การสำรวจสถานภาพงานวิจัยด้านการสื่อสารที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และอาเซียน

บทคัดย่อ

การสำรวจสถานภาพงานวิจัยด้านการสื่อสารที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และอาเซียน
มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาองค์ความรู้ด้านการสื่อสารในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และอาเซียน เพื่อวิเคราะห์แนวโน้มและทิศทางในการพัฒนาองค์ความรู้ด้านการสื่อสารในประเด็นดังกล่าว ผ่านการศึกษางานวิจัยและวิทยานิพนธ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในระหว่างปี พ.ศ. 2552 – 2558

ผลการศึกษาพบว่า ในช่วงเวลาดังกล่าวมีงานวิจัยและวิทยานิพนธ์จำนวน 24 เรื่อง เป็นงานวิจัยของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จำนวน 20 เรื่อง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจำนวน 4 เรื่อง ด้านองค์ประกอบด้านการสื่อสารที่ศึกษามากที่สุด ได้แก่ องค์ประกอบด้านเนื้อหาสารและตัวสื่อ รองลงมาเป็นด้านผู้ส่งสารและผู้รับสารตามลำดับ ด้านแนวคิดทฤษฎีที่ใช้ศึกษามากที่สุดคือกลุ่มทฤษฎีสื่อสารมวลชน ขณะที่วิธีวิทยาที่นิยมนำมาศึกษาเป็นระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เช่นเดียวกับการประยุกต์แบบจำลองการสื่อสารเชิงพิธีกรรมเป็นแนวทางในการศึกษามากที่สุด สำหรับด้านเนื้อหาหรือปรากฏการณ์ทางการสื่อสารที่ถูกนำมาศึกษา พบว่าส่วนใหญ่ศึกษาในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับอาเซียนมากที่สุด รองลงมาเป็นการศึกษาบริบททางการสื่อสารที่เกี่ยวข้องกับประเทศในภูมิภาค แต่เน้นหนักไปที่สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวและสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมามากกว่าประเทศอื่น นอกจากนี้ยังไม่พบงานวิจัยที่ศึกษาประเทศบรูไนดารุสซาลาม สหพันธรัฐมาเลเซีย และสาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์-เลสเต แม้แต่เรื่องเดียว