มโนอุปลักษณ์ “น้ำ” ในสำนวนไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของ “น้ำ” ในสำนวนไทย โดยใช้แนวคิด อุปลักษณ์ทางภาษาศาสตร์ของเลคอฟและจอห์นสัน ผู้วิจัยได้ศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลตัวบท “สำนวนไทย” จำนวน 126 สำนวน จัดเป็นกลุ่มได้ 11 กลุ่ม แล้วจึงนำมาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า มีมโนอุปลักษณ์ “น้ำ” 11 รูปแบบ ได้แก่ [น้ำคือการเปลี่ยนแปลง] [น้ำคือพื้นที่] [น้ำคือความสอดคล้องกลมกลืน] [น้ำคือความสัมพันธ์] [น้ำคือเวลา] [น้ำคือสิ่งขัดขวางและคุกคาม] [น้ำคือความผ่อนคลายและมีชีวิตชีวา] [น้ำคือสาระสำคัญ ผลประโยชน์ และความสมบูรณ์] [น้ำคือความเหลวไหลและล้มเหลว] [น้ำคือความรู้ความสามารถ] และ [น้ำคือความดีงามและบริสุทธิ์]
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กิตติมา พุ่มซ้อน. (2554). การศึกษาอุปลักษณ์ “น้ำ” ในสำนวนไทย. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
จันทิมา อังคพณิชกิจ. (2561). การวิเคราะห์ข้อความ. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ณัฐพร พานโพธิ์ทอง. (2556). วาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ตามแนวภาษาศาสตร์ : แนวคิดและการนำมาศึกษา วาทกรรมในภาษาไทย. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประเทือง คล้ายสุบรรณ์. (2517). สำนวนไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์แสวงสุทธิการพิมพ์.
ภาณุวัฒน์ สกุลสืบ. (2565). “น้ำ” ในระบอบประเพณีและพีธีกรรมของไทย. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ฤทัย พานิช. (2557). อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์เกี่ยวกับ “ข้าว” ในสังคมไทย. วารสารอารยธรรมศึกษา โขง-สาละวิน, 5 (2), 161-190.
วัฒน์รักษ์. (นามแฝง). (14 เมษายน 2564). "น้ำ" ในพิธีกรรม แฝงในภูมิปัญญาสังคมไทย ใน สยามรัฐ [Online]. Available : https://siamrath.co.th/n/235555. [2568, มีนาคม 30].
สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2556). น้ำศักดิ์สิทธิ์ในวัฒนธรรมไทย. [Online]. Available : http://www.thaistudies.chula.ac.th/2018/09/29/. [2568, มีนาคม 30].
เสมียนนารี. (2567). ฝนตกหนัก-น้ำท่วมใหญ่ ในเมืองหลวง ที่คนกทม. แต่ละรุ่นต้องเผชิญมา. [Online]. Available : https://www.silpa-mag.com/history/article_86437. [2568, มีนาคม 30].
สุนทรี โชติดิลก และณัฐพร พานโพธิ์ทอง. (2556). "เด็กดีต้องทำบุญ" ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับอุดมการณ์ ในวาทกรรมสื่อสำหรับเด็กที่ผลิตโดยวัดพระธรรมกาย. วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 40 (1), 85-123.
Fairclough, N., and Wordak, R. (1997). Critical Discourse Analysis. (T. A. van Dijk Ed. Discourse as Social interaction ed.). London : Sage. Lakoff, G. and
Johnson, M. (1980). Conceptual Metaphor in Everyday Language. Journal of Philosophy, 77 (8), 453-486.
_______. (2003). Metaphors we live by. USA. Chigaco : The university of Chicago press.
