ฮดสรง: พิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ผ่านความศรัทธาของชุมชนในสังคมอีสาน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของพิธีฮดสรงในภาคอีสานพบว่าการฮดสรง เป็นพิธีกรรมที่ชาวพุทธในแถบภาคอีสานได้กระทำสืบต่อกันมาด้วยความศรัทธา คือ การรดน้ำพระภิกษุสามเณรที่ชาวบ้านมีมติเหตุสมควรและมีคุณสมบัติความเหมาะสม เพื่อเป็นการยกย่องเชิดชูพระภิกษุสามเณรในพระพุทธศาสนาโดยมีการคัดเลือกพระภิกษุสามเณรเพื่อเข้าประกอบพิธีฮดสรงซึ่งการคัดเลือกนั้นมีการดูจากจริยาวัตรหรือบุคลิกภาพของพระภิกษุหรือสามเณรรูปนั้นว่ามีงดงามหรือเป็นที่นับถือเคารพยกย่องของพุทธศาสนิกชนทั่วไปเพื่อนิมนต์มาประกอบพิธีกรรมการฮดสรง พิธีเถราภิเษกฮดสรงเป็นงานประเพณีโบราณ ที่ชาวอีสานได้รับมาปฏิบัติจาก ราชอาณาจักรลาวในอดีตและกระทำสืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคนเป็นพิธีที่ชาวพุทธอีสาน ประกอบขึ้นเพื่อประโยชน์อย่างน้อย๒ประการ คือเพื่อเป็นการถวายชั้นยศหรือสมณศักดิ์แด่ พระมหาเถระ พระสงฆ์สามเณรผู้ทรงคุณและปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ อีกนัยหนึ่งกล่าวกันว่านอกจากจะเป็นศิริมงคลแก่ผู้เข้าร่วมพิธีดังกล่าวแล้วเชื่อกันว่าผู้เข้าร่วมนั้นจะประสบแต่ความสุขสวัสดิ์ด้วยจตุรพิธพรคืออายุ วรรณะ สุข และกำลังสติปัญญา พร้อมลาภยศ เพราะถือว่าเป็นผู้ได้ร่วมฮดสรงพระมหาเถระผู้มีความรู้ทางธรรม และจะได้รับส่วนแห่งบุญวาสนาบารมีของท่านเหล่านั้น