แนวทางการจัดการวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้พุทธธรรม กรณีศึกษา: วัดโพธิ์ศรีบ่อใหญ่ ตำบลบ่อใหญ่ อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการจัดการวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้พุทธธรรม กรณีศึกษา: วัดโพธิ์ศรีบ่อใหญ่ ตำบลบ่อใหญ่ อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากข้อมูลเอกสารและข้อมูลภาคสนาม ใช้เครื่องมือคือ การสัมภาษณ์ การสังเกต และสนทนา จากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 35 รูป/คน นำข้อมูลมาตรวจสอบ วิเคราะห์ และนำเสนอเชิงพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า ชุมชนบ้านบ่อใหญ่ มีประวัติความเป็นมาอย่างยาวนาน ก่อตั้งหมู่บ้านในปี พ.ศ. 2325 เป็นคนชาวเหล่าฮกหรือเมืองสรวง อยู่ในพื้นที่จังหวัดร้อยเอ็ด เป็นพรานชอบล่าสัตว์เป็นอาหาร ในอดีตพื้นที่ถิ่นแถบนี้เป็นป่ารกทึบมีช้าง เสือ กวาง ลิง และสัตว์ต่างๆ อาศัยอยู่เป็นจำนวนมากเป็นแหล่งอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การตั้งบ้านเรือน จึงมีการตั้งหมู่บ้านขึ้นและตั้งชื่อหมู่บ้านตามหนองน้ำว่า “บ้านหนองบัวแดง” ต่อมามีผู้คนอพยพเข้ามาอยู่มากขึ้นจึงมีการตั้ง “ผู้ใหญ่บ้าน” และตั้งชื่อหมู่บ้านใหม่ว่า “บ้านบ่อนกเขา” ต่อมาเปลี่ยนชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านบ่อใหญ่” ในปี พ.ศ. 2450 ซึ่งชุมชนมีวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิม และมีคติความเชื่อในพระพุทธศาสนา ได้มีการตั้งวัดขึ้นนามว่า “วัดโพธิ์ศรีบ่อใหญ่” มีการก่อสร้างถาวรวัตถุซึ่งจัดเป็นต้นทุนทรัพยากรที่ทรงคุณค่าทางศาสนาจัดเป็นแหล่งเรียนรู้แก่นักเรียน นักศึกษา และพุทธศาสนิกชนทั่วไป จำนวน 7 ฐาน คือ 1) ลานธรรมบริรักษ์โพธิ์ศรีบัวทอง 2) ศาลเจ้าปู่บ่อใหญ่ 3) พระอุโบสถหลังใหม่ 4) ลานพระพุทธเมตตามหาลาภ 5) สิม 6) ลานธรรมพุทธธรรม 7) ฌาปนสถาน จัดเป็นแหล่งเรียนรู้หลักพุทธธรรม นำอธิบายให้เข้าใจในฐานการเรียนรู้ที่ได้สร้างขึ้นอย่างเหมาะสม