การศึกษาหลักและแนวคิดเกี่ยวกับกฎหมาย ตามแนวทางการบรรยายธรรมะของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต)

บทคัดย่อ

การศึกษาวิชากฎหมายในสถาบันอุดมศึกษาของไทยนั้น มีวิชาที่เป็นรากฐานอยู่เบื้องหลังคือ นิติปรัชญา แต่ในระยะหลังวิชานิติปรัชญามักถูกทำให้หมดความสำคัญลงไป เห็นได้จากบางสถาบันไม่กำหนดเป็นวิชาบังคับ ในหลายสถาบันกำหนดเป็นวิชาเลือก สำหรับด้านเนื้อหามุ่งศึกษาว่ากฎหมายคืออะไร และกฎหมายควรจะเป็นอย่างไร ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น จึงมุ่งเน้นไปที่แนวความคิดที่มาจากอารยธรรมตะวันตกเป็นส่วนใหญ่ ในแง่ที่ว่านักคิดคนนั้นคนนี้ คิดว่าอย่างไร เสนอแนวคิดทางกฎหมายอย่างไร แล้วจึงมาถกเถียงกันว่า แนวคิดเช่นนี้ดีหรือเสียอย่างไร นักศึกษากฎหมายก็ได้แต่เพียงจดจำเอาแนวคิดดังกล่าวมาใช้เพื่อสอบผ่านไป ในบทความนี้ต้องการนำเสนอหลักและแนวคิดของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต)ที่เกี่ยวกับกฎหมาย ผ่านการบรรยายธรรมะ จากนั้นจะได้วิเคราะห์และเปรียบเทียบกับแนวคิดปรัชญาตะวันตก  เป็นการเปิดมุมมองและองค์ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกฎหมายในอีกด้านหนึ่ง