การศึกษารูปแบบการอยู่ร่วมกันระหว่างคนมีศาสนาและคนไม่มีศาสนา : เปรียบเทียบการอยู่ร่วมกันระหว่างศาสนาเชิงสถาบันและศาสนาเชิงธรรมชาติในสังคมไทย

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาการอยู่ร่วมกันของคนมีศาสนาของศาสนาเชิงสถาบัน 2) เพื่อศึกษาการอยู่ร่วมกันของคนไม่มีศาสนาของศาสนาเชิงธรรมชาติ 3) เพื่อเปรียบเทียบการอยู่ร่วมกันของคนมีศาสนาและคนไม่มีศาสนา : กรณีศึกษาการอยู่ร่วมกันระหว่างศาสนาเชิงสถาบันและศาสนาเชิงธรรมชาติ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่การศึกษาเอกสาร งานวิจัย และการสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 15 ท่าน ผลการวิจัย พบว่า 1. การอยู่ร่วมกันของคนมีศาสนาของศาสนาเชิงสถาบัน พบว่า ศาสนาเชิงสถาบันจะมีองค์ประกอบที่ชัดเจน มีหน้าที่ที่ปฏิบัติ มีเป็นศูนย์กลางของประชาชนและเป็นศูนย์รวมจิตใจ เป็นแบบอย่างเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ประชาชนให้ความเคารพนับถือและเลื่อมใสศรัทธา  เนื่องจากวัดและเจ้าอาวาส เป็นผู้อยู่ใกล้พุทธศาสนิกชนมากที่สุดและเข้าใจพื้นฐาน ขนบธรรมเนียม ประเพณีท้องถิ่นของเขตพื้นที่ได้ดีที่สุด มีหน้าที่ปฏิบัติชัดเจน 2. การอยู่ร่วมกันของคนไม่มีศาสนาของศาสนาเชิงธรรมชาติ พบว่า หลักการอยู่ร่วมกันผ่านประเพณี คือ พิธีกรรมและความเชื่อตามประเพณีในสังคมไทย เนื่องจากสังคมไทยเป็นที่รวมของความหลากหลายทางชาติพันธุ์ และหลากหลายทางวัฒนธรรมประเพณีที่แบ่งแยกออกไปเป็นพิธีกรรมความเชื่อ และประเพณีตามลักษณะของภูมิประเทศ เช่น ความเชื่อ พิธีกรรม และประเพณีของคนในชุมชนภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ 3. เปรียบเทียบการอยู่ร่วมกันของคนมีศาสนาและคนไม่มีศาสนา : กรณีศึกษาการอยู่ร่วมกันระหว่างศาสนาเชิงสถาบันและศาสนาเชิงธรรมชาติ พบว่า หลักการอยู่ร่วมกันในวิถีชีวิตที่เกี่ยวข้องความเชื่อ เป็นวัฒนธรรมพื้นบ้านประเภทหนึ่ง ซึ่งมีอิทธิพลต่อแนวคิดและพฤติกรรมของชาวบ้านกลุ่มนั้นๆ อย่างลึกซึ้ง เพราะการสืบทอดความเชื่อมีการปลูกฝังต่อกันมาหลายชั่วคนในพื้นที่ต่างๆ กัน