การพัฒนาการแสดงพื้นบ้านของชาวไทยวน จังหวัดสระบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษารูปแบบ องค์ประกอบ กระบวนท่ารำ การแสดงพื้นบ้านของชาวไทยวนจังหวัดสระบุรี และวิเคราะห์การพัฒนาการแสดงพื้นบ้านของชาวไทยวนจังหวัดสระบุรี โดยการสืบค้นข้อมูล สัมภาษณ์ และรับถ่ายทอด การแสดงจากศิลปินพื้นบ้านของ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลจากวัดต้นตาล หอศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวนจังหวัดสระบุรี และศูนย์ศิลปะ การแสดงโยนกอุทยานท่าน้ำศักดิ์สิทธิ์ ตำบลต้นตาล อำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี จำนวนผู้ให้ข้อมูลทั้งหมด 9 คน ผู้วิจัยได้ใช้การสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง โดยกำหนดเป็นคำถามเบื้องต้นเพื่อเป็นแนวทางในการสัมภาษณ์ โดยคำถามมีลักษณะเป็นคำถามปลายเปิด เอกสารวิจัยเชิงพรรณนา โดยนำผลที่ได้จากการวิเคราะห์ข้อมูลทั้งหมดมาเขียนในรูปแบบการพรรณนาวิเคราะห์ และเชื่อมโยงสอดคล้องกับวัตถุประสงค์แล้วเข้าสู่กระบวนการวิเคราะห์ข้อมูลตามลำดับ
ผลการวิจัยพบว่า การแสดงพื้นบ้านของชาวไทยวน จังหวัดสระบุรี มีรูปแบบการฟ้อน ในลักษณะขบวนแห่ ใช้ผู้แสดงไม่จำกัดจำนวนตามความสมัครใจ องค์ประกอบด้านการแต่งกาย ผู้ชายนิยมใส่เสื้อม่อฮ่อมคอจีนแขนยาว มีผ้าคาดเอว ผ้าพาดบ่า และมีผ้าโพกศีรษะ นุ่งกางเกง ขาสามส่วน ทำจากผ้าฝ้ายย้อมสีคราม สะพายย่าม ผู้หญิง นิยมนุ่งซิ่นลายขวาง ชายผ้าซิ่น ด้านบน และด้านล่าง เป็นพื้นสีแดง ดำ หรือขาว มีผ้าสไบคาดอก ปล่อยชาย ต่อมาพัฒนาเป็นเสื้อไม่มีแขน มีสไบพาดไหล่ซ้าย เกล้าผมทัดดอกเอื้อง กระบวนท่ารำดั้งเดิมสร้างสรรค์จากวิถีชีวิต ได้แก่ ท่าฟ้อนตากข้าวแตน ท่าฟ้อนแม่กาตากปีก ท่าฟ้อนเหินเวหา และท่าฟ้อนฟันไร่นา มีการฟื้นฟูและพัฒนาการแสดงโดย นายกฤษฏิ์ ชัยศิลบุญ ณ ศูนย์ศิลปะการแสดงโยนกอุทยานท่าน้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งนำกระบวนท่ารำแบบดั้งเดิมมาพัฒนา นำเสนอเกี่ยวกับวีถีชีวิต ผสมผสานท่าฟ้อนดั้งเดิม และท่ารำนาฏศิลป์ไทยประกอบการแปรแถว นำเสนอเป็นชุดการแสดง ลักษณะระบำ จัดแสดงต่อเนื่องกัน สำหรับเผยแพร่วัฒนธรรมไทยวนในโอกาสต่าง ๆ