เรื่องเล่าความหลัง : รูปแบบการมีส่วนร่วมเพื่อช่วยบำบัดโรคซึมเศร้าของผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเรื่องเล่า ความหลังและเพื่อหารูปแบบการมีส่วนร่วมเพื่อช่วยบำบัดโรคซึมเศร้าของผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ โดยใช้ระเบียบการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Method) เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้นำชุมชน ผู้สูงอายุ ผู้ดูแลหรือคนในครอบครัวของผู้สูงอายุ องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น พระสงฆ์ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพสต.) เจ้าหน้าที่ภาครัฐ และเอกชน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา ผลการวิจัยพบว่าผู้สูงอายุมักเล่าเรื่อง ความหลัง เกี่ยวกับเรื่องราวต่างๆที่เกิดขึ้นสู่กันฟังกับเพื่อนบ้าน ในขณะเดียวกันก็จะนำอาหารมาร่วมรับประทานด้วยกัน กริยาอาการของแต่ละคนแตกต่างกันออกไปแล้วแต่เรื่องราวนั้นๆ บางคนก็แสดงสีหน้าเคร่งเครียด วิตกกังวล อาลัย โศกเศร้า รวมไปถึงสนุกสนาน แววตามีความหวัง รูปแบบการมีส่วนร่วมเพื่อช่วยบำบัดโรคซึมเศร้าของผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง มี 4 รูปแบบ คือ 1) การมีส่วนร่วมในการค้นหาและจัดลำดับความสำคัญของปัญหา พบว่า คนในชุมชนเป็นบุคคลที่เข้าใจสภาพปัญหาภายในชุมชนดีเป็นอย่างดี จะพิจารณาถึงสถานการณ์ปัญหา โดยให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมเพราะจะส่งผลถึงการดำเนินกิจกรรมต่างๆในชุมชน 2) การมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์ถึงสาเหตุและที่มาของปัญหา พบว่า บางครอบครัวคนหนุ่มสาวต้องไปทำงานต่างจังหวัดเพื่อหาเงินมาจุนเจือภายในครอบครัวจำเป็นจะต้องปล่อยให้ผู้สูงอายุอยู่ตามลำพังหรืออยู่กับบุตรหลาน 3) การมีส่วนร่วมในการเลือกวิธีการและวางแผนในการแก้ปัญหา พบว่า มีการประชาคม เพื่อพูดคุย นำเสนอ อภิปราย ถกแถลงกัน นำไปสู่การได้ข้อตกลงหรือตกผลึกในเรื่องที่นำมาหารือ 4) การมีส่วนร่วมในการดำเนินตามแผน พบว่า ทุกคนจะเข้าร่วมดำเนินกิจกรรมด้วยกัน โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ไม่สามารถทำงานที่ต้องใช้แรงได้ แต่สามารถหยิบจับของหรือทำกิจกรรมเบาๆได้ ทั้งนี้คนในชุมชนจะให้ความสำคัญมากเพราะเป็นผู้ที่มีประสบการณ์สามารถคาดการณ์ได้ว่าในการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ผลจะออกมาอย่างไร ทำให้ผู้สูงอายุพึงพอใจเห็นค่าในตนเอง มีความสุขทั้งกาย ใจ
Article Details
References
กรมกิจกรรมผู้สูงอายุ. สถิติผู้สูงอายุ. (ออนไลน์) 2560 (อ้างเมื่อ 12 มกราคม 2565).
จาก https://www.dop.go.th/th/know/1
จรัญญา วงษ์พรหม. (2558). การมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ.
สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ ปีที่ 8 ฉบับที่ 3 เดือนกันยายน –
ธันวาคม 2558 หน้า 40-54. เฉลิมพล พลมุข, 3 พ.ค. 2561 มติชน
บุญชัย ภาละกาล (2557). การจัดลำดับความสำคัญของปัญหา ในกระบวนการ
ดำเนินงานอนามัยชุมชน บทเรียนในการนำทฤษฎีสู่การฝึกภาคปฏิบัติของ
นักศึกษาพยาบาลในชุมชน. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข. หน้า 1-11.
ไพรัตน์ เตชะรินทร์. (2527). นโยบายและกลวิธีการมีส่วนร่วมของชุมชนในยุทธศาสตร์
การพัฒนาปัจจุบันของประเทศไทย ในการมีส่วนร่วมของประชาชนในการ
พัฒนา. กรุงเทพฯ: ศักดิ์โสภาการพิมพ์.
ไพฑูรย์ พัชรอาภา. (2559). สถานการณ์ผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุกับครอบครัว ชุมชน สังคม.
กรุงเทพฯ :กองส่งเสริมศักยภาพผู้สูงอายุ.
ยุวัตน์ วุฒิเมธี. (2526). หลักการพัฒนาชุมชนและการพัฒนาชนบท. กรุงเทพฯ : ไทย
อนุเคราะห์ไทย. ศรีเรือน แก้วกังวาน. (2549). จิตวิทยาพัฒนาการชีวิตทุกช่วงวัยวัยรุ่น-วัยสูงอายุ เล่ม 2.
พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุภัททา ปิณฑะแพทย์. (2542). พฤติกรรมมนุษย์และการพัฒนาคน. กรุงเทพฯ: สถาบัน
ราชภัฎสวนสุนันทา.
อติยา คชภักดี. (2545). โครงการศึกษาเพื่อพัฒนาตัวชี้วัดครอบครัว อยู่ดีมีสุขรายงาน
การศึกษาขั้นสุดท้าย. กรุงเทพฯ: สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและ
ครอบครัว. มหาวิทยาลัยมหิดล.