การประยุกต์พุทธปรัชญาและปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อพัฒนาสุขภาวะของผู้สูงอายุ โรงเรียนอาวุโสศึกษา เทศบาลตำบลนาอ้อ อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวทางและกระบวนการพัฒนาสุขภาวะผู้สูงอายุ 2) ประยุกต์พุทธปรัชญาและปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อพัฒนาสุขภาวะของผู้สูงอายุโรงเรียนอาวุโสศึกษาเทศบาลตำบลนาอ้อ อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย การเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ มีการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการประชุมระดมความคิดเห็นแบบมีส่วนร่วม จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 25 คน และการวิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนาความ
ผลการวิจัยพบว่า
1. เทศบาลตำบลนาอ้อ ได้กำหนดแนวทางและกระบวนการพัฒนาสุขภาวะผู้สูงอายุโดยนำหลักพุทธปรัชญาและปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นมาประยุกต์ โดยการพัฒนาสุขภาวะภายใน คือ ด้านอารมณ์ ด้านการบริโภคปัจจัย 4 ด้านพฤติกรรม และแนวทางการพัฒนาสุขภาวะภายนอก ได้แก่ ด้านสิ่งแวดล้อม ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม โดยมีกระบวนการพัฒนาสุขภาวะภายใน ได้แก่ การให้ความรู้โดยเชิญวิทยากรทั้งพระสงฆ์และคฤหัสถ์มาบรรยายให้กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ ได้แก่ การเล่นโยคะ กิจกรรมการเรียนรู้ เช่น เกมคณิตศาสตร์ การวาดภาพและระบายศรี และกิจกรรมนันทนาการ เช่น การรำวงมาตรฐาน การเล่นกีฬาพื้นบ้าน ส่วนกระบวนการพัฒนาสุขภาวะภายนอก ประกอบด้วยกิจกรรมชุมชนสัมพันธ์ เช่นการเก็บขยะ การออกเยี่ยมบ้าน กิจกรรมฝีมือ เช่นการทำขันหมากเบง การทำเครื่องจักรสาน กิจกรรมส่งเสริมเศรษฐกิจครอบครัว เช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ เป็นต้น
2. แนวทางและกระบวนการบนฐานพุทธปรัชญาและปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงดังกล่าว ทำให้ผู้สูงอายุมีสุขภาวะภายใน คือมีสติสัมปชัญญะ รู้จักควบคุมอารมณ์ของตน เห็นอกเห็นใจผู้อื่น รู้เท่าทันและปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริง รู้เข้าใจถึงวงจรของสรรพสิ่งที่มีความเกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไป ปล่อยวางคลายทุกข์ลงได้ ส่วนสุขภาวะภายนอกได้พบปะพูดคุยกับเพื่อนนักเรียน รู้สึกเพลิดเพลินกับการเรียนรู้ ใช้สอยสิ่งของอย่างรู้คุณค่ามีสัมพันธภาพที่ดีกับเพื่อนบ้าน เอื้อเฟื้อเกื้อกูลชื่นชมยินดีต่อกันในยามทุกข์สุข ครองตนตามเหมาะสมกับภาวะของตน