมติสัจจะเป็นเงื่อนไข ทำให้เกิดข้อถกเถียงทางจริยศาสตร์เพศในพุทธปรัชญา 2 ระดับ คือระดับปัจเจกบุคคลและระดับทางสังคมจนทำให้นักวิชาการในปัจจุบันมองเพศในทางลบ แล้วทำให้เกิดอคติทางเพศระหว่างเพศชาย เพศหญิง และกลุ่มความหลากหลายทางเพศ ส่งผลให้เกิดปัญหาการปฏิบัติทางศีลธรรมและจริยธรรมทางพุทธศาสนาผิดเพี้ยน งานชิ้นนี้ได้เสนอท่าทางจริยศาสตร์เพศแนวพุทธ 2 ระดับ เพื่อเป็นบรรทัดฐานทางสังคม คือ (1) ระดับปัจเจกบุคคล พระพุทธศาสนามีท่าทีต่อกลุ่มความหลากหลายทางเพศว่าสามารถพัฒนาชีวิตตามหลักจริยธรรมเพื่อให้มีชีวิตที่ดีและชีวิตที่ประเสริฐได้ (2) ระดับสังคมพระพุทธศาสนามีท่าทีต่อเพศในลักษณะที่เป็นกลางเมื่อต้องตัดสินในเรื่องของความดีความชั่ว เพราะพระพุทธศาสนามีหลักศีลธรรมเป็นแบบกรรมวาที และหลักศีลธรรมนี้ก็ครอบคลุมเรื่องการละเมิดในชีวิตและทรัพย์สินของกลุ่มคนทุกเพศไม่ว่าจะเป็นเพศชาย เพศหญิงหรือกลุ่มความหลากหลายทางเพศ ดังนั้น จากท่าทีข้างต้นงานวิจัยชิ้นนี้จึงให้เหตุผลแย้งท่าทีต่อกลุ่มที่ใช้ความหมายแบบสมมติสัจจะในการตัดสินทางจริยศาสตร์เพศ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
ข้อความในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
ปรีชา ช้างขวัญยืน. (2559). สตรีในคัมภีร์ตะวันออก. พิมพ์ครั้งที่ 3.กรุงเทพฯ: คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2555). ตอบ ดร. มาร์ติน: ดลถิ่นอริยชน สตรีหลุดพ้น ขึ้นเหนือมหาพรหม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ผลิธรรม.
พระมหาสมเจต สมจารี (หลวงกัน), (2559). บัณเฑาะก์กับการบรรลุธรรมขั้นสูงในพุทธศาสนาเถรวาท. ศึกษาศาสตร์ มมร, 4 (2), 151-165.
พระมหาอดุลย์ ยโสธโร (บุตรตะเคียน). (2549). การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องบัณเฑาะก์กับการบรรลุธรรม. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาวิสูตร วิสุทฺธิปัญฺโญ. (2554). การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องบัณเฑาะก์ในคัมภีร์พระพุทธศาสนา. วิทยานิพนธ์ศาสนาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. (2547). มิลินทปัญหา. พิมพ์ครั้งที่ 3. ศาลายา: มหาวิทยาลัยมหา มกุฏราชวิทยาลัย.
สมภาร พรมทา (2559). พุทธปรัชญาในอภิธรรม. กรุงเทพฯ: ปัญญฉัตร์ บุ๊คส์ บายดิ้ง.
Simone de Beauvoir. (2011). The Second Sex. translated by Constance Borde and Sheila Malovany-Chevallier. New York: Vintage Books.
Tina Chanter. (2006). Gender: key concepts in philosophy. New York: Continuum.
