วิพากษ์ปรัชญากฎหมายจีนผ่านวรรณกรรมสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน)
Main Article Content
บทคัดย่อ
โลกแห่งปรัชญาไร้ซึ่งขอบเขตการศึกษาปรัชญากฎหมายสามารถทำได้หลากหลายวิถีทางกล่าวโดยพิสดารก็คือทำประการใดจะเป็นการเปิดนิติสำนึกให้กับผู้ศึกษาเพราะอย่างไรก็ตามนิติปรัชญาก็ต้องอยู่บนพื้นฐานของการสื่อสารระหว่างมนุษต่อมนุษย์ ผู้เขียนเห็นว่ากฎหมายนั้นมนุษย์อาจไม่รู้ และไม่เคยอ่านได้ แต่มนุษย์มิอาจไม่เคยเสพวรรณกรรม และพื้นฐานความจริงที่ว่าวรรณกรรมคือสิ่งที่ผู้ปกครองใช้เพื่อช่วยในการปกครอง ผู้เขียนจึงพยายามท้าทายการศึกษานิติปรัชญาแนวใหม่ด้วยการนำเสนอการวิพากษ์แนวคิดปรัชญากฎหมายโดยเฉพาะกฎหมายจีนผ่านการถอดรหัสวรรณกรรมสามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน) โดยใช้แนวคิดนิติสุนทรียศาสตร์ ซึ่งฉายภาพยุคสมัยแห่งความขัดแย้งทางการเมืองของจีนในปลายสมัยราชวงศ์ฮั่น พบว่านอกจากการสอดแทรกแนวคิดทางการเมือง การปกครอง การทหาร กลศึก และด้านสุนทรียะ ในวรรณกรรมสามก๊กยังมีแนวความคิดปรัชญาทางกฎหมายจีนซ่อนอยู่เบื้องหลังเหตุการณ์ และการกระทำของตัวละคร อาทิ วิถีแห่งจารีตและคุณธรรมของขงจื้อ วิถีนิตินิยมโดยหานเฟยจื่อ และแนวคิดเต๋าของเล่าจื้อเป็นต้น สะท้อนให้เห็นถึงวิถีตะวันออกที่มีอัตลักษณ์ในวิธีคิดตามบริบทแห่งยุคสมัย สามารถช่วยให้ผู้ศึกษาวิชานิติปรัชญาโดยเฉพาะแนวคิดฝ่ายตะวันออกสามารถเข้าถึงแก่นแท้แห่งปรัชญาได้มากขึ้น ถือเป็นการบุกเบิกสร้างรากฐานตลอดจนขยายขอบเขตของการศึกษานิติสุนทรียศาสตร์ในอนาคต
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กฤษณ์พชร โสมณวัตร. “วรรณกรรมศึกษาตุลาการ: โลกทัศน์ต่อตุลาการใน “พี่น้องคารามาซอฟ”.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ (เมื่อตุลาการเป็นใหญ่ในแผ่นดิน) 9, ฉ.1 (มกราคม-มิถุนายน 2559): 236-239.
จรัญ โฆษณานันท์. นิติปรัชญาแนววิพากษ์. พิมพ์ครั้งที่2. กรุงเทพฯ: นิติธรรม, 2555.
จันทร์ฉาย ภัคอธิคม. ประวัติศาสตร์จักรวรรดิจีน. กรุงเทพฯ: รามคำแหง, 2542.
ชูวงศ์ อุบาลี. “พัฒนาการของฐานะยุทธศาสตร์ในสังคมไทย; มองผ่านตัวบทตีความสามก๊ก.” วารสารวิจัยรำไพพรรณี 10, ฉ.3 (มิถุนายน-กันยายน 2559): 22.
ทิฆัมพร รอดขันเมือง. “นิติสุนทรียศาสตร์:เครื่องมือวิเคราะห์ความยุติธรรม.” วารสารกฎหมายนิติพัฒน์ นิด้า 11, ฉ.1 (มกราคม –มิถุนายน 2565): 1-6.
ณรงค์วรรษ บุญมา. “ธรรมชาตินิยมของปรัชญาเต๋า : ข้อโต้แย้งการนำแนวคิดธรรมชาตินิยมมาใช้กับมนุษย์.” วารสารปรัชญาและศาสนามหาวิทยาลัยขอนแก่น 3, ฉ.1 (มกราคม – มิถุนายน 2561): 28-29.
ปิยฤดี ไชยพร. ความเรียงใหม่รื้อสร้างปรัชญาตะวันออก : แนวคิดเรื่องความยุติธรรมในปรัชญาของขงจื้อ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
เปี่ยมสุข นาคทอง. “ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิของผู้เคยต้องโทษจำคุกในการรับราชการ: ศึกษากรณีข้าราชการพลเรือนสามัญ.” วิทยานิพนธ์หลักสูตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิติศาสตร์ คณะนิติศาสตร์ปรีดี พนมยงค์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์, 2556.
พจนา จันทรสันติ (แปลและเรียบเรียง). วิถีแห่งเต๋า : บทที่ 57 การปกครอง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ Openbooks, 2562.
พระมหาพงศ์ทราทิตย์ ก้องเสียง. “หลักการปกครองของฮั่นเฟยจื่อ.” วารสารปรัชญาและศาสนามหาวิทยาลัยขอนแก่น 3, ฉ.1 (มกราคม – มิถุนายน 2561): 64-67.
พิทักษ์ ศศิสุวรรณ. “วิพากษ์แนวความคิดปรัชญาเต๋า กับการใช้กฎหมายอย่างสันติวิธี.”วารสารนิติ รัฐกิจ และสังคมศาสตร์ สำนักวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย 2, ฉ.1 (มกราคม-มิถุนายน 2561): 111-112.
เฟิ่งอิ่วหลัน(เขียน), ส. สุวรรณ(แปลและเรียบเรียง). ปรัชญาจีนจากขงจื่อถึงเหมาเจ๋อตง. กรุงเทพฯ: สุขภาพใจ, 2553.
วรรณา แต้มทอง. “บทความเรื่อง การลงทัณฑ์ของ “เทพเจ้าแห่งความยุติธรรม”.” การประชุมวิชาการระดับชาติครั้งที่1. วันที่ 8 มิถุนายน 2561. คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 196-213.
รชฎ สาตราวุธ. ความเรียงใหม่รื้อสร้างปรัชญาตะวันออก : จริยศาสตร์แห่งความโศกเศร้าในปรัชญาขงจื้อ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
สกล นิลวรรณ. “ฮั่นเฟยจื๊อกับชีวิตและงานนิพนธ์ (คำกล่าวจากฮั่นเฟยจื๊อ บทที่19).” https://www.silpathai.net/?s=ฮั่นเฟยจื๊อกับชีวิตและงานนิพนธ์. สืบค้นเมื่อ 12เมษายน 2566.
สมชาย ปรีชาศิลปะกุล. “พรมแดนความรู้ของการศึกษากฎหมายแนวนิติสำนึกในสังคมไทย.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ 8, ฉ.1-2558 (มกราคม-มิถุนายน 2558): 24-25.
สามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน). พิมพ์ครั้งที่24. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, 2551.
สุพิชา พึ่งสุนทร. ความเรียงใหม่รื้อสร้างปรัชญาตะวันออก : ความเสมอภาคที่ไม่เท่าเทียมในปรัชญาขงจื้อ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
แสงสว่าง กิตติสยาม. ความเรียงใหม่รื้อสร้างปรัชญาตะวันออก : มโนทัศน์พื้นฐานในจริยศาสตร์แบบขงจื้อ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
ศริญญา อรุณขจรศักดิ์. ความเรียงใหม่รื้อสร้างปรัชญาตะวันออก : ภาษาและความเป็นจริงในคัมภีร์เต๋าเต๋อจิงและคัมภีร์จวงจื๊อ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547.
อมร ทองสุก(แปลและเรียบเรียง). คัมภีร์หลุนอวี่: บทจื่อลู่, กรุงเทพฯ: ชุณหวัตร, 2549.
อุนิษา เลิศโตมรสกุล, อัณณพ ชูบำรุงกุล. อาชญากรรมและอาชญาวิทยา. พิมพ์ครั้งที่2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2561.
อาร์ม ตั้งนิรันดร. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับระบบกฎหมายจีน. กรุงเทพฯ: วิญญูชน, 2557.