การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้สูงอายุในอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น

ผู้แต่ง

  • พระเอกพัน สิริวณฺณเมธี (อินจันทึก) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น, ประเทศไทย
  • ชาญชัย ฮวดศรี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น, ประเทศไทย
  • สุธิพงษ์ สวัสดิ์ทา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น, ประเทศไทย

คำสำคัญ:

การบูรณาการหลักพุทธธรรม;, การมีส่วนร่วมทางการเมือง; , ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้สูงอายุในอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น 2) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างหลักอปริหานิยธรรมกับการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้สูงอายุ และ 3) เสนอแนวทางการบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้สูงอายุ การวิจัยใช้ระเบียบวิธีผสานวิธี โดยการวิจัยเชิงปริมาณมีกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุ 400 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสหสัมพันธ์เพียร์สัน ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพใช้ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 12 รูป/คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์เชิงลึก และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้สูงอายุโดยรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 3.97, S.D. = 1.20) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่าด้านการเสริมสร้างวัฒนธรรมประชาธิปไตยมีค่าเฉลี่ยสูงสุด (equation = 3.97, S.D. = 1.20) รองลงมาคือด้านการสื่อสารทางการเมือง (equation = 3.96, S.D. = 0.71) การติดตามข่าวสารทางการเมือง (equation = 3.85, S.D. = 0.82) การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นทางการเมือง (equation = 3.78, S.D. = 0.82) และการเลือกตั้ง (equation = 3.59, S.D. = 0.62)
2. ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างหลักอปริหานิยธรรมกับการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้สูงอายุ พบว่าหลักอปริหานิยธรรมทั้ง 7 ประการมีความสัมพันธ์เชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3. แนวทางการบูรณาการ ได้แก่ การเปิดเวทีแลกเปลี่ยนความคิดเห็น การส่งเสริมความเสมอภาคทางสังคม การสนับสนุนบทบาทสตรีในชุมชน และการปลูกฝังจริยธรรมผ่านกิจกรรมทางศาสนา เพื่อให้ผู้สูงอายุมีบทบาททางการเมืองอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

ณฐมน หมวกฉิม. (2564). การตื่นตัวทางการเมืองของเยาวชนในระบอบประชาธิปไตยที่มีผลต่อการเลือกตั้งทั่วไปของไทย. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

บวรศักดิ์ อุวรรณโณ และถวิลวดี บุรีกุล. (2548). ประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม (Participatory Democracy). กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.

ปฏิพัทธ์ เพชรศรี และไชยวัฒน์ เผือกคง. (2565). พฤติกรรมการรับรู้ข่าวสารทางการเมืองของผู้บริโภคสื่อสังคมออนไลน์ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 6(2), 174-188.

พระครูธรรมธรบุญเทียง พุทฺธสาวโก (ลักษณ์พลวงค์). (2564). การบูรณาการหลักพุทธธรรมกับการสื่อสารทางการเมือง เพื่อเสริมสร้างความสมานฉันท์. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระชินกร สุจิตฺโต (ทองดี). (2564). การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมการสื่อสารทางการเมืองสำหรับประชาชน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระวุฒิชัย ภูริวฑุฒโน (บริคุต) และพระครูโสภณกิตติบัณฑิต. (2565). วัฒนธรรมทางการเมืองแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในการไปใช้สิทธิเลือกตั้งผู้บริหารท้องถิ่นเทศบาลตำบลเวียงสา อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, มจร วิทยาเขตแพร่, 8(2), 273-291.

พระวสันต์ วสนฺตเวที (หงอกชัย) และฮวดศรี ชาญชัย. (2564). การมีส่วนร่วมของผู้นำท้องถิ่นในการส่งเสริมการปกครองคณะสงฆ์อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. Journal of Buddhist Education and Research, 7(1), 71-82.

พิสิษฐ์ วงศารัตน์ศิลป์. (2560). ความคิดเห็นของประชาชนในการปกครองระบอบประชาธิปไตยในเขตอำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี. วารสารดุษฎีบัณฑิตทางสังคมศาสตร์, 7(1), 190-202. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/phdssj/article/view/78380/62792

รัชฎากร เอี่ยมอำไพ. (2563). รูปแบบการพัฒนาพฤติกรรมทางการเมืองของประชาชนที่มีผลต่อการตัดสินใจในการเลือกตั้งทั่วไป. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ศิริพร ปิ่นล่ม. (2560). การมีส่วนร่วมทางการเมืองและวัฒนธรรมทางการเมืองที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของการเข้าสู่เส้นทางของการเมืองของสตรี. วารสารการวิจัยการบริหารการพัฒนา, 7(2), 1-12. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/JDAR/article/view/243917/165306

สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอน้ำพอง. (2557). สำนักบริหารการทะเบียน ที่ว่าการอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. เข้าถึงได้จาก https://district.cdd.go.th/namphong/about-us

สำนักบริหารการทะเบียน. (2567). สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน): อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. เข้าถึงได้จาก https://www.amphoe.com/dods/front/base/html/page-govern.php?catm=40070000

เอกวิทย์ มณีธร. (2553). ความรู้ความเข้าใจทางการเมือง และการมีส่วนร่วมทางการเมืองตามระบอบประชาธิปไตยของนิสิตนักศึกษาของมหาวิทยาลัยในพื้นที่พัฒนาชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 2(2), 73-98.

Yamane, T. (1967). Statistics: An introductory analysis. (2nd ed.). Harper & Row.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-30

รูปแบบการอ้างอิง

(อินจันทึก) พ. ส., ฮวดศรี ช., & สวัสดิ์ทา ส. (2025). การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้สูงอายุในอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 12(2), 123–136. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/prij/article/view/282564

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย (Research Article)