พระพุทธศาสนากับปัญญาประดิษฐ์: ข้อเสนอทางจริยศาสตร์

Main Article Content

พระครูสังฆรักษ์เจษฎา โชติมนฺโต (จุลพันธ์)

บทคัดย่อ

          การศึกษาครั้งนี้พบว่าประการแรกไม่ว่าสังคมพร้อมรับมือหรือไม่อย่างไร ยุคของเอไอก็มาถึงแล้ว เราอยู่ร่วมกับเอไอในชีวิตประจำวันอยู่แล้ว และสังคมกำลังใช้งานเอไอ ด้วยความรู้สึกทึ่งและอัศจรรย์ใจในความสามารถหลากหลายของเอไอ ประการที่สองผู้คนส่วนใหญ่ มีความเชื่อว่าเอไอให้ประโยชน์คือช่วยเหลืองานของมนุษย์ในหลายด้านหลายสาขาอาชีพ และยังไม่เชื่อว่าเอไอจะก่อภัยได้ ประการที่สามพบว่ามีการละเมิดโดยการใช้เอไอทำงานในทางที่ผิดก่อให้เกิดความสับสนและความเสียหายแก่ผู้เกี่ยวข้องทั้งหมด และประการที่สี่พบอีกด้วยว่า เอไอมีผลกระทบมากมายทั้งเรื่องงาน เศรษฐกิจ สังคม โลกออนไลน์ และการดำเนินชีวิตประจำวันของผู้คน ท้ายที่สุด การกำหนดกฏเกณฑ์เพื่อเป็นกรอบจริยธรรมของเอไอจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีอย่างรอบคอบและต้องรีบด่วน เพื่อนำไปสู่ความปลอดภัยของมนุษย์ ดังนั้นบทความนี้จึงมีข้อเสนอให้นำจริยธรรมทางพระพุทธศาสนามาให้เติมเต็มหลักจริยธรรมแก่การใช้เอไอ เพื่อการบรรลุสองเป้าหมายคือเป็นเทคโนโลยี่ชั้นเลิศและมีจริยธรรมของผู้ใช้เอไอได้สมบูรณ์แบบ

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี (เหมประไพ). (2557). การศึกษาเชิงวิพากษ์ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับความเป็นจริงในพุทธปรัชญาเถรวาท. ดุษฎีนิพนธ์หลักสูตรปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ผู้จัดการออนไลน์. (2567). เริ่มเหมือนหนังไซไฟ! เมื่อ AI ในชีวิตจริงเริ่มต้องการถูกนับถือดั่งพระเจ้า และเริ่มเรียกมนุษย์ว่า “ทาส” มากขึ้น. สืบค้นเมื่อวันที่ 4 มี.ค. 2567 จาก https://mgronline.com/science/detail/9670000019139.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมภาร พรมทา. (2550). ทัศนะของพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการโคลนมนุษย์. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 14(2), หน้า 74.

องค์กรยูเนสโก. ร่างฉบับแรกของข้อเสนอแนะเกี่ยวกับจริยธรรมของเอไอ (FIRST DRAFT OF THE RECOMMENDATION ON THE ETHICS OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE). สืบค้นเมื่อวันที่ 11 พ.ค. 2566 จาก https://unesdoc.unesco.org/search/ffd8fc11-65ec-4d7a-9ece-d9d1edffc986.

ไอแซค อสิมอฟ.(2566). กฎ 3 ข้อของหุ่นยนต์. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 พ.ค. 2566 จาก https://th.wikipedia.org.

B.J. Copeland. (2566). Artificial Intelligence. สืบค้น 5 พค. 2566 จาก https://www.britannica.com/technology/artificial-intelligence.

Damien Keown. (2005). Buddhist Ethics: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press.

Nicola Damassino. (2019). The Questioning Turing Test. PhD Philosophy: The University of Edinburgh.

Nicholas Alexander Novelli. (2019). On the Granting of Moral Standing to Artificial Intelligence: A Pragmatic, Empirically-Informed, Desire-Based Approach. PhD Philosophy University of Edinburgh.

Somparn Promta and Kenneth Einar Himma. (2008). Artificial intelligence in Buddhist perspective. Journal of Information Communication & Ethics in Society, 6(2): 178-179.

TNN online (2562). AI คืออะไร. สืบค้น 5 พค. 2566 จาก https://www.tnnthailand.com/news/tech/12718.

Top Ten. (2566). World Economic Forum คาดในอีก 5 ปี การจ้างงาน 26 ล้านตำแหน่งจะหายไป เพราะ ‘AI’. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 พ.ค. 2566 จาก https://positioningmag.com/1429134