แนวทางการพัฒนาสถานศึกษาที่ยั่งยืน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาหนองคาย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ของการพัฒนาสถานศึกษาที่ยั่งยืนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาหนองคาย  2) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาที่ยั่งยืนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาหนองคาย ผู้บริหารและครูในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาหนองคาย ใช้เกณฑ์สำหรับกำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างตามตารางของเครซี่และมอร์แกน ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 290 คน โดยระยะที่ 1 เป็นการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถาม มีค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม 0.998  วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติ ค่าความถี่  ร้อยละ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และจัดเรียงลำดับความต้องการจำเป็น (PNIModified )   ระยะที่ 2 การเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยใช้แบบสัมภาษณ์การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 คน ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาเพื่อหาและนำเสนอโดยวิธีการพรรณนา

          ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัจจุบันของแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาที่ยั่งยืน โดยรวมอยู่ในระดับน้อย และสภาพที่พึงประสงค์ โดยรวม อยู่ในระดับมากที่สุด จากผลการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่าระดับสภาพที่เป็นจริงมีค่าเฉลี่ยต่ำกว่าระดับสภาพที่พึงประสงค์เป็นรายด้านทุกด้าน โดยความต้องการจำเป็นในแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาที่ยั่งยืน องค์ประกอบที่มีความต้องการจำเป็นมากที่สุด ลำดับที่ 1 ได้แก่ ด้านวางแผนการพัฒนาที่ยั่งยืน  (PNIModified= 1.00) ลำดับที่ 2 ได้แก่ ด้านกำกับและติดตามอย่างเป็นระบบ   (PNIModified =0.92) และลำดับที่ 3 ได้แก่ ด้านจัดการเรียนการสอนเชิงรุก   (PNIModified = 0.91)

ผลการศึกษาแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาที่ยั่งยืน  พบว่าควรดำเนินการต่อไปนี้

1) การวางแผนการพัฒนาที่ยั่งยืน  ผู้บริหารควรกำหนดทิศทางขององคกรที่มีความชัดเจน  มีการวางแผนเชิงกลยุทธ์ โดยมีผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา รวมถึงผู้มีส่วนเกี่ยวข้องร่วมวางแผนและกำหนดทิศทางขององคกรร่วมกัน เพื่อความเข้าใจร่วมกันถึงแผนการพัฒนาสถานศึกษาและบรรลุจุดประสงค์ที่วางไว้

2) จัดการเรียนการสอนเชิงรุก  ผู้บริหารควรส่งเสริมการออกแบบหลักสูตรสถานศึกษา  ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน  ให้ครูได้หาความรู้เพิ่มเติมเพื่อพัฒนาการสอน ไม่ว่าจะทางออนไลน์หรือออนไซด์ ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทั้งในชั้นเรียนและออนไลน์สนับสนุนให้ผู้เรียนกล้าแสดงออกเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ของตัวผู้เรียน

3) ส่งเสริมบุคลากรอย่างสร้างสรรค์  ผู้บริหารควรส่งเสริมให้มีการสร้างขวัญและกำลังใจให้ครูมีแรงกำลังใจในการทำงาน  ส่งเสริมการเรียนรู้การพัฒนาตัวเองทั้งด้านการใช้สื่อเทคโนโลยี ด้านการใช้ภาษาที่สอง  และด้านการสร้างนวัตกรรม

4) พัฒนาคุณภาพผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง   ผู้บริหารควรส่งเสริมให้ครูใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นเครื่องมือในการสนับสนุนการจัดการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ และก้าวทันโลกปัจจุบัน ปรับปรุงสภาพแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้ของผู้เรียน  ควรพัฒนาแหล่งเรียนรู้  และส่งเสริมให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม

5) กำกับและติดตามอย่างเป็นระบบ  การวัดและประเมินผลต้องชัดเจน  และสร้างเครื่องมือวัดและประเมินผลที่เหมาะสม   ประเมินผลตามสภาพจริง และนำผลการประเมินไปสู่การพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง   เพื่อการพัฒนาตัวผู้สอน ผู้เรียน และสถานศึกษาต่อไป

6) รับผิดชอบต่อสังคม ผู้บริหารควรส่งเสริมให้มีการร่วมมือกันระหว่างสถานศึกษา  ผู้ปกครองและชุมชนในการอำนวยความสะดวกการเรียนรู้ของผู้เรียนตามบริบทของชุมชน  เปิดโอกาสให้ผู้ปกครองและชุมชนได้แสดงความคิดเห็นกับการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ และส่งเสริมให้ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้นอกห้องเรียน เพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ของตัวผู้เรียน