การเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและภูมิปัญญา เชิงสร้างสรรค์ตามแนวชายแดนในจังหวัดเลย
คำสำคัญ:
การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม;, ภูมิปัญญาท้องถิ่น;, การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์;, เครือข่ายชุมชน;, จังหวัดเลยบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเชิงสร้างสรรค์ในจังหวัดเลย 2) ศึกษากระบวนการเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวชายแดนในจังหวัดเลย และ 3) เสนอแนวทางการเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวชายแดนในจังหวัดเลย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก จำนวน 2 ชุมชนๆ ละ 15 รูป/คน รวมเป็น 30 รูป/คน แบบสนทนากลุ่มจำนวน 15 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการพรรณนาตามหลักอุปนัย
ผลการวิจัยพบว่า
1. บริบทพื้นที่แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวชายแดนในจังหวัดเลย ซึ่งอยู่ติดกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ประกอบด้วย บริบทพื้นที่ชุมชนวัดพระธาตุสัจจะ ตำบลท่าลี่ อำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย และบริบทพื้นที่ชุมชนบ้านท่าดีหมี ตำบลปากตม อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย ชุมชนทั้ง 2 แห่งนี้เป็นชุมชนที่มีการจัดการแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่มีความโดดเด่น
2. กระบวนการสร้างเครือข่ายแบบมีส่วนร่วมการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวชายแดนในจังหวัดเลย ได้มีองค์กรความร่วมมือจากภาคีร่วมเป็นเครือข่าย การสร้างเครือข่ายแบบมีส่วนร่วม มีกระบวนการทำงานเริ่มจากการประสานงานผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง การประชุมผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง การคัดเลือกคณะทำงานเครือข่ายชุมชน การจัดการและการบริหารงานเครือข่ายอย่างมีประสิทธิภาพ
3. แนวทางการเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวชายแดนในจังหวัดเลย ได้มีการกำหนดวิสัยทัศน์ และบทบาทหน้าที่ของคณะทำงานเครือข่าย ซึ่งมีการนำหลักอปริหานิยธรรมมาประยุกต์ใช้เพื่อให้เกิดแนวทางการบริหารจัดการเชิง
บูรณาการ เพื่อที่จะทำให้เครือข่ายมีความเข้มแข็งและการพัฒนาชุมที่ยั่งยืนต่อไป
เอกสารอ้างอิง
นรินทร์ชัย พัฒนพงศา. (2546). การมีส่วนร่วมหลักการพื้นฐานเทคนิค. เชียงใหม่: คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
นวลจันทร์ ทัศนชัยกุล. (2556). ระบบงานยุติธรรม : ยุคใหม่. กรุงเทพฯ: พรทิพย์การพิมพ์.
ประยูร พรหมสุทธิ. (2524). ประวัติการสร้างพระธาตุสัจจะ. กรุงเทพฯ: ชวนพิมพ์.
พยุงพร ศรีจันทวงษ์. (2563). เรื่องเล่าและวิถีชุมชนปากน้ำเหือง. เลย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย.
พระมหากวินท์ ยสินฺทวํโส. (2561). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารมจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 7(1), 145-156.
พระมหาสุทิตย์ อาภากโร (อบอุ่น). (2547). เครือข่าย: ธรรมชาติความรู้และการจัดการ. กรุงเทพฯ: โครงการเสริมสร้างการเรียนรู้เพื่อชุมชนเป็นสุข (สรส.).
พระสิริรัตนเมธี. (2560). การสร้างเครือข่ายอนุรักษ์โบราณสถานภายในวัดของคณะสงฆ์จังหวัดเลย. (รายงานการวิจัย). พระนครศรีอยุธยา: สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วันชัย พลเมืองดี. (2561). การพัฒนาและเสริมสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ข้ามวัฒนธรรมธรรมของกลุ่มอารยธรรม 5 เชียงกับการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง. (รายงานการวิจัย). พระนครศรีอยุธยา: สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2560–2580) (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม). เข้าถึงได้จาก https://www.nesdc.go.th/nscr/masterplan-plans/
อารดา พลอาษา. (2564). การศึกษาองค์ความรู้ การอนุรักษ์ การส่งเสริมและการเพิ่มคุณค่าการทอผ้าไหมหางกระรอกคู่ตีนแดง อำเภอนาโพธิ์ และอำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิจัยวัฒนธรรม, 4(1), 10-22.
Brandon, K. (1996). Ecotourism and conservation: A review of key issues. Washington, DC: World Bank.
