เรื่องเล่าพระพุทธเจ้าผจญมารในสื่อร่วมสมัย: การสืบทอดขนบวรรณคดีคำสอน

Main Article Content

พรพิมล เพ็งประภา
กิตติยา คุณารักษ์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการสืบทอดขนบวรรณคดีคำสอนเรื่องเล่าพระพุทธเจ้าผจญมารในสื่อร่วมสมัย โดยศึกษาเรื่องเล่าการผจญมารทั้ง 8 เหตุการณ์ในบทสวดมนต์พุทธอัฏฐชยมงคลคาถาหรือที่รู้จักกันในชื่อบท “พระคาถาพาหุง” ที่ได้รับการผลิตซ้ำในสื่อร่วมสมัยประเภทสื่อสิ่งพิมพ์ จำนวนทั้งสิ้น 17 สำนวน ผลการศึกษาพบว่า เรื่องเล่าพระพุทธเจ้าผจญมาร 8 เหตุการณ์ในสื่อร่วมสมัยมีการสืบทอดขนบวรรณคดีคำสอนอย่างชัดเจน โดยนำเสนอผ่านกลวิธีการสอน 4 ลักษณะ ได้แก่ 1) กลวิธีการสอนแบบตรงไปตรงมา 2) กลวิธีการสอนโดยการสอดแทรกทัศนะหรือคำสอนของผู้เขียน 3) กลวิธีการถามตอบปัญหาธรรม และ 4) กลวิธีการสอนผ่านพฤติกรรมและคำพูดของตัวละคร อีกประการหนึ่งเรื่องเล่าพระพุทธเจ้าผจญมารยังสะท้อนให้เห็นการดำรงอยู่และพลวัตของวรรณคดีพุทธประวัติตอนสำคัญในฐานะเรื่องเล่าที่ได้รับการผลิตซ้ำในพื้นที่ร่วมสมัยที่มีความเป็นสากล ส่งผลให้เกิดความรับรู้เรื่องเล่าพระพุทธเจ้าผจญมารของผู้คนในวงกว้างมากยิ่งขึ้น

Article Details

บท
Articles
Author Biography

กิตติยา คุณารักษ์, นักวิชาการอิสระ

นักวิชาการอิสระ

References

กาญจนา แก้วเทพ.(2554) การสื่อสารกับศาสนา. ใน การสื่อสาร ศาสนา กีฬา. กรุงเทพฯ : โครงการเมธีวิจัย
อาวุโส คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จิด-ตระ-ธานี (นามแฝง). (2556). พาหุง: ชัยชนะแห่งพุทธะ. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: ไอดี.ปริ้นท์.
ณัฐกาญจน์ นาคนวล. (2559). เรื่องเล่าทศชาติชาดก: การสืบทอดในสังคมไทยร่วมสมัย. อักษรศาสตรดุษฎี บัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
น้านกฮูก (นามแฝง). (2557). หนังสือชุด การผจญภัยของพระพุทธเจ้า ตอน ปราบช้างตกมัน. พิมพ์ครั้งที่ 12. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แฮปปี้คิดส์ บริษัท แปลน ฟอร์ คิดส์ จำกัด.
น้านกฮูก (นามแฝง). (2558). หนังสือชุด การผจญภัยของพระพุทธเจ้า ตอน มหาโจรองคุลิมาล. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แฮปปี้คิดส์ บริษัท แปลน ฟอร์ คิดส์ จำกัด.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ประยุตโต). (2542). พุทธวิธีในการสอน. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: โอเอ็นจีการพิมพ์.
พาหุง มนต์แห่งชัยชนะ. (2556). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ธนชัยรุ่งเรืองพัฒนา จำกัด.
พิสิทธิ์ กอบบุญ. (2548). ปุจฉา - วิสัชนา: กลวิธีทางวรรณศิลป์ใรวรรณคดี พุทธศาสนา. ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ลี บอมจี. (2554). ประวัติพระพุทธเจ้า. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.
สวัสดิ์ พัฒน์เกิดผล. (2509). บรรยายความพุทธมนต์ 2 เรื่อง พุทธมนต์บทนมัสการและพุทธมนต์ชัยมงคล (พิมพ์เนื่องในโอกาสพระราชทานเพลิงศพ น.อ. ทวีป ปรีชากุล ณ เมรุวัดเครือวัลน์วรวิหาร 7 ก.ค. 2509). ธนบุรี: การช่างวุฒิศึกษา.
โอม รัชเวทย์. (2554). องคุลิมาล ฉบับการ์ตูนสีสี่ พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอน พับลิชชิ่ง.