แนวทางการส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
คำสำคัญ:
แนวทาง;, การส่งเสริม; , การจัดการเรียนการสอน;, การพัฒนาทักษะอาชีพ;, มัธยมศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา 2) เปรียบเทียบการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา จำแนกตามขนาดสถานศึกษา และ 3) ศึกษาแนวทางการส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูในสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา 2567 จำนวน 384 คน กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยเทียบกับตารางของเครจซี่และมอร์แกน จากนั้นสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิโดยใช้ขนาดสถานศึกษาเป็นเกณฑ์ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษามีค่าความเที่ยงเท่ากับ .91 และแบบสัมภาษณ์เกี่ยวกับแนวทางจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียวและการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาในภาพรวมและรายด้านมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก
2. สถานศึกษาที่มีขนาดแตกต่างกันมีการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพไม่แตกต่างกัน
3. แนวทางการส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพ สถานศึกษาควรดำเนินการดังนี้ (1) บูรณาการเนื้อหาให้เชื่อมโยงกับอาชีพที่จำเป็นและเป็นที่ต้องการ (2) ส่งเสริมให้ครูนำกระบวนการเรียนรู้เชิงรุกมาใช้ในการจัดการเรียนการสอน (3) สร้างแรงจูงใจให้กับนักเรียนเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะอาชีพ (4) ส่งเสริมให้มีความร่วมมือกับหน่วยงานภายนอกหรือสถานประกอบการ (5) ส่งเสริมให้นักเรียนได้จัดการตนเองและเรียนรู้ด้วยตนเอง (6) ส่งเสริมให้มีการวัดและประเมินผลด้วยวิธีการที่หลากหลาย (7) ส่งเสริมให้มีการจัดเวทีเพื่อนำเสนอผลงานอาชีพของนักเรียน และ (8) ส่งเสริมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม
เอกสารอ้างอิง
กมลวรรณ สุอารี, รุจิร์ ภู่สาระ และภาวิดา ธาราศรีสุทธิ. (2565). การบริหารการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะในศตวรรษที่ 21 ของผู้เรียน โรงเรียนขนาดเล็ก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานีเขต 1. วารสารวิชาการวิทยาลัยสันตพล, 8(2), 75-84.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2561). แนวทางการเสริมทักษะและสร้างเสริมประสบการณ์อาชีพให้กับนักเรียน. สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ
กิ่งกาญจน์ เสติ และฐาปนี สีเฉลียว. (2566). การพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบผสมผสานตามแนวคิดการสอนทักษะปฏิบัติของเดวีส์วิชาการงานอาชีพ เพื่อส่งเสริมผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการปฏิบัติงาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. วารสารเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา, 13(1), 25-40.
ฉัตรปวีณ์ ธนัตนัคพันธ์, พิจิตรา ธงพานิช และสฤษดิ์ ศรีขาว. (2566). รูปแบบการจัดการเรียนรู้ทักษะอาชีพเพื่อเสริมสร้างการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนบ้านฝั่งแดง (พระเทพวรมุนีอุปถัมภ์). วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 6(2), 754-771.
ทิฆัมพร ศักย์กุญภรณ์, หยกแก้ว กมลวรเดช และมานี แสงหิรัญ. (2564). การบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพของผู้เรียนในโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดเล็ก เขต 38 จังหวัดสุโขทัย. Journal of Roi Kaensarn Academi, 6(8), 164-177.
ปฎาชมัย ทองชุมนุม. (2564). การพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการประกอบอาชีพสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา. วารสารวิชาการสถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้ 1, 6(2), 108-116.
พงศ์พิชญ์ ต่วนภูษา, สมศักดิ์ บุญปู่ และพีรวัฒน์ ชัยสุข. (2565). การพัฒนาทักษะของผู้เรียนอาชีวศึกษาเพื่อรองรับการทำงานในยุคการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4. ปัญญาปณิธาน, 7(2), 1-15.
พรรัตน์ จันทร์คำ. (2566). การพัฒนาระบบนิเวศการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะอาชีพของโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 22 จังหวัดแม่ฮ่องสอน. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 5(4), 885-896.
พรฤทัย มณีวรรณ และสายฝน แสนใจพรม. (2565). สภาพปัจจุบันและปัญหาของการจัดการศึกษาด้านงานอาชีพ โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์เชียงใหม่. วารสารครุศาสตร์ ราชภัฏเชียงใหม่, 1(2), 17-32.
ไพรัตน์ กลิ่นทับ, วรกฤต เถื่อนช้าง และพระมหาอุดร อุตตโร. (2568). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียน โรงเรียนมัธยมศึกษาจังหวัดพิจิตรตามหลักอิทธิบาท 4. วารสารวิจยวิชาการ, 8(2), 177-192.
ฤทัย สำเนียงเสนาะ, ปิยังกูร ตันวิเชียร และอรรถพร ธนูเพ็ชร์. (2565). กิจกรรมเสริมทักษะและการพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้ สู่ “ต้นแบบโรงเรียนอาชีพ”: ข้อสังเกตจากประสบการณ์เชิงพื้นที่โรงเรียนบ้านไทรทอง จังหวัดสระแก้ว. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 12(3), 181-195. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/var/article/view/253240/175436
วราวิชญ์ สุขวรเวท, กฤศกมล อภิบาลศรี, ธีรังกูร วรบำรุงกุล และอรุณเกียรติ จันทร์ส่งแสง. (2567). การพัฒนาทักษะอาชีพทุกช่วงวัยโดยใช้โครงงานเป็นฐาน. วารสารปราชญ์ประชาคม, 2(2), 51-72.
ศรายุทธ เงาดำ, ชลธิดา ณ ลำพูน และปรภัทร คงศรี. (2567). การพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ผ่านโครงงานผลิตภัณฑ์งาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา, 16(1), 40-48.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). แนวทางการพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 สำหรับผู้เรียน. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
สุพิศ มีทรัพย์มั่น และ จักรกฤษณ์ จันทะคุณ. (2566). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้การงานอาชีพตามทฤษฎีการเรียนรู้ทางปัญญาสังคมเพื่อเสริมสร้างความรู้และแรงจูงใจสู่การเป็นผู้ประกอบการสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 5(2), 272-283.
เสาวลักษณ์ ศรีดาเกษ และเทพไทย โชติชัย. (2563). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อเสริมสร้างอัตลักษณ์เชิงวิชาชีพของนักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาสาธารณสุขชุมชน. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 36(1), 45-58.
โสภนา สุดสมบูรณ์. (2567). การบริหารแบบมีส่วนร่วมที่ส่งผลต่อการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนในสถาบันการศึกษาปอเนาะ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการส่งเสริมการศึกษาเอกชนใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 11(3), 103-116. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/prij/article/view/278929/186662
อภิญญา บุณยเกียรติ และพระมหาอุดร อุตตโร (มากดี). (2567). การบริหารวิชาการเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพของนักเรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารมณีเชษฐาราม, 7(4), 1031-1043.
อักษร. (2567). สรุปให้รู้ ตามทันโลกการศึกษา ep.24 นโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2567. เข้าถึงได้จาก https://www.aksorn.com/ac1-educational-policy2024
