การพัฒนาหัตถกรรมผ้าไหมเชิงพุทธของชุมชนบ้านปะอาว ตำบลปะอาว อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาอัตลักษณ์และภูมิปัญญาเชิงพุทธผ่านงานหัตถกรรมผ้าไหมของชุมชนบ้านปะอาว ตำบลปะอาว อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ (2) เพื่อศึกษาการพัฒนาหัตถกรรมผ้าไหมเชิงพุทธของชุมชนบ้านปะอาว ตำบลปะอาว อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัด  ศรีสะเกษ (3) เพื่อวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคที่มีต่อการพัฒนาหัตถกรรมผ้าไหมเชิงพุทธของชุมชนบ้านปะอาว ตำบลปะอาว อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ โดยศึกษาจากกลุ่มประชากรตัวอย่าง 15 คน ที่มาจากกลุ่มปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน ประธานสภาวัฒนธรรมตำบล และชาวบ้านผู้ทอผ้าไหม จากการศึกษาพบว่า ภูมิปัญญาในการทอผ้าไหมบ้านปะอาว มีวิธีการทอผ้าไหมด้วยภูมิปัญญาที่เกิดจากการย้อมมะเกลือ มีกระบวนการย้อมโดยการใส่พืชที่ให้กลิ่นหอม เช่น ใบเล็บครุฑ ต้นสาบแร้ง สาบกา และว่านหอม เป็นต้น มีการสร้างสรรค์ลวดลายที่เป็นอัตลักษณ์และรูปแบบการทอผ้าแบบดั้งเดิม ที่มีรูปแบบกรรมวิธีการทอที่สืบสานขนบเดิมของบรรพบุรุษไว้อย่างเคร่งครัด ซึ่งผ้าแต่ละชนิดมีลักษณะเฉพาะที่สามารถศึกษาได้จากชื่อ กรรมวิธีการมัด การย้อม การทอ และลวดลาย ลวดลายที่ปรากฏบนผืนผ้าล้วนเป็นสัญลักษณ์ที่ช่างทอผ้ากำหนดขึ้นเพื่อสื่อถึงความคิด ความเชื่อ ความรู้สึก มุมมอง โลกทัศน์ และความเข้าใจของคนท้องถิ่น ที่ผ่านการหล่อหลอมจากพระพุทธศาสนาด้วยหลักธรรมที่สร้างความรัก ความสามัคคี สร้างขันติบารมี ร่วมกันทำงานด้วยความตั้งใจเพื่อชุมชนและประโยชน์ของชุมชนบ้านปะอาว ให้มีการสืบสานและสืบต่อถึงรุ่นลูกรุ่นหลานในอนาคต