อัตลักษณ์ของประติมากรรมสุโขทัย

บทคัดย่อ

แคว้นสุโขทัยเป็นกลุ่มบ้านเมืองสำคัญที่เกี่ยวข้องผูกพันอยู่ในความคิดความเชื่อของคนไทย                ในหลากหลายมิติ  นับตั้งแต่เป็นรัฐแรกเริ่มแห่งหนึ่งของคนไทยหรือกลุ่มชนผู้ใช้ภาษาไทยที่ก่อตั้งขึ้นในดินแดนประเทศไทยทุกวันนี้  ทั้งนี้มีแนวคิดและทฤษฏี  ตลอดจนความเชื่อในเรื่องที่เกี่ยวกับถิ่นฐานดั้งเดิมของชนชาติไทยว่าเคยอาศัยอยู่ในดินแดนตอนใต้ของประเทศจีน  ได้อพยพเคลื่อนย้ายลงมายังดินแดนตอนใต้  สร้างบ้านแปงเมืองและมีพัฒนาการเกิดขึ้นเป็นรัฐของคนไทยในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖ - ๑๗  และแคว้นสุโขทัยก็นับเป็นรัฐแรกๆแห่งหนึ่งที่เกิดขึ้นมีความเจริญรุ่งเรืองอยู่ในระหว่างพุทธศตวรรษที่ ๑๘ – ๒๑  รวมทั้งเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของแคว้นสุโขทัยยังมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ชาติไทยมาตามลำดับ          จนกลายเป็นสยามประเทศในทุกวันนี้  ด้วยเหตุนี้แคว้นสุโขทัยจึงเป็นรัฐในอุดมคติของคนไทยที่ให้ความสำคัญและสนใจเรียนรู้ศึกษาอยู่เสมอมา 

ศิลปะสุโขทัยเป็นเรื่องราวที่น่าสนใจประการหนึ่ง  เนื่องจากสุโขทัยมีการนับถือศาสนาหลากหลายทั้งศาสนาพราหมณ์หรือฮินดูและพระพุทธศาสนาแบบมหายาน ซึ่งคงที่ได้รับมาจากอาณาจักรเขมรผ่านมาทางเมืองลพบุรี  รวมทั้งพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทหรือหินยาน  โดยเฉพาะพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทลัทธิลังกาวงศ์ ที่เจริญรุ่งเรืองเป็นอันมาก  ส่งผลให้สุโขทัยเป็นศูนย์กลางของพระพุทธศาสนาลังกาวงศ์อยู่ในดินแดนแถบนี้  ส่งผลเป็นเบ้าหล่อหลอมให้สุโขทัยมีแบบแผนทางวัฒนธรรมเป็นของตนเอง  ทำให้ศิลปะสุโขทัยมีรูปแบบและลักษณะเฉพาะที่เป็นเอกลักษณ์ของสุโขทัยอย่างแท้จริง