การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่องการบริโภคอาหารกับการบรรลุธรรม ตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องอาหารตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องการบรรลุธรรมตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาทและ 3) เพื่อวิเคราะห์อาหารกับการบรรลุธรรมตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลปฐมภูมิและข้อมูลทุติยวิเคราะห์และสังเคราะห์ตามรูปแบบการวิจัยและนำเสนอข้อมูลในเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่าอาหารตามหลักพระพุทธศาสนาคือสภาพที่นำมาซึ่งผลโดยความเป็นปัจจัยค้ำจุนรูปธรรมและนามธรรมทั้งหลายมี 4 ประเภท คือ 1) กวฬิงการาหาร อาหารคือคำข้าว 2) ผัสสาหาร อาหารคือผัสสะ 3) มโนสัญเจตนาหาร อาหารคือมโนสัญเจตนา และ 4) วิญญาณาหาร อาหารคือวิญญาณ ในวิธีการแสวงหาอาหารมี 2 อย่างคือ 1) อริยปริเยสนา คือ การแสวงอย่างประเสริฐ และ 2) อนริยปริเยสนา คือ การแสวงอย่างไม่ประเสริฐ หลักการและวิธีการบริโภคอาหารมี 3 อย่างคือ 1) ธาตุปัจเวกขณะ ได้แก่ การคิดก่อนบริโภค   2) ตังคณิกปัจเวกขณะ หมายถึง การคิดขณะบริโภคและ 3) อตีตปัจเวกขณะ  หมายถึง การคิดหลังบริโภค การบริโภคอาหารตามหลักพระพุทธศาสนามีเป้าหมาย 3 ระดับคือ 1) ประโยชน์ในระดับปัจจุบัน 2) ประโยชน์ในโลกหน้า และ 3) ประโยชน์สูงสุด อาหารตามหลักพระวินัยจำแนกออกเป็น 2 อย่าง คือ 1) อาหารตามหลักบรมพุทธานุญาติ และ 2) อาหารต้องห้ามตามหลักบรมพุทธานุญาติ