การรักษาสุขภาพด้วยสมาธิแบบชี่กงในศาสนาเต๋า

Main Article Content

ภพ เดชาเบญจรัตน์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องการรักษาสุขภาพด้วยสมาธิแบบชี่กงในศาสนาเต๋า ด้วยการศึกษาจากเอกสารและงานวิจัย ผลการศึกษาพบว่า แนวคิดเรื่องสมาธิตามแนวศาสนาเต๋า (Taoism Meditation) นั้น ผลจากการศึกษาเอกสารและวิจัยที่เกี่ยวข้องหลายฉบับ พบว่า แนวคิดเรื่องสมาธิแบบชี่กงในศาสนาเต๋า เพื่อการดูแลรักษาสุขภาพ เป็นการรักษาสุขภาพด้วยสมาธิแบบชี่กงในศาสนาเต๋า เป็นปรัชญาการฝึกปฏิบัติสมาธิจิตของพระในศาสนาเต๋าและพุทธ เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึก การตระหนักรู้ตนเอง ความรู้ตัวตน แรง พลังงาน อารมณ์ และจิตวิญญาณ เป็นอภิปรัชญาของเต๋าและชี่ หลักของสมาธิแบบชี่กงที่นำมาใช้ในการรักษาสุขภาพ สรุปเป็นประเด็นหลักได้ 3 ประเด็น คือ (1) การบริหารกาย (2) การบริหารจิต และ (3) บริหารลมปราณ โดยที่ชี่กงมีผลต่อระบบจิตประสาทภูมิคุ้มกันวิทยา เป็นเทคนิคที่ประสานการทำงานของกายกับจิตอย่างกลมกลืน  และอภิปรัชญาเป็นเทคนิคบำบัดเยียวยาของโลกอนาคต ซึ่งสอดคล้องกับยุคปัจจุบันที่ชัดแจ้งในกรณีการแพร่ระบาดของโรค COVID-19 ทำให้เกิดปรากฎประจักษ์ชัดว่า มนุษย์จะต้องพึ่งภูมิต้านทานของตนเองอย่างมากเพื่อการอยู่รอด ยาปฏิชีวนะที่ใช้กันทุกวันนี้อาจไม่สามารถทำลายเชื้อโรคหลายๆชีวิตได้ดังนั้น “การรักษาโดยไม่รักษา” ด้วยวิธีสมาธิแบบชี่กง จึงเป็นการแพทย์ทางเลือกที่เหมาะสมกับสภาพปัจจุบัน โดยมีส่วนเกี่ยวกับการใช้ชีวิตของมนุษย์ในประจำวัน และการเป็นสร้างสมดุลธรรมชาติของการมีชีวิต  หรือสุนทรียศาสตร์การใช้ชีวิตนั่นเอง

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กุนนที พุ่มสงวน. (2557). สุขภาพ และการสร้างเสริมสุขภาพ : บทบาทที่สำคัญของพยาบาล สุขภาพ. วารสารพยาบาลมหารบก, 15(2), หน้า 10-14.

โชติช่วง นาดร. (2533). ความเชื่อชาวจีน. กรุงเทพ: สํานักพิมพ์หยินหยาง.

สุรชัย ศิริไกร. (2566). ศาสนาและลัทธิความเชื่อของชาวจีน : การรวมศาสนาพุทธ เต๋า และขงจื๊อ. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2566 จาก http://www.asia.tu.ac.th/research/Abstract/abstract37_7%28surachai.

ชวนิต ศิวะเกื้อ. (2531). กินเพื่อสุขภาพแบบเซ็น. แปลจาก Zen Macrobiotics by Georges Ohsawa. กรุงเทพ: สํานักพิมพมูลนิธิโกมล.

ชินโอสถ หัสบำเรอ. (2541). ข้อพิจารณ์เรื่องสมาธิใช้ผิดทางหรือพาหลงผิด. บรรจบ ชุณหสวัสดิกุล บรรณาธิการ. กรุงเทพฯ: บริษัทรวมทัศน์จำกัด.

สมพร กันทรดุษฏี-เตรียมชัยศรี. (2561). การปฏิบัติสมาธิเพื่อการเยียวยาสุขภาพ. กรุงเทพฯ: กองการแพทย์ทางเลือก กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข.

เทิดศักดิ์ เดชคง. (2547). คู่มือการบริหารกาย-จิตแบบชี่กง. กรุงเทพฯ: สำนักพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต.

ทศพร ตัณฑโกศล และคณะ. (2561). คู่มือบริการชี่กง สำหรับผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: กองการแพทย์ทางเลือก กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข.

กรมอนามัย. (2541). การบริหารลมปราณเพื่อสุขภาพ. กรุงเทพฯ : สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัยกระทรวงสาธารณสุข.

สาลี่ สุภาภรณ์. (2546). การบริหารกายและจิตแบบชี่กง. กรุงเทพฯ: ประสานมิตร.

ศิริวรรณ เกษมศานต์กิดาการ. (2546). ชี่กง: ผลึกแห่งพุทธศาสนา เต๋า และขงจื๊อ. กรุงเทพฯ: ภาควิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ธวัชชัย กฤษณะประกรกิจและคณะ. (2552). สมาธิบำบัดทางจิตเวชศาสตร์ และสุขภาพจิต. ขอนแก่น:คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ดานนท์. (2543). 300 คําถามกับการฝึกชี่กง. สมุทรปราการ: สํานักพิมพ์เรือนบุญ.

โชติช่วง นาดร. (2533). ความเชื่อชาวจีน. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพหยินหยาง.

Chow et al. (2023). The effects of qiqong on reducing stress and anxiety and enhancing body-mind well-being, Mindfulness, 3(1), 51-59.

Lee Ms, Kim BG, Huh HJ, Ryu H, Lee HS, Chung HT. (2000). Effect of Qi-Training on blood pressure, heart rate and respiration rate. Clin Physiol, 20(3): 173.

Marcus Aurelius. (2006). Mediations. London: Penguin Books.

Yang J-M. (1997). The root of Chinese Qigong: secrets for health, longevity, & enlightenment. 2nd ed. Welfebora, NH: YMAA.

Ots T. (2010). Qigong. Acupuncture in the treatment of pain: an integrative approach. ed. by Backer M, Hammes MG. Churchill Livingstone: Elsevier.