วิเคราะห์เป้าหมายของพุทธวิธีการสอนในทีฆนิกาย มหาวรรค

Main Article Content

พระมหาสุรศักดิ์ ขนฺติธมฺโม
พระเมธีวรญาณ
จุฑามาศ วารีแสงทิพย์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาพุทธวิธีการสอนในพระไตรปิฎก 2) เพื่อศึกษาพุทธวิธีการสอนในทีฆนิกาย มหาวรรค และ 3) เพื่อวิเคราะห์เป้าหมายพุทธวิธีการสอนในทีฆนิกาย มหาวรรค การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิจัยทางด้านเอกสาร ผลการวิจัยพบว่า 1) พุทธวิธีการสอนเป็นประมวลหลักคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าในแง่มุมทุกมิติ คือมีวิธีการสอนจากสิ่งที่เข้าใจง่ายไปหาสิ่งที่เข้าใจได้ยาก เป็นเทศนาแบบร้อยกรอง ร้อยแก้วและร้อยกรองผสมกับร้อยแก้ว โดยมีหลักคำสอนแก่บุคคลทุกชนชั้น เต็มไปด้วยสาระสำคัญที่เหมาะสมแต่ละบุคคล 2) พุทธวิธีการสอนในทีฆนิกาย มหาวรรค ทรงมีการสอนทั้งพุทธบริษัท 4 จนถึงเทวดา พรหม โดยมีการสอนตามระดับสติปัญญาของผู้ฟัง ซึ่งพุทธวิธีการสอนมีถึง 9 สูตรจาก 10 สูตรเริ่มมหาปทานสูตร โดยทรงมีพุทธประสงค์ต้องการให้พุทธบริษัทเข้าใจ เข้าถึงคำสอนอันประกอบด้วยอุทเทส นิทเทสที่เป็นส่วนภาคปริยัติ ปฏิบัติและปฏิเวธตามผู้ทรงภูมิรู้และภูมิธรรม 3) วิเคราะห์เป้าหมายของพุทธวิธีการสอนในทีฆนิกาย มหาวรรค เพราะพระพุทธเจ้าทรงมีเป้าหมายเบื้องต้นคืออนุปุพพิกถา เป้าหมายท่ามกลาง คือโอวาทปาติโมกข์และเป้าหมายที่สุดได้แก่อริยสัจ ปฏิจจสมุปบาท นำไปพัฒนาคุณภาพชีวิตหรือการดำเนินชีวิตให้เกิดความรู้คู่คุณธรรม

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2547). รู้หลักก่อนแล้วศึกษาและสอนให้ได้ผล. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์กระทรวงศึกษาธิการ.

ปรีชา ช้างขวัญยืน. (2524). การใช้เหตุผล. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วิชาการ.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). อรรถกถาภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูอนุกูลกัลยาณกิจ. (2557). หลักการเผยแผ่กับพุทธวิธีการสอนเทวดาในพระพุทธศาสนา

เถรวาท. (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ทรงวิทย์ แก้วศรี. (2550). การศึกษาวิเคราะห์ในการประกาศศาสนาของพระพุทธเจ้า. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

แหวนทอง บุญคำ. (2555). วิธีการสอนแบบบูรณาการของพระพุทธเจ้าในพระไตรปิฎก. (วิทยานิพนธ์ ศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาพุทธศาสนาและปรัชญา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.