อำนาจศาลในการออกหมายจับและเพิกถอนหมายจับในคดีอาญา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) แนวคิด ทฤษฎี หลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับการเอาตัวบุคคลไว้ในอำนาจรัฐ การออกหมายจับและการเพิกถอนการออกหมายจับตามกฎหมายไทยและกฎหมายต่างประเทศ (2) วิเคราะห์ถึงสภาพปัญหาการออกหมายจับและการเพิกถอนการออกหมายจับที่ปรากฏในกระบวนการยุติธรรมไทยในปัจจุบันวิเคราะห์เปรียบเทียบกับการออกหมายจับและการเพิกถอนการออกหมายจับตามกฎหมายต่างประเทศ และ (3) ศึกษาบทบาทและอำนาจศาลในการการออกหมายจับและการเพิกถอนหมายจับในคดีอาญา โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพและเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการวิจัยเอกสาร และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาและแปลความหมายจากการเปรียบเทียบ

ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการออกหมายจับของไทยไม่มีกระบวนการที่ผ่านการกลั่นกรองและตรวจสอบการออกหมายจับอย่างละเอียดรอบคอบโดยผ่านพนักงานสอบสวน พนักงานอัยการ และผู้พิพากษา เพื่อป้องกันความผิดพลาดในการออกหมายจับเหมือนเช่นประเทศเยอรมนี ฝรั่งเศส หรือสหรัฐอเมริกา แต่เป็นการขอออกหมายจับโดยเจ้าพนักงานตำรวจต่อศาลโดยตรง จึงทำให้เกิดปัญหาในเรื่องการเพิกถอนการออกหมายจับอยู่เสมอ อีกทั้งหลักเกณฑ์เรื่องการคัดค้านการออกหมายจับ กฎหมายกำหนดแต่เพียงว่าให้คัดค้านต่อศาลซึ่งออกหมายจับเท่านั้น จึงไม่อาจอุทธรณ์ต่อศาลอุทธรณ์ได้ตามหลักทั่วไปของการอุทธรณ์ในคดีอาญา ดังนั้น เพื่อคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน และป้องกันความผิดพลาดในการออกหมายจับที่เกิดขึ้น จึงจำเป็นต้องมีการแก้ไขกฎหมายในเรื่องดังกล่าวต่อไป