การประเมินความต้องการจำเป็นในการพัฒนาสมรรถนะของนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา
คำสำคัญ:
การประเมินความต้องการจำเป็น, การพัฒนาสมรรถนะของนักศึกษาครู, หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครูบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัย คือ 1) เพื่อประเมินความต้องการจำเป็นในการพัฒนาสมรรถนะของนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู และ 2) เพื่อศึกษา ความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของหลักสูตรในการพัฒนาสมรรถนะของนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ 1) นักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู รุ่นปีการศึกษา 2566 จำนวน 84 คน และ 2) ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของหลักสูตร จำนวน 50 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบประเมินความต้องการจำเป็น ในการพัฒนาสมรรถนะของนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู 2) แบบสัมภาษณ์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของหลักสูตร และ 3) แบบการสนทนากลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของหลักสูตร ผลการตรวจสอบความตรงของเครื่องมือโดยการหาค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) พบว่า ทุกข้อคำถามของทุกเครื่องมือ มีค่า IOC ผ่านเกณฑ์การพิจารณา (มีค่าอยู่ระหว่าง 0.6 - 1.0) และตรวจสอบคุณภาพด้านความเที่ยง ด้วยการหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค พบว่า มีค่าความเที่ยงผ่านเกณฑ์ การพิจารณา (มีค่ามากกว่า 0.70 ขึ้นไป) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ดัชนีความต้องการจำเป็น PNI modified และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า 1) นักศึกษามีความต้องการจำเป็นในการพัฒนาสมรรถนะในด้านทักษะมากที่สุด (PNImodified เท่ากับ 0.27) รองลงมา คือ ด้านความรู้ (PNImodified เท่ากับ 0.22) รองอันดับที่ 2 คือ ด้านลักษณะบุคคล (PNImodified เท่ากับ 0.13) และน้อยที่สุด คือ ด้านจริยธรรม (PNImodified เท่ากับ 0.10) ตามลำดับ และ 2) ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของหลักสูตรมีความต้องการในการพัฒนาสมรรถนะของนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครูทั้งด้านความรู้ ทักษะ จริยธรรม และคุณลักษณะ
เอกสารอ้างอิง
กรกมล ชูช่วย, สุดารัตน์ ศรีมา และนันทิยา น้อยจันทร์. (2565). การพัฒนาแบบประเมินสมรรถนะวิชาชีพครูของนักศึกษาคณะครุศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา. Journal of Roi Kaensarn Acasemi. 7(1): 138 - 148.
กฤติยา อริยา, สายรุ้ง ธิตา, จันทร์จิรา ชัยภมรฤทธิ์ และมลฤดี แซ่ม้า. (2566). การสร้างชุดฝึกอบรมการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู 1 ฐานสมรรถนะสำหรับนักศึกษา ค.บ. 4 ปี คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์. 18(2): 33 - 46.
กันต์ฤทัย คลังพหล และวัสส์พร จิโรจพันธุ์. (2567). การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่สองของสมรรถนะการวัดและประเมินผลของนักศึกษาประกาศนียบัตรวิชาชีพครู. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์. 14(2): 88 - 103.
กำธร คงอรุณ. (2566). การศึกษาสมรรถนะของนักศึกษาครูคณิตศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. 16(3): 29 - 44.
จักรแก้ว นามเมือง. (2560). บุคลิกภาพของครูและลักษณะการสอนที่ดี. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ. 2(1): 264 - 275.
ทัศนีย์ อารมย์เกลี้ยง, สิรินทร์นิชา ปัญจอริยะกุล, ธนัช มหาสินทรัพย์ และชวลิต ขอดศิริ. (2567). แนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะทางวิชาชีพครูของนักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่. วารสารวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง. 13(2): 222 - 236.
นริศรา เสือคล้าย. (2566). แนวทางการประเมินสมรรถนะนิสิตนักศึกษาครูตามมาตรฐานวิชาชีพครู. วารสารปัญญา. 30(3): 1 - 17.
น้ำเพชร นาสารีย์, รัตนะ บัวสนธ์, ดิเรก ธีระภูธร และสายฝน วิบูลรังสรรค์. (2560). การประเมินความต้องการจำเป็นในการพัฒนาการรู้เรื่องการประเมินของนักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูสาขาวิทยาศาสตร์. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร. 40(2): 78 - 93.
บุญฤดี อุดมผล และสมหมาย ปวะบุตร. (2563). การพัฒนาตัวบ่งชี้สมรรถนะความเป็นครูมืออาชีพของนักศึกษาชั้นปีที่ 5 คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคกลาง. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์. 7(1): 264 - 275.
ประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา เรื่อง เกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา พ.ศ. 2565. (2565, 9 กันยายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 139 ตอนพิเศษ 212 ง, หน้า 21-22.
ประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา เรื่อง รายละเอียดผลลัพธ์การเรียนรู้ตามมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษา พ.ศ. 2565. (2565, 9 กันยายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 139 ตอนพิเศษ 212 ง, หน้า 35-36.
ประกาศคุรุสภา เรื่อง การรับรองปริญญาและประกาศนียบัตรทางการศึกษาตามมาตรฐานวิชาชีพ เพื่อการประกอบวิชาชีพ พ.ศ. 2567. (2567, 6 กุมภาพันธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 141 ตอนพิเศษ 35 ง, หน้า 15-19.
ประกาศคุรุสภา เรื่อง รายละเอียดของมาตรฐานความรู้และประสบการณ์วิชาชีพครูตามข้อบังคับคุรุสภา ว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562. (2563, 7 พฤษภาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 137 ตอนพิเศษ 109 ง, หน้า 10-13.
ปัณยตา บัณฑิตกุล, สุธาสินี บุญญาพิทักษ์ และเมธี ดิสวัสดิ์. (2562). การพัฒนาตัวบ่งชี้สมรรถนะนักศึกษาครูในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. 30(2): 112-121.
พงศธร ไพจิตร, สุธนะ ติงศภัทิย์ และเอมอัชฌา วัฒนบุรานนท์. (2562). การประเมินความต้องการจำเป็นในการเตรียมความพร้อมก่อนฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะของนักศึกษาครูสาขาวิชาพลศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏ. Academic Journal of Phetchaburi Rajabhat University. 9(3): 30 - 36.
พรจันทร์ โลจนะศุภฤกษ์, วลัยนาสภ์ มีพันธุ์ และกัลพฤกษ์ พลศร. (2566). ความต้องการและแนวทางการใช้กิจกรรมนันทนาการเพื่อส่งเสริมลักษณะการเรียนรู้ตลอดชีวิตของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย จังหวัดสุราษฎร์ธานี. Journal of Roi Kaensarn Acasemi. 8(6): 129 - 143. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JRKSA/article/view/261550/176515
พัสสกรณ์ วิวรรธมงคล และวริษา ต่างใจ. (2566). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสมรรถนะของนักศึกษาครู มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลสุวรรณภูมิ. 5(3): 622 - 634.
พิชญา ยืนยาว และธีรวุธ ธาดาตันติโชค. (2561). การวิเคราะห์องค์ประกอบคุณลักษณะของครูมืออาชีพในศตวรรษที่ 21. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.
มนตรี หลินภู และคณะ. (2024). ความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อความต้องการด้านสมรรถนะบัณฑิต ในหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. วารสาร มจร กาญจนปริทรรศน์. 4(2): 226 - 235. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://so05.tci-thaijo.org/index.php/Kanchana-editor/article/view/271256
มนตรี หลินภู. (2018). ครูกับการแนะแนวในศตวรรษที่ 21. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ. 3(2): 179 - 195. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jsbs/article/view/243183
มาโนช หัทยามาตย์. (2564). คุณลักษณะครูของโรงเรียนในสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงในยุคดิจิทัล.วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์. 2(2): 18 - 24. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JOB_EHS/issue/view/17122
มารีย๊ะ ปุเต๊ะ, รจเรข กำแหงกิจ และจิตติมา มานะการ. (2566). การประเมินสภาพความคาดหวังและสภาพความเป็นจริงในการพัฒนาสมรรถนะความเป็นครูในศตวรรษที่ 21 ของนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาชีพครู มหาวิทยาลัยนราธิวาส ราชนครินทร์. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย. 15(2): 163 - 176.
เมธ์วดี กาญจนสรวงและดวงกมล ไตรวิจิตรคุณ. (2558). การวิเคราะห์สภาพปัญหาและแนวทางการจัดการเวลาของครู: การวิจัยแบบผสมวิธี. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา. 10(1): 274 - 288. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://so01.tci-thaijo.org/index.php/e-jodil/issue/view/16569
วัสส์พร จิโรจพันธุ์ และกันต์ฤทัย คลังพหล. (2558). ผลการประเมินความต้องการจำเป็นเพื่อพัฒนาความสามารถด้านการประเมินผลการเรียนรู้ของนักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 10(2): 273 - 285.
วิรุจ กิจนันทวิวัฒน์. (2560). การเปรียบเทียบความต้องการจำเป็นของครูนิเทศก์โรงเรียนและนิสิตฝึกปฏิบัติการวิชาชีพ หลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาธุรกิจศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยที่มีต่อการพัฒนาสมรรถนะครูของนิสิตตามมาตรฐานวิชาชีพครู. วารสารครุศาสตร์. 45(1): 226 - 242.
วิไลลักษณ์ ลังกา. (2559).อนาคตภาพของคุณลักษณะครูไทยในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2560 - 2569).วารสารวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. 11(1): 36 - 50. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://ejournals.swu.ac.th/index.php/jre/article/view/8589
สัญญา สดประเสริฐ. (2562). ศตวรรษที่ 21: ทักษะการเรียนรู้สู่ความเป็นครูมืออาชีพ. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 2(1): 1 - 12. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://so02.tci-thaijo.org/index.php/ISSC/issue/view/14934
สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. (2564). หนังสือสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ที่ ศธ 0206.3/ว21 ลงวันที่ 30 สิงหาคม 2564 เรื่อง ภาระงานของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ตำแหน่งครู ตำแหน่งผู้บริหารสถานศึกษา ตำแหน่งศึกษานิเทศก์ และตำแหน่งผู้บริการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา.
สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม. (2565). แผนด้านการอุดมศึกษาเพื่อผลิตและพัฒนากำลังคนของประเทศ พ.ศ. 2564 - 2570 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2566 - 2570. กรุงเทพฯ: กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 พ.ศ. 2566 - 2570. [Online], Available: https://www.nesdc.go.th/ewt_news.php?nid=13651, (2023, 10 Oct).
สุวิมล ว่องวาณิช. (2562). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Kartal, G. (2020). Collaborative metaphor and anticipatory reflection in preservice teacher education: Is drama the answer. Teaching and Teacher Education. 88; 1 - 11. DOI:10.1016/j.tate.2019.102978.
Kozikoglu, I., & Senemoglu, N. (2021). Predictors of the challenges faced by beginning teachers: Pre-service teacher education competency and professional commitment. Research in Pedagogy. 11(1): 1 - 16.
Mswazie, J., & Blignaut, S. (2019). Developing teacher competencies through the open and distance learning approach in Zimbabwe. South African Journal of Higher Education. 33(3): 65 - 80.
Nguyen, N. T. H. (2025). Development of transdisciplinary competency assessment tools in teacher training institutions. International Journal of Applied Research in Social Sciences. 7(2): 64 - 76.
Ortiz Colón, A. M. et al. (2023). TPACK model as a framework for in-service teacher training. Contemporary Educational Technology. 15(3): ep439.
Kaewtong, s., Moungsirithum, P. & ISuwathanpornkul, I. (2022). Needs assessment to enhance teaching professional competencies of Rachabhat University’s preservice teacher students in physical education. Journal of Education Naresuan University. 24(1): 37 - 44.
Thohir, M. A. et al. (2021). The effects of instructional design-based web course on preservice teachers' competencies. International Journal of Evaluation and Research in Education. 10(1): 230 - 236.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ชมพูนุท สุขหวาน, ปิยะธิดา ทองอร่าม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ เป็นความคิดเห็นของผู้นิพนธ์แต่ละท่าน มิใช่เป็นทัศนะและมิใช่ความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการจัดทำวารสาร และ
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
