การบริหารงานวิชาการตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3
คำสำคัญ:
การบริหารงานวิชาการ;, สังคหวัตถุ 4;, ผู้บริหารสถานศึกษา;, เขตพื้นที่การศึกษาขอนแก่น 3บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการบริหารงานวิชาการตามหลักสังคหวัตถุ 4 และ 2) ศึกษาแนวทางการบริหารงานวิชาการตามหลักสังคหวัตถุ 4 เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณกับเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอน จำนวน 293 คน โดยใช้การสุ่มตัวอย่างแบบง่าย ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 9 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .96 และแบบสัมภาษณ์ การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหาตามหลักอุปนัย ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพการบริหารงานวิชาการตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา พบว่า โดยภาพรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก และเมื่อจำแนกเป็นรายด้าน พบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านการบริหารงานวิชาการตามหลักสมานัตตตา รองลงมา คือ ด้านการบริหารงานวิชาการตามหลักปิยวาจา ด้านการบริหารงานวิชาการตามหลักอัตถจริยาและด้านการบริหารงานวิชาการตามหลักทาน ตามลำดับ 2. แนวทางการบริหารงานวิชาการตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3 สถานศึกษาควรดำเนินการดังนี้ 1) ให้คำปรึกษา แนวคิดหรือแนวทางการดำเนินชีวิตที่เป็นประโยชน์ช่วยส่งเสริมความมั่นใจและสร้างแรงบันดาลใจให้แก่ครูและผู้เรียน 2) ใช้คำพูดที่ช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ของครูและผู้เรียน ส่งเสริมให้เกิดการแลกเปลี่ยนความคิดอย่างเปิดกว้าง 3) ส่งเสริมให้ครูและผู้เรียนคิดนอกกรอบและพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ผ่านการเรียนรู้ที่ท้าทายและน่าสนใจ 4) สนับสนุนให้ครูสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความร่วมมือโดยให้ผู้เรียนที่มีพื้นฐานความรู้แตกต่างกันมีโอกาสเรียนรู้ร่วมกันอย่างเปิดกว้างเอกสารอ้างอิง
จักรกฤต หาพา, พระครูปลัดบุญช่วย โชติวํโส และสุนทร สายคำ. (2564). แนวทางการส่งเสริมการบริหารงานกิจการนักเรียนตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนเฉพาะความพิการ สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษกลุ่ม 4. Journal of Modern Learning Development, 6(1), 302-312.
นิตยา ภูบัวเพชร, สุนทร สายคำ และพระครูปลัดบุญช่วย โชติวํโส. (2564). การมีส่วนร่วมของบุคลากรในการบริหารสถานศึกษาตามหลักสังคหวัตถุ 4 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 1. Journal of Modern Learning Development, 6(1), 353-366.
บุญชม ศรีสะอาด. (2545). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: สุวีริยสาส์น.
ปัณฑิตา แพงดาน, พระฮอนด้า วาทฺสทฺโท และรัตนคร สมบัติ. (2565). การบริหารงานวิชาการตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5. Journal of Modern Learning Development, 7(5), 243-254.
พระครูไพโรจน์กิจจาทร (สกุล สุภทฺโท), สุทธิพงษ์ ศรีวิชัย และสมศักดิ์ บุญปู่. (2563). การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาตามหลักสังคหวัตถุ 4 สำหรับโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดกรุงเทพมหานคร. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ฯ, 7(2), 1-13. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDMCU/article/view/241945/165652
พระพรหมคุณากรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. (19 ธันวาคม 2545). ราชกิจจานุเบกษา, 119, 16.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3. (2567). ข้อมูลสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3. เข้าถึงได้จากhttps://www.kkn3.go.th
สุวนันท์ สารคำ, ประสงค์ หัสรินทร์ และพระครูปริยัติคุณรังสี. (2566). การบริหารงานวิชาการตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2. วารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์, 8(2), 24-35. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/saketreview/article/view/261721
