คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษ ที่ 21 ตามหลักพละ 4 ของสถานศึกษา สังกัดมูลนิธิธรรมิกชนเพื่อคนตาบอดในประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
คำสำคัญ:
คุณลักษณะ, ผู้บริหารสถานศึกษา, ศตวรรษที่ 21, หลักพละ 4บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพละ 4 ของสถานศึกษาสังกัดมูลนิธิธรรมิกชนเพื่อคนตาบอดในประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษ ที่ 21 ตามหลักพละ 4 ของสถานศึกษาสังกัดมูลนิธิธรรมิกชนเพื่อคนตาบอดในประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสานวิธี กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารสถานศึกษา และครูผู้สอน รวมทั้งหมด 96 คน และสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 6 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่าง โดยใช้ตารางเครจซี่และมอร์แกน ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 95 โดยการเลือกแบบเจาะจง สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพละ 4 โดยภาพรวมและรายด้าน มีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก โดยด้านที่มีการปฏิบัติระดับมากที่สุด คือ ด้านการเป็นตัวแบบที่ดี และด้านที่มีการปฏิบัติระดับน้อยที่สุด คือ ด้านการเป็นนักริเริ่มสร้างสรรค์และประกอบการ
2. แนวทางการพัฒนาคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพละ 4 มีแนวทางดังนี้ ด้านการมีวิสัยทัศน์ ควรมีความรู้ มีประสบการณ์ทางการบริหารการศึกษายุคใหม่, ด้านความสามารถทางวิชาการ การสื่อสาร และเทคโนโลยี ควรมีความรู้ความสามารถและถ่ายทอดให้ผู้ใต้บังคับบัญชาได้, ด้านการเป็นนักริเริ่มสร้างสรรค์และประกอบการ ควรมีความคิดสร้างสรรค์ คิดนอกกรอบในสิ่งใหม่, ด้านนักสร้างพลังและแรงบันดาลใจเชิงบวก สามารถโน้มน้าวใจ เป็นผู้ฟังที่ดี และให้ข้อเสนอแนะแก่บุคลากรได้, ด้านการเป็นตัวแบบที่ดี ควรเป็นตัวอย่างที่ดีให้ผู้ใต้บังคับบัญชาเรียนรู้และนำมาปฏิบัติได้, ด้านการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ ส่งเสริมให้เรียนรู้และแก้ปัญหาร่วมกัน
References
กุลจิรา รักษนคร. (2563). คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. Journal of Modern Learning Development, 5(3), 328-344.
ชยาภรณ์ จันโท และหิรัญ ประสารการ. (2560). การศึกษาคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21 ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพังงา. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, 13(1), 304-320.
ชีวสาธน์ กิ่งแก้ว. (2564). คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อขวัญในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาฉะเชิงเทรา เขต 1. เข้าถึงได้จาก http://thesis.rru.ac.th/frontend/view/678#
ธงชัย เจนโกศล. (2557). คุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพตามความคิดเห็นของครูผู้สอนในโรงเรียนมัธยมศึกษาจังหวัดกาญจนบุรี สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 8. (การค้นคว้าอิสระครุศาสตรมหาบัณฑิต). กาญจนบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี.
พรทิพย์ สุขเอียด. (2562). คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้บริหารตามทัศนะของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสงขลา เขต 3. (สารนิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). สงขลา: มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2549). พุทธวิธีการบริหาร. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). ธรรมนูญชีวิตพุทธจริยธรรมเพื่อชีวิตที่ดีงาม. (พิมพ์ครั้งที่ 57). กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
พระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. 2551. (2551, 5 กุมภาพันธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 125 ตอนที่ 28ก, หน้า 1-13.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมหมาย อ่ำดอนกลอย. (2556). บทบาทผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 7(1), 1-7.
สัมฤทธิ์ กางเพ็ง และคณะ. (2565). การวิจัยแบบผสมผสานวิธี: กระบวนทัศน์การวิจัยในศตวรรษที่ 21. วารสารครุศาสตร์ปัญญา, 1(3), 66-85.
สาคร มหาหิงค์ และคณะ. (2565). คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษายุคดิจิทัล. วารสารครุศาสตร์ปัญญา, 1(4), 62-75.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติ ฉบับที่ 12 พ.ศ. 2560-2564. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สุรีพร พันยุโดด. (2560). คุณลักษณะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการจัดการความรู้ในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 2. Journal of Thai Interdisciplinary Research, 11(4), 34-40.
Aydin, B. (2012). Transformational Leadership Behaviors of School Principals: A Qualitative Research Based on Teachers Perceptions. International Online Journal of Educational Sciences, 4(3), 581-591.
Daft, R. L. (2022). Management. (14th ed). Boston: Cengage Learning.
Ibrahim, A. T. (2015). Strategy Types and Small Firms' Performance an Empirical Investigation. Journal of Small Business Strategy, 4(1), 13-22.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
Remer. (2010). Words of Wisdom: Keys to Success in the scripps National spelling Bee by Scott. Retrieved from http://kayleadershipacademy.com/2013/04/effectiveLeadership-skillsclear-vision/Skills_for_21st _century.hrml
Toastmaster. (2013). Must have leadership skills for the 21st century. Retrieved from http://westsidetoastmasters.com/articleReference/musthave leadership
Waston, S. H. (2000). Leadership requirements in the 21th century: The perceptions of Canadian private sector leaders. Retrieved from https://digitalcommons.andrews.edu/dissertations/
