การพัฒนาสมรรถนะการคิดขั้นสูงของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในบทเรียนเรื่องการเคลื่อนที่ของวัตถุ โดยการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่องนี้มีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาสมรรถนะการคิดขั้นสูงในบทเรียนเรื่องการเคลื่อนที่ของวัตถุผ่านการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ ของนักเรียนชั้นระดับมัธยมศึกษาปีที่ 4 เป็นโรงเรียนรัฐบาลขนาดใหญ่ ในกรุงเทพมหานคร จำนวน 28 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบวัดสมรรถนะการคิดขั้นสูงเรื่องการเคลื่อนที่ โดยแบบวัดสมรรถนะการคิดขั้นสูงประกอบสมรรถนะการคิดขั้นสูง 3 ด้าน ได้แก่ แบบวัดสมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านความคิดสร้างสรรค์จำนวน 2 ชุด แบบวัดสมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านการตัดสินใจจำนวน 2 ชุด และแบบวัดสมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านการคิดวิเคราะห์จำนวน 2 ชุด ร่วมใช้แบบวัดสมรรถนะการคิดขั้นสูงทั้งหมด 6 ชุด ซึ่งเป็นคำถามปลายเปิด และวิเคราะห์ข้อมูลตามองค์ประกอบของสมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านความคิดสร้างสรรค์จำนวน 4 องค์ประกอบของสมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านการตัดสินใจจำนวน 3 องค์ประกอบ และองค์ประกอบของสมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านการคิดวิเคราะห์จำนวน 3 องค์ประกอบ โดยแบ่งระดับสมรรถนะในแต่ละองค์ประกอบเป็น 3 ระดับ ได้แก่ ดีมาก ดี และพอใช้ และใช้การหาความถี่ร่วมกับค่าสถิติ ร้อยละ และค่าเฉลี่ยในการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่าภาพรวมของสมรรถนะการคิดขั้นสูงของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างซึ่งมีคะแนนเต็ม 3 คะแนนในแต่ละองค์ประกอบ พบว่า สมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านความคิดสร้างสรรค์ ในองค์ประกอบการประเมินจุดเด่นจุดด้อย และการพัฒนามีคะแนนเฉลี่ยสูงสุดคือ 2.785 และองค์ประกอบการคิดริเริ่มมีคะแนนเฉลี่ยต่ำสุดคือ 2.14 สมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านการตัดสินใจ พบว่าองค์ประกอบการระบุจุดประสงค์ของการตัดสินใจ และองค์ประกอบการตัดสินใจพร้อมระบุเหตุผลมีคะแนนเฉลี่ยสูงสุดคือ 3.00 และองค์ประกอบการพิจารณาหรือสร้างทางเลือกและระบุหลักฐานมีคะแนนเฉลี่ยต่ำสุดคือ 2.215 และสุดท้ายสมรรถนะการคิดขั้นสูงด้านการคิดวิเคราะห์ พบว่าองค์ประกอบการแยกองค์ประกอบมีคะแนนเฉลี่ยสูงสุดคือ 2.855 และองค์ประกอบการนำเสนอผลการวิเคราะห์มีคะแนนเฉลี่ยต่ำสุดคือ 2.215 และผลการวิจัยนี้มีประโยชน์สำหรับผู้สอนในการนำไปใช้ปรับการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนได้รับการส่งเสริมในการพัฒนาการคิดขั้นสูงในด้านความคิดสร้างสรรค์ การตัดสินใจ และการคิดวิเคราะห์ในเชิงวิทยาศาสตร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Article Details
References
กมลพร ทองธิยะ และ กิตติชัย สุธาสิโนบล. (2021). การพัฒนาการคิดขั้นสูง: ความสามารถทางสติปัญญาที่
สำคัญในโลกยุค New Normal. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(2). 28-44.
ฆนัท ธาตุทอง. (2554). สอนคิด: การจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาการคิด. นครปฐม: เพชรเกษมการพิมพ์.
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตน์. (2554). เทคนิคการใช้คำถาม พัฒนาการคิด . นนทบุรี: บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับ
ลิสซิ่ง จำกัด.
ดอกคูณ วงศ์วรรณวัฒนา และคณะ. 2563. การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้วิชาฟิสิกส์เพื่อส่งเสริมกระบวนการ
คิดขั้นสูง สาหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. 14(2). 429-446.
รพีพล อินสุพรรณ และประสาท เนืองเฉลิม. (2563). การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์และ
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหา
ความรู้ตามแนวทางสะเต็มศึกษา. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา, 15(2), 162-170. รุ่งทิวา จันทร์สุข และ สุมาลี ชูกำแพง. (2565). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ชีววิทยาด้วยการจัดการเรียนรู้
แบบสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5E) ร่วมกับการใช้บอร์ดเกม เพื่อส่งเสริมการคิดเชิงระบบของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 4. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 16(3). 64-75.
ฤทัยรัตน์ ละอองรัตน์. (2557). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ และปฏิสัมพันธ์ของ
นักเรียนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ชั้นปีที่ 1 ที่ไดรับการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E). วารสาร
บัณฑิตวิจัย , 5(1), 79-90.
ทิวากร แก่นษา, กานต์ตะรัตน์ วุฒิเสลา, และสุระ วุฒิพรหม. (2564). การสร้างและการใช้เกณฑ์
ประเมินคำอธิบายเชิงวิทยาศาสตร์สำหรับแนวคิด เรื่อง การเคลื่อนที่และแรงของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วารสารวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ศึกษา, 4(2), 244-254.
วัชรพล จันทรวงศ์ และ ชนินันท์ พฤกษ์ประมูล. (2562). ความสามารถและกระบวนการคิดอย่างมี
วิจารณญาณในเนื้อหาฟิสิกส์ เรื่อง การเคลื่อนที่แนวตรง ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 14(3), 15-30.
สุมินตรา จีนเมือง และ ธิติยา บงกช. (2563). การจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดสะเต็มศึกษาด้วยกระบวนการ
ออกแบบเชิงวิศวกรรมเรื่อง เสียง เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 31(1), 1-59
สุวิทย์ มูลคำ และ อรทัย มูลคำ. (2556). 21 วิธีจัดการเรียนรู้: เพื่อพัฒนากระบวนการคิด. พิมพ์ครั้งที่ 4.
กรุงเทพ: โรงพิมพ์ภาพพิมพ์
กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. ค้นเมื่อวันที่ 10 มกราคม 2567.
จาก https://www.onec.go.th/index.php/page/view/Outstand/2532.
อนุเบศ ทัศนิยม. (2563). การพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพด้วยการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน. (วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม.
เอกรัตน์ ทานาค. (2563). สอนให้คิด แบบนักวิทยาศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพ: บริษัทไซเบอร์พริ้นท์กรุ๊ป
จำกัด.