การพัฒนาหลักสูตรผู้อุปสมบทระยะสั้นโดยใช้หลักปฏิบัติตามแนวสติปัฏฐาน 4 ในสำนัก ปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดสงขลา แห่งที่ 19 วัดศรีสว่างวงศ์ (เกาะเสือ)

Main Article Content

พระปลัดภูวนัย ทองวงศ์
จิดาภา สุวรรณฤกษ์
วิทวัฒน์ ขัตติยะมาน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาหลักสูตรผู้อุปสมบทระยะสั้นตามแนวสติปัฏฐาน 4 และ 2) ศึกษาผลการนำหลักสูตรไปใช้เพื่อพัฒนาผู้อุปสมบทระยะสั้นตามแนวสติปัฏฐาน 4 เป็นงานวิจัยเชิงผสานวิธีระหว่างเชิงปริมาณและคุณภาพ พื้นที่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ประชากรคือผู้อุปสมบทระยะสั้น จำนวน 10 รูป เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลคือหลักสูตรผู้อุปสมบทระยะสั้นโดยใช้หลักปฏิบัติตามแนวสติปัฏฐาน 4 แบบทดสอบวัดก่อน - หลังการฝึกอบรม และแบบประเมินความพึงพอใจที่มีต่อหลักสูตร วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าพัฒนาการสัมพัทธ์ การวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและการสนทนากลุ่ม เขียนบรรยาย นำเสนอเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) องค์ประกอบของหลักสูตรผู้อุปสมบทระยะสั้นโดยใช้หลักปฏิบัติตามแนวสติปัฏฐาน 4 มี 9 ประการ คือ 1.1) หลักการและเหตุผล 1.2) จุดมุ่งหมาย 1.3) วัตถุประสงค์ 1.4) ขอบเขต 1.5) โครงสร้างหลักสูตร 1.6) กิจกรรมในหลักสูตร 1.7) กระบวนการดำเนินการจัดการอบรม 1.8) สื่อประกอบการเรียนรู้ และ 1.9) การวัดและประเมินผล  2) ผลการศึกษาการนำหลักสูตรผู้อุปสมบทระยะสั้นโดยใช้หลักปฏิบัติตามแนวสติปัฏฐาน 4 ไปใช้ 2.1) การวัดและประเมินผลด้านความรู้ความเข้าใจ พบว่า คะแนนพัฒนาการเฉลี่ยของผู้อุปสมบทระยะสั้น มีค่าร้อยละ 78.20 (คะแนนก่อนอบรม 29.40 คะแนน และคะแนนหลังอบรม 78.20 คะแนน) โดยผู้อุปสมบทระยะสั้นที่มีพัฒนาการสูงมาก คิดเป็นร้อยละ 30.00 และมีพัฒนาการสูง คิดเป็นร้อยละ 70.00 2) การวัดและประเมินผลด้านทักษะการปฏิบัติ พบว่า คะแนนพัฒนาการเฉลี่ยของผู้อุปสมบทระยะสั้น มีค่าร้อยละ 77.50 (คะแนนก่อนอบรม 1.4 คะแนน และคะแนนหลังอบรม 4.10 คะแนน) โดยผู้อุปสมบทระยะสั้นที่มีพัฒนาการสูงมาก คิดเป็นร้อยละ 60.00 และมีพัฒนาการปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 40.00 2.3) การวัดและประเมินผลด้านความพึงพอใจที่มีต่อหลักสูตรมีความพึงพอใจที่มีต่อหลักสูตรอยู่ในระดับมาก (Mean=3.95,SD=0.74) ดังนั้นการพัฒนาหลักสูตรผู้อุปสมบทระยะสั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการสอดแทรกเนื้อหาเกี่ยวกับสมาธิและสติเพื่อให้ผู้อุปสมบทสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้หลังจากที่ลาสิขาบทออกไปแล้วได้อย่างผาสุก

Article Details

บท
Research Articles

References

ณอภัย พวงมะลิ. (2561). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์โดยการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตามแนว สติปัฏฐานสี่ของศูนย์ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานวัดถ้ำพระผาคอก อำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงราย. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.

บาทหลวงเชาวฤทธิ์ สาสาย. (2550). การพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรมระยะสั้นสำหรับผู้เตรียมตัวบวชเป็นพระสงฆ์คาทอลิก สู่ภาวะผู้นำแบบผู้รับใช้ในฐานะผู้นำทางการศึกษา. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น.

บุญชม ศรีสะอาด. (2561). พื้นฐานการวิจัยการศึกษา. มหาสารคาม: ตักสิลาการพิมพ์.

พระเจริญ อคฺควิริโย (เกษมวิริยะเลิศ). (2554). ศึกษาการรับรู้เรื่องสติปัฏฐาน 4 ของอุบาสก-อุบาสิกา วัดพิชยญาติการาม กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระทนง ธมฺมิโก. (2553). ศึกษาวิเคราะห์ปัญหาการบวชในสังคมไทยปัจจุบัน. ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต คณะพุทธศาสตร์: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระไมตรี วรมิตฺโต (เจนเจริญพันธ์). (2548). คู่มือพระแท้. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.

เลิศพิพัฒน์ แก้ววันทอง ดุสิต ขาวเหลือง และมานพ แจ่มกระจ่าง. (2563). การพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรมสำหรับพระภิกษุบวชระยะสั้นในพระพุทธศาสนา. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 14(3), 43-51.

ศิริชัย กาญจนวาสี. (2557). การคำนวณคะแนนพัฒนาการ (Gain Scores). วารสารสมาคมวิจัยสังคมศาสตร์แหงประเทศไทย, 1(1), 1-20.

สุจินตนินท หนูชูสีห์สกุล. (2563). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมตามหลักคำสอนของพระพุทธศาสนาเพื่อส่งเสริมความสามารถในการปฏิบัติตามหลักไตรสิกขาสำหรับพระภิกษุนวกะ. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรดุษฎี วิทยาลัยครุศาสตร์ : มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

Taba, H. (1962). Curriculum Development : Theory and Practice. New York: Harcourt, Brace and World.