จารึกปราสาทพิมานอากาศ ของพระนางศรีอินทรเทวี: สารัตถะและความสำคัญในการสดุดี พระเกียรติพระเจ้าชัยวรมันที่ 7
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความชิ้นนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาจารึกปราสาทพิมานอากาศ ของพระนาง ศรีอินทรเทวี (K.485) ในสองประเด็น คือ 1. สารัตถะในจารึก 2. ความสำคัญของจารึกในฐานะเป็นจารึกสดุดีพระเกียรติพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ผลการศึกษาพบว่าจารึกปราสาทพิมานอากาศบันทึกสารัตถะที่สำคัญ ดังนี้ 1) สารัตถะทางด้านประวัติศาสตร์ จารึกให้ข้อมูลพระราชประวัติของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ไว้หลากหลายด้าน โดยเฉพาะการเสด็จไปยังอาณาจักรจามปาแล้วเสด็จกลับมาครองราชย์ที่เมืองพระนคร การอภิเษกสมรสกับพระนางศรีชัยราชเทวี ต่อมาเมื่อพระนางศรีชัยราชเทวีสิ้นพระชนม์ พระองค์จึงอภิเษกสมรสกับพระนาง ศรีอินทรเทวี รวมทั้งวีรกรรมของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ในการทำสงครามกับกองทัพจามปา จารึกยังบันทึกพระประวัติของพระนางศรีชัยราชเทวีและพระนางศรีอินทรเทวี รวมทั้งระบุถึงชื่อเมืองและสถานที่สำคัญต่าง ๆ เอาไว้ด้วย 2) สารัตถะทางด้านศาสนา จารึกแสดงให้เห็นถึงความผสมผสานระหว่างพระพุทธศาสนากับศาสนาพราหมณ์ โดยเฉพาะพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่ได้รับการเชิดชูสูงสุดและมีนัยว่าอยู่เหนือศาสนาอื่นอย่างน่าสังเกตด้วย 3) สารัตถะทางด้านสังคมและวัฒนธรรม จารึกให้ข้อมูลวิถีปฏิบัติของสตรีในราชสำนัก โดยเฉพาะการศึกษาวิชาพระพุทธศาสนาที่มีความเจริญรุ่งเรืองอย่างยิ่ง ที่น่าสนใจ คือ จารึกสะท้อนสภาพปัญหาทางสังคมในกัมพูชาช่วงเวลานั้น คือ มีเด็กผู้หญิงถูกพ่อแม่ทอดทิ้งจำนวนมาก
จากการศึกษาความสำคัญของจารึกปราสาทพิมานอากาศในฐานะจารึกสดุดีพระเกียรติ พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พบว่าจารึกสร้างภาพลักษณ์ของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ใน 3 ด้าน ดังนี้ 1) ภาพลักษณ์ของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ซึ่งเป็นกษัตริย์ในอุดมคติ คือ มีความยิ่งใหญ่ เป็นยอดนักรบ และมีความงดงามเป็นเลิศ 2) พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ในฐานะพุทธราชา มีความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา 3) พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ในฐานะเทวราชา ซึ่งมีคุณสมบัติเช่นเดียวกับพระอินทร์
Downloads
Article Details
ผู้เขียนจะต้องลงนามในแบบฟอร์มรับรองบทความ เพื่อให้คำยืนยันความรับผิดชอบว่า บทความของผู้เขียนนั้นไม่เคยตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน พร้อมรับทราบว่า กระบวนการส่งบทความเข้าพิจารณาและตีพิมพ์ในวารสารไทยคดีศึกษานั้น จะไม่มีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ ยกเว้น ในกรณีที่ผู้เขียนขอยกเลิกการตีพิมพ์บทความในวารสารไทยคดีศึกษาไม่ว่าด้วยสาเหตุใด และหลังจากบทความนั้นเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของผู้ทรงคุณวุฒิไปแล้ว ผู้เขียนจะต้องรับผิดชอบต่อค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในกระบวนการประเมินเป็นจำนวนเงิน 3,000 บาท (สามพันบาทถ้วน)
เอกสารอ้างอิง
Briggs, L.P. (1999). The ancient Khmer Empire. Philadephia: The American Philosophical Society.
Chandler, D. (2014). Prawattisāt Kamphūchā (Phim khrang thī sī) [A History of Cambodia (4th ed.)]. Bangkok: The Foundation for the Promotion of Social Sciences and Humanities.
Chitsuthiyan, A. et al. (2012). Kānsưksāwičhaiklumjaruekprāsāt tāmư̄an [A study Prasat Ta Muen Inscriptions]. Bangkok: Department of Oriental Languages, Silpakorn University.
Cœdès, G. (1929). Nouvelles données chronologiques et généalogigues sur la dynastie de Mahidharapura. BEFEO, XXIX, 297 - 305.
_____. (1942). Inscriptions du Cambodge Volume II. Hanoi: Imprimerie d'extreme - Orient.
_____. (1947). Pour mieux comprendre Angkor: cultes personnels et culte royal, monuments funéraires, symbolisme architectural, les grands souverains d'Angkor. Paris: librairie d'Amerique et d'orient Adrien Maisonneuve.
_____. (1963). Angkor, an introduction. New York: Oxford University Press.
_____. (1968). The Indianized states of Southeast Asia. Honolulu: East West Center Press.
_____. (1999). Yō̜t Sēdēkaptawanʻō̜ksưksā: Rūambotkhwāmpǣn [George coedes and oriental studies selected articles in Thai translation]. Bangkok: Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre.
Diskul, S, M.C. (1966). Silajaruekprāsātphrakhankhō̜ngphračhao chaiwō̜ramanthī čhet [Prah Khan Inscription of Jayavarman VII]. Silpakorn Journal, 10(2), 52 - 62.
Diskul, S, M.C. (1992). Prawatsātʻēchīaʻākhanēthưng [The Indianized States of Southeast Asia]. Bangkok: The Historical Society.
_____. (2004). Sātsanāphrāmnaiʻānāčhakkhō̜m (Phim khrang thī sām) [Les Religions Brahmaniques dana I'Ancien Cambodge d'après l'Épigraphie et l'Iconographie (3th ed.)]. Bangkok: Amarin Printing and Publishing PCL.
Finot, L. (1903). L'inscription sanskrite de Say - fong. BEFEO, III, 18 - 83.
_____. (1925). Inscriptions d’Angkor. Honoi: Imprimarie Extreme - Orient.
Giteau, M. (2009). Prawatmư̄angphranakhō̜nkhō̜ngkhō̜m (Phim kharang thī sī) [Histoire d'Angkor (4th ed.)]. Bangkok: Matichon.
Hall, D.G.E. (2014). Prawattisāt ʻĒchīa tawanʻō̜k chīang tai: suwannaphūm - ʻusākhanē phāk phitsadān (Phim khrang thī sām) [A history of South - East Asia (3th ed.)]. Bangkok: The Foundation for the Promotion of Social Sciences and Humanities.
Lagirarde, F. (2003). Epigraphy and Philology in Thailand, Laos and Cambodia: current studies at the French Schoolof the Far East (EFEO). In Phasa Charuek 9 (60 - 74). Bangkok: Silapakorn.
Majumda, R.C. (1953). Inscriptions of Kambuja (The Asiatic Society Monograph Series Volume Vlll.). Calcutta: The Asiatic Society.
_____. (1985). Champa: history & culture of an Indian colonial kingdom in the Far East 2nd - 16th century A.D. Delhi: Gian.
Ngamchitcharoen, W. (2004) ‘Attālænipphānnaiphratraipidok [Anat-ta and Nibbana in the Tipika]. Journal of Liberal Arts, 1(1), 93 - 115.
Nualta, V. (2014). Prawatsātwīatnāmtō̜ntai Tangtǣkhritsatawatthī pǣt Thưngklāngkhritsatawatthīyīsip [History of southern vietnam from 8th century to mid 20th century] (Master’s thesis, Silpakorn University).
Phathong, M. (1994). Jarueksukhōthai: Kānsưksāwikhro̜sāratthalæ samphanthaphāp [Sukhothai inscriptions: an analysis of their contents and their internal links] (Master’s thesis, Silpakorn University).
Phronsuthirak, M. (1999). Botsadudeenaijaruekphāsāsansakritkhō̜ng kamphūchā [Praśasti in the Sanskrit inscriptions of Cambodia]. In Phāsā - jaruek Chabapthī 6: Khurubūchā Khururamlưk [Phasa Charuek 9: Khurubucha khururamluk] (281 - 301). Bangkok: Department of Oriental Languages, Silpakorn University.
Piromanukul, R. (2016). Lakthānkīaokapphračhaochaiwō̜ramanthī Čhet Nailummǣnām čhaophrayā [Evidence about Jayavarman VII in Chao Phraya River Basin]. In Krajaejun, P. (ed.), Yukmư̄tkhō̜ngprawatsātthai Langbāyon Phutthērawāt Kānkhao mākhō̜ngkhonthai [The Dark Ages of Thai History after the Theravada Buddhist, the arrival of the Tai people] (102 - 121). Bangkok: Matichon.
Prabnok, P.P. (2004). Kānsưksāwikhro̜khamphīmahāyānsūtrālang kāra [A critical study of the Mahayanasutralankara] (Doctoral thesis, Silpakorn University).
Prapandvidya, C. (1988). Chāruk prāsāt phra khan [Preah Khan Inscription]. Thai - Bharat Journal, 23(1), 81 - 87.
Sharan, M.K. (1974). Studies in Sanskrit inscriptions of ancient Cambodia. New Delhi: Abhinav Publications.
Silpanon, D. et al. (2015). Thēwa sattrī: khati phut phrām læ khwām chư̄a nai prathēt Thai [Feminine deities of buddhism hinduism and indigenous cult in Thailand]. Bangkok: Fine Arts Department, Ministry of Culture.
Soanes, C. & Stevenson, A. (2006). Oxford dictionary of English. Oxford: Oxford University Press.
Stark, M.T. (2004). Pre-angkorinn and angkorian Cambodia. In Southeast Asia: From Prehistory to History. New York: Routledge Curzon.
Suneta, V. (2003). Khatirattanatraimahāyānnaisinlapakhamēn chūangphutsatawatthī 18 thīphopnaiphākklāngkhō̜ngprathed thai [Concept of Rattanatriya: a study of Khmer art during 13th century a.d. in Central Thailand] (Master’s thesis, Silpakorn University).
Varasarin, U. (2002). Prachoomʻatbotkhamēn Rūambotkhwāmwichākān khō̜ngsāttrāčhānkīantikhun Dō̜n.uraisī Wō̜rasarin [Khmer Rouge Include academic articles of honor Professor Dr. Urai Srivorasin]. Bangkok: Amarin Printing and Publishing PCL.
Vickery, M. (2003). History of Cambodia, Summary of lectures given at the Faculty of Archaeology Royal University of Fine Arts. Phnom Penh: Vidya Series, Pre - Angkor Studies Society.
Yamdate, N. (2015). Kānsưksājaruekprāsāttāphō̜nmakhō̜ngphra čhaochaiwō̜ramanthī Čhet [A Study of Alamkara in the Ta - Prohm Inscription of Jayavarman VII] (Master’s thesis, Silpakorn University).
_____. (2017). Khwāmchư̄akhō̜ngkawīnaikānsadudeekasatrithīsa thō̜nčhākkawisomya: Sưksāčhākjaruekphāsāsansakritthīphop naiprathedthai [Beliefs of the Poet Praising the Kings reflected from the Kavisamaya: A Study of Sanskrit Inscriptions found in Thailand]. Damrong Journal, 16(1), 115 - 146.
