ล้านนาคดี...ที่บันทึกโดยชนชาติอื่น

บทคัดย่อ

          การได้รับรู้และเข้าใจเรื่องราวเก่าก่อนผ่านเรื่องเล่าของบรรพชน นับเป็นวิถีการเข้าถึงราก เหง้าแห่งการดำรงอยู่และหยั่งถึงประวัติศาสตร์ชีวิตของผู้คนในอดีตอันควรค่าแก่การศึกษา ไม่ว่า           จะเป็นการเล่าผ่านตำนาน การ บันทึกไว้ในวิถีแห่งศิลปะการแสดง  วิถีแห่งอาภรณ์  พิธีกรรม ภาษา และสถาปัตยกรรม ล้วนสื่อสะท้อน ย้อนให้เห็นถึงที่มาที่ไป  ความเป็นมาของชีวิตผู้คนในอดีต                 ได้อย่างชัดเจน มีบ้างที่บันทึกไว้อย่างซ่อนสัญลักษณ์  ให้ต้องมาขบคิดตีความกัน 

          การได้ศึกษาเรื่องราวในอดีตนอกจากจะช่วยให้เราเข้าใจปัจจุบันได้มากขึ้นแล้ว ยังช่วยให้เรา ยิ่งชัดเจนในแนวทางที่จะดำรงสืบไปในอนาคตภายหน้าอีกด้วย อย่างไรก็ดี การจะเรียนรู้เรื่องราว           ของคนในชาติในอดีตนั้น มีมากมายหลากหลายมิติ  ทว่าในบทความนี้เลือกที่จะศึกษาสืบค้น และวิเคราะห์เรื่องราวชาวล้านนาที่ถูกบันทึกอยู่ในเรื่องราวของชนชาติอื่น อาทิ จากเอกสารจีน พม่า และจากชนชาติอื่นใด ที่ได้มีโอกาสบันทึกเรื่องราวและเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นในอดีต อันเกี่ยวข้อง            กับชาวล้านนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการบันทึกเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับชาวล้านนาในเอกสารจีน               ที่มีแง่มุมจากทั้งสมัยทำศึกสงคราม แง่มุมของวิถีชีวิต ความเชื่อ และประเพณีในอดีต

          ตามที่มีหลักฐานปรากฏว่าชนชาติจีน มีความเป็นมายาวนานกว่าชนชาติใดๆในโลกและ            เป็นชาติที่คิดค้นการจดบันทึกเรื่องราวหลากหลายวิธี รวมถึงการคิดค้นกระดาษเยื่อไผ่ที่เอาไว้เขียนเรื่อง ราวและยังคงเก็บรักษาไว้ได้ยาวนาน  การบันทึกเรื่องราวแทบทุกยุคทุกสมัยเกิดขึ้นจนเป็น           ขนบอันสำคัญของจีน เมื่อถึงคราวเปลี่ยนถ่ายอำนาจการปกครองของราชวงศ์ต่างๆ ราชวงศ์ต่อมา         ก็จะรวบรวมและบันทึกเรื่องราวของราชวงศ์ก่อนหน้า กอปรกับจักรพรรดิ์จีนในอดีตเองก็มักเป็นผู้ที่ทรงไว้ด้วยความสามารถด้านวิชาอักขระและวรรณคดี มีส่วนในการร่วมชำระเนื้อความในบันทึกประวัติศาสตร์แทบทุกราชวงศ์   เรียกได้ว่าการบันทึกเรื่องราวที่ครอบคลุม ตั้งแต่การทำศึกสงคราม การค้า การสร้างสัมพันธไมตรี เรื่องราวของดินแดนนอกแผ่นดินจีน เรื่องราวที่จีนได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับชน ชาติอื่น เหตุการณ์ต่างๆจากภัยธรรมชาติ สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคระบาด จนเรียกได้ว่า การจดบันทึกเป็นอีกงานหลักที่สำคัญยิ่งของปราชญ์ในราชสำนักในแต่ละราชวงศ์ของจีน

          จวบจนถึงวันนี้ยังคงมีตำราและเอกสารทางวิชาการที่มุ่งแปลถอดความเรื่องราวของ           ชาวล้านนาที่ถูกบันทึกไว้ในเอกสารทางประวัติศาสตร์ของจีนมากมาย บ้างก็ใช้เป็นแหล่งความรู้          ในการ สืบค้นถึงวิวัฒนาการทางภาษาของชาติพันธุ์ไทยที่มีใช้ในแผ่นดินจีนในปัจจุบัน บ้างก็สืบค้นร่องรอยของกลุ่มบรรพชนไทยที่หลงเหลืออยู่ในแผ่นดินจีน และยังคงสืบหาขนบประเพณีวิถีล้านนา  ที่ยังคงหลงเหลือทางตะวันตกและทางตอนใต้ของแผ่นดินจีน

          บทความนี้มุ่งที่จะรวบรวมอย่างกระชับในพื้นที่จำกัด เพื่อให้เป็นเอกสารที่วิเคราะห์ถึง             การ บันทึกเรื่องราวของชาวล้านนาในเอกสารของชนชาติอื่น  การได้รู้ว่าชนชาติอื่นบันทึกเรื่องราว           ในอดีตของเราไว้อย่างไร ยิ่งทำให้เราพอจะเห็นถึงสภาพแวดล้อมทางการดำรงอยู่ บทบาทและความสัมพันธ์ ทางสังคมในอดีต ความเชื่อ และขนบวิธีการใช้และพัฒนาการของภาษา  ตลอดจนถึงวัฒนธรรมที่มีอิทธิพลจากชาติที่เคยข้องเกี่ยว ถ่ายโอนและเจือปนกันในอดีตกาล  ไม่ว่าจะในมิติใด              ก็ตามล้วนสามารถช่วยฉุดรั้งให้ได้สะท้อนย้อนมองดูตนแต่เก่าก่อน ว่าเราเป็นมาอย่างไร ก่อนที่จะพากันก้าว ไกลไปข้างหน้า ได้หันกลับมาเรียนรู้ว่าอะไรที่เป็นรากฐานอันมั่นคง  อะไรเป็นรากฐานที่ทำให้ปัจจุบันเราสั่นคลอน  เพื่อจะได้เรียนรู้ มีแนวทาง และมีหลักยึดเพื่อก้าวสู่วิถีแห่งการพัฒนาอย่างมั่นคง และยั่งยืนที่แท้จริงในภายหน้า