ซิ่นตีนแดง : ผ้ามงคล ภูมิปัญญาท้องถิ่น

Main Article Content

ชยาภรณ์ สุขประเสริฐ
พระครูศรีปัญญาวิกรม
พระมหาถนอม อานนฺโท
พระมหาพจน์ สุวโจ
ไว ชึรัมย์

บทคัดย่อ

ผ้าซิ่นตีนแดง เป็นผ้าทอพื้นเมืองภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวไทย  ลาว  โดยเฉพาะพื้นที่


พุทไธสง และนาโพธิ์ จังหวัดบุรีรัมย์  ซึ่งบรรพบุรุษได้ทอเพื่อใช้เป็นเครื่องนุ่งห่มของคนในครัวเรือน มีการถักทอจากมือรุ่นสู่รุ่นด้วยหยาดเหงื่อแรงงานของชาวบ้าน ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ได้ถ่ายทอดกันมา ถือเป็นผ้าเพื่อให้เกิดความเป็นมงคล ผู้เฒ่าจะใช้ผ้าตีนแดงไปผูกไว้กับเสาเอกของบ้าน เพื่อให้ครอบครัวของเจ้าบ้านมีฐานะมั่นคงอาศัยอยู่ด้วยความสงบสุขร่มเย็น  บ้างก็เป็นผ้าเพื่อกราบไหว้ผู้ใหญ่ในงานมงคล  งานแต่งงาน หรือเป็นผ้ารับไหว้ และแม้แต่การนำมาแต่งกายให้พ่อนาคในงานบวชก็เพราะถือความเป็นสิริมงคล


กาลเวลาล่วงไป ความศรัทธาและค่านิยม ก็ไม่อาจต้านทานกระแสของการเปลี่ยนแปลงไปได้ ภาพการนุ่งซิ่นตีนแดงของชาวบุรีรัมย์ก็เริ่มเลือนรางและลดบทบาทลง เพราะการมองไม่เห็นคุณค่าของผ้าซิ่นตีนแดงที่บรรพบุรุษสะสมความเป็นมงคลไว้ให้ กลับไปนิยมการสวมใสผ้าหยาบที่เกิดจากการผลิตด้วยเครื่องจักร สวมใส่ไปวัดแต่งไปในงานบุญ


บทความนี้เขียนขึ้นและเผยแพร่เพื่อหวังเพียงได้ปลูกตื่นฟื้นฟูการนุ่งซิ่นตีนแดง ผ้ามงคลภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวอีสาน จังหวัดบุรีรัมย์ ให้กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง  ภาพการนุ่งซิ่นตีนแดงไปทำบุญ ตักบาตร ฟังเทศน์ ปฏิบัติธรรม และแม้การสวมใส่ไปทำงานของชาวอีสาน จังหวัดบุรีรัมย์ หวนกลับคืนมาอีกครั้ง

Article Details

บท
Articles

References

จารุวรรณ ธรรมวัตร,วิเคราะห์ภูมิปัญญาอีสานมหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม,๒๕๓๑
มาริสสา อินทรเกิดและคณะ,การอนุรักษ์และสืบสานการทอผ้าไหมหมี่ซิ่นตีนแดงของชุมชนบ้านหัว
สะพาน อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์, วารสารธุรกิจปริทัศน์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิม
พระเกียรติ ฉบับปีที่ ๑๐ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มิถุนายน ๒๕๖๑.
มหาวิทยาลัยศิลปากร. ๒๕๔๓. ผ้าทอพื้นเมืองในภาคอิสาน โครงการพัฒนาผ้าพื้นเมืองในทุก
จังหวัดของประเทศ.
ประทับใจ สิกขา,ผ้าทอพื้นเมืองอีสานใต้,โครงการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ปี ๒๕๕๔,มหาวิทยาลัย
อุบลราชธานี,ศิริธรรมออฟเซ็ท,อุบลราชธานี, ปี ๒๕๕๕
สวัสดิ์ แก้วแบนและคณะ,ภูมิปัญญาการทอผ้าไหมลายโบราณของชุมชนบ้านแกใหญ่ อำเภอเมือง
จังหวัดสุรินทร์.
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. มปป. ผ้าไทยสายใยภูมิปัญญา สู่คุณค่าเศรษฐกิจ.
กระทรวงศึกษาธิการ.
https://ng thai.com.
https://guru.sanook.com.
https://www.pinterest.com.
https://www.thaipost.net/main/detail/10663
https://www.senate.go.th การรณรงค์แต่งกายผ้าไทย คณะอนุกรรมาธิการด้านศิลปะและ
วัฒนธรรม.
http://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/ubu-art-culture/?p=310 ฐานข้อมูลผ้าทอพื้นเมือง
อีสานใต้.
https://souvenirbuu.wordpress.com/ภูมิปัญญาท้องถิ่นไทย/ภูมิปัญญาภาคตะวันออกเฉ/ผ้า
และเครื่องแต่งกาย/ผ้าซิ่นตีน.
http:// www.isan.clubs.chula.ac.th (ภาพ)
https://www.senate.go.th การรณรงค์แต่งกายผ้าไทย คณะอนุกรรมาธิการด้านศิลปะและ
วัฒนธรรม.
https://cultureofaec.wordpress.com/
https://www.m-culture.go.th/surveillance/ewt_news.php?nid=1313&
https://th.wikiquote.org/wiki/คำขวัญประจำจังหวัดบุรีรัมย์.
https://www.qsds.go.th/silkcotton/k_16.php.
กลุ่มผู้ผลิตทอพื้นเมือง ได้แก่ กลุ่มทอผ้าไหมบ้านจอกเตี้ย,บ้านแวง,บ้านหนองโก
กลุ่มปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและกลุ่มทอผ้าพันคอไหม,ทอผ้าไหม
กลุ่มสตรีทอผ้าไหมนาโพธิ์ บ้านหนองโก,บ้านโคกสูง,บ้านมะเฟื่อง
กลุ่มศิลปะชีพมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพพิเศษในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตพระบรมราชชินีนาถ
ศูนย์หัตถกรรมพื้นบ้านอำเภอนาโพธิ์ โครงการตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี.