สภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนาการบริหารโรงเรียน ขนาดเล็กกลุ่มโรงเรียนเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา ตามแนวคิดโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนาการบริหารของโรงเรียนขนาดเล็ก กลุ่มโรงเรียนเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา ตามแนวคิดโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ระเบียบวิธีวิจัยกรณีศึกษา (Case study research) โดยศึกษาโรงเรียนในกลุ่ม อ.เมืองฉะเชิงเทรา จ.ฉะเชิงเทรา จำนวน
3 โรงเรียน เลือกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) แหล่งข้อมูลในการศึกษา คือ 1) แหล่งบุคคล ได้แก่ ผู้บริหาร 3 คน ครู 11 คน 2) เอกสาร 3) การสังเกต เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1) แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ใช้การเก็บข้อมูลเป็นการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) โดยใช้การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) 2) แบบบันทึกข้อค้นพบจากเอกสารและการสังเกต แล้วจึงนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์แยกประเด็น เพื่อนำเสนอสภาพปัญหาและความต้องการในพัฒนาการบริหารของโรงเรียนขนาดเล็ก ตามแนวคิดโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ 

ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนาการบริหารโรงเรียนขนาดเล็กกลุ่มโรงเรียนเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา พบว่า 1) ผู้ปกครองขาดความเชื่อมั่นในโรงเรียน เนื่องจากโรงเรียนมีครูไม่ครบทุกชั้นเรียน  นักเรียนจำเป็นต้องเรียนแบบคละชั้นเรียน ส่งผลให้ผู้ปกครองส่งบุตรหลานเข้าไปเรียนในโรงเรียนที่มีความพร้อมและครบครันมากกว่า เมื่อนักเรียนจำนวนลดลง โรงเรียนจึงถูกตัดอัตราตำแหน่งผู้บริหาร ไม่ได้รับการจัดสรรครู และได้รับจัดสรรงบประมาณน้อย จึงจำเป็นต้องเร่งสร้างความเชื่อมั่นของผู้ปกครองเพื่อให้มีจำนวนนักเรียนที่เพิ่มขึ้น 2) โรงเรียนขาดผู้บริหารสถานศึกษาโดยตรง ทำให้การบริหารงานนั้นขาดผู้นำที่เป็นทางการขาดผู้ประสาน สนับสนุน ส่งเสริม และเสริมแรง เพื่อนำองค์ความรู้ไปสู่การปฏิบัติได้จริง เมื่อไม่มีผู้บริหารแบบเป็นทางการทำให้ขาดการติดตามผล การจัดการเรียนการสอนจึงยังคงเป็นรูปแบบเดิม ไม่มีการเปิดห้องเรียนและเปิดโรงเรียนตามแนวทางโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ 3) บุคลากรมีจำนวนน้อย ครูส่วนใหญ่เป็นครูบรรจุใหม่ ประสบการณ์ทำงานในโรงเรียนขนาดเล็กไม่มากนัก ทำให้การจัดกิจกรรมการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้แบบโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้เป็นไปได้ยาก โรงเรียนจึงจำเป็นที่จะต้องได้รับความร่วมมือจากภายนอกเข้ามาช่วยเหลือแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน 4) ด้านภาระงานอื่น ๆ ที่มีจำนวนมากและครูไม่มีบุคลากรฝ่ายสนับสนุนทำให้คุณครูขาดเวลาในการจัดแผนการเรียนรู้ตามแนวคิดโรงเรียนเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้