ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ จิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน และความยึดมั่นผูกพันของพนักงานของข้าราชการระดับชำนาญการพิเศษในหน่วยงานภาครัฐ

ผู้แต่ง

  • บุญจิรา ล้วนปรีดา หลักสูตรวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ ภาควิชาจิตวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  • รัตติกรณ์ จงวิศาล ภาควิชาจิตวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ, จิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน, ความยึดมั่นผูกพันของพนักงาน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาระดับภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ จิตวิญญาณ ในสถานที่ทำงาน และความยึดมั่นผูกพันของพนักงาน ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำ เชิงจิตวิญญาณ จิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน และความยึดมั่นผูกพันของพนักงาน ตลอดจนศึกษาปัจจัยที่ร่วมกันพยากรณ์ความยึดมั่นผูกพันของพนักงานของข้าราชการระดับชำนาญการพิเศษ ในหน่วยงานภาครัฐ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ข้าราชการระดับชำนาญการพิเศษในหน่วยงานภาครัฐ กำหนดขนาดตัวอย่างด้วยการเปิดตารางสำเร็จรูปของ Krejcie & Morgan ที่ระดับความคลาดเคลื่อน .05 ซึ่งตรงกับจำนวน 136 คน เมื่อได้ขนาดของกลุ่มตัวอย่างแล้ว ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิอย่างเป็นสัดส่วน (Proportional Stratifies Sampling) เก็บข้อมูลโดยใช้แบบวัดข้อมูลส่วนบุคคล แบบวัดภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ แบบวัดจิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน และแบบวัด ความยึดมั่นผูกพันของพนักงาน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติ สถิติที่ใช้ ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบนำตัวแปรเข้าทั้งหมด
ผลการวิจัยพบว่า ระดับภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณและความยึดมั่นผูกพันของพนักงาน อยู่ในระดับสูง มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.82 (SD = 0.57) และ 4.16 (SD = 0.56) ตามลำดับ ระดับ
จิตวิญญาณในสถานที่ทำงานอยู่ในระดับสูงมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.25 (SD = 0.48) ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณและจิตวิญญาณในสถานที่ทำงานสัมพันธ์กันในทางบวกกับความยึดมั่นผูกพันของพนักงานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ตัวแปรที่ร่วมกันทำนายความยึดมั่นผูกพันของพนักงานคือภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณและจิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน โดยสามารถร่วมกันพยากรณ์ความยึดมั่นผูกพันของพนักงานได้ร้อยละ 72.9 (R²adj = .729) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01

เอกสารอ้างอิง

จิรกฤต จินดาสวัสดิ์, ญาณิศา ภัทรสิริรัชต์, ณัฐนันท์ มนตรีพิศุทธิ์, และจุฑามาศ ทวีไพบูลย์วงษ์. (2562). อิทธิพลของจิตวิญญาณในการทำงาน และความผูกพันของพนักงานที่มีต่อผลการปฏิบัติงานของพนักงาน ในอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ในเขตนิคมอุตสาหกรรมแหลมฉบังจังหวัดชลบุรี. สุทธิปริทัศน์. 33(107): 223 - 234.

ชนกาญจน์ พันธุ์เดิมวงศ์. (2558). จิตวิญญาณในการทำงาน: มิติใหม่ในการบริหารทรัพยากรมนุษย์. วารสารการจัดการสมัยใหม่. 13(2): 1 - 10.

นิธิพรรณ พิทักษ์ และรัตติกรณ์ จงวิศาล. (2553). ภาวะผู้นำ ความพึงพอใจในงานและความยึดมั่นผูกพันของพนักงานระดับบังคับบัญชาในกลุ่มบริษัทพลาสติกอุตสาหกรรมแห่งหนึ่ง. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. 36(1): 112 - 129.

บัณฑิตา หล่อนิมิตดี และรัตติกรณ์ จงวิศาล. (2560). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความผาสุกทางจิตในผู้บริหารระดับกลางของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วารสารพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการพัฒนา. 9(1): 171 - 188.

บุญใจ ศรีสถิตนรากูร. (2555). การพัฒนาและตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือวิจัย: คุณสมบัติการวัดเชิงจิตวิทยา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พลวัต แสงสีงาม. (2564). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารโรงเรียนในเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. 11(1): 218 - 231.

มหาวิทยาลัยรังสิต. (2565). ทัศนวิสัยของผู้นำที่ดี ควรมีอะไรบ้าง. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://x.gd/xhVNZ. (2566, 2 กุมภาพันธ์).

รัตติกรณ์ จงวิศาล และนำชัย ศุภฤกษ์ชัยสกุล. (2560). บทบาทของจิตวิญญาณในการทำงานในการส่งเสริมความยึดมั่นผูกพันของพนักงาน. วารสารพฤติกรรมศาสตร์. 23(2): 168 - 186.

รัตติกรณ์ จงวิศาล. (2555). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความพึงพอใจในการทำงานและความยึดมั่นผูกพันของพนักงาน. วารสารเกษตรศาสตร์ (สังคม). 33: 188 - 202.

รัตติกรณ์ จงวิศาล. (2565). รายงานการวิจัยเรื่อง การพัฒนาแบบวัดจิตวิญญาณในการทำงาน ฉบับภาษาไทย. กรุงเทพฯ: เอเชียดิจิตอลการพิมพ์.

รัตติกรณ์ จงวิศาล. (2566). จิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน: การศึกษาแบบกำหนดขอบเขต. กรุงเทพฯ: เท็กซ์ แอน เจอร์นัล พับลิเคชั่น.

ศรัญยา แสงลิ้มสุวรรณ, สุพจน์ นาคสวัสดิ์, พูลพงศ์ สุขสว่าง และกาญจนา แสงลิ้มสุวรรณ. (2556). การพัฒนาโมเดลความผูกพันของพนักงานต่อองค์กรของพนักงาน ในบริษัทสัญชาติญี่ปุ่นในประเทศไทย. วารสารพฤติกรรมศาสตร์. 19(2): 77 - 94.

สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. (2565). รายงานผลการสำรวจความผูกพันของข้าราชการพลเรือนสามัญ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://x.gd/McQwH. (2566, 23 กันยายน).

สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. (2566). แนวทางการเสริมสร้างความผูกพันของข้าราชการพลเรือนสามัญ. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://www.opsmoac.go.th/satun-manual-files-452791791826. (2566, 23 กันยายน).

สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. (2567). รายงานผลการสำรวจความผูกพันของข้าราชการพลเรือนสามัญ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://www.ocsc.go.th/?post_type=reports&p=90238. (2566, 23 กันยายน).

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2560). การบริหารงานภาครัฐแบบมีส่วนร่วม. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://x.gd/OrMUS. (2566, 23 กันยายน).

อภิญญา หิรัญวงษ์. (2562). เอกสารประกอบการสอนรายวิชา 01475511 (สถิติประยุกต์ทางจิตวิทยา) [เอกสารที่ไม่ได้ตีพิมพ์]. ภาควิชาจิตวิทยา คณะสังคมศาสตร์, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

อัสนีภรณ์ อรรถพิธ และศยามล เอกะกุลานันต์. (2561). อิทธิพลของบุคลิกภาพเชิงรุกวัฒนธรรมองค์กร และความยึดมั่นผูกพันในงาน ที่มีต่อผลการปฏิบัติงานของพนักงานระดับปฏิบัติการเจเนอเรชันวาย บริษัทผลิตชิ้นส่วนยานยนต์. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร. 38(5): 59 - 79.

Aon Hewitt. (2015). Trends in Global Employee Engagement. [Online], Available: https://www.aon.com/attachments/human-capital-consulting/2015-trends-in-global-employee-engagement-report.pdf. (2023, 23 September).

Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2018). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. (5th ed.). SAGE Publications.

Fry, L. W., Vitucci S. & Cedillo, M. (2005). Toward a Theory of Ethical and Spiritual Well-being, and Corporate Social Responsibility though Spiritual Leadership. North Carolina: Age Publishing.

Guilford, J. P. (1956). Fundamental Statistics in Psychology and Education. (3rd ed.). McGraw-Hill.

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Pearson Education.

Harter, J., Schmidt, F. & Hayes, T. (2002). Business-Unit-Level Relationship Between Employee Satisfaction, Employee Engagement, and Business Outcomes: Meta-Analysis. Journal of Applied Psychology. 87(2): 268 - 279.

Heryawan, M., Suyono, J., Aini, N., Elisabeth, D. R. & Sukaris. (2021). Relationship between Spiritual Leadership and Innovative Behavior in Chinese Drone Companies: the Mediating Effect of Employee Engagement. Proceeding of The 6th North American International Conference on Industrial Engineering and Operations Management. 3-5 November 2021. (3261-3269). Monterrey, Mexico.

Kim, J. H. (2019). Multicollinearity and Misleading Statistical Results. Korean Journal of Anesthesiology. 72(6): 558 - 569.

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement. 30(3): 607 - 610.

Margaretha, M., Saragih, S., Zaniarti, S. & Parayow, B. (2021). Workplace Spirituality, Employee Engagement, and Professional Commitment: a Study of Lecturers from Indonesian Universities. Journal of Problems and Perspectives in Management. 19(2): 346 - 356.

Milliman, J., Gatling, A., & Kim, J. (2018). The Effect of Workplace Spirituality on Hospitality Employee Engagement, Intent to Stay, and Service Delivery. Journal of Hospitality and Tourism Management. 35(2018): 56 - 65.

Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2011). Organizational Behavior. (14th ed.). Prentice Hall.

Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2017). Organizational Behavior. (17th ed.). Pearson.

Rovinelli, R. J., & Hambleton, R. K. (1977). On the Use of Content Specialists in the Assessment of Criterion-Referenced Test Item Validity. Educational and Psychological Measurement. 37(2): 425 - 44.

Sharma, P. K., & Kumra, R. (2020). Relationship between Workplace Spirituality, Organizational Justice and Mental Health: Mediation Role of Employee Engagement. Journal of Advances in Management Research. 17(5): 627 - 650.

Zhou, S. & Yang, S. C. (2020). Relationship between Spiritual Leadership and Innovative Behavior in Chinese Drone Companies: the Mediating Effect of Employee Engagement. Proceeding of The 5th RSU International Research Conference on Science and Technology, Social Science and Humanities 2020. 1 May 2020. (1775-1782). Online Conference.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

31-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ล้วนปรีดา บ., & จงวิศาล ร. (2025). ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ จิตวิญญาณในสถานที่ทำงาน และความยึดมั่นผูกพันของพนักงานของข้าราชการระดับชำนาญการพิเศษในหน่วยงานภาครัฐ. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 15(2), 149–164. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/var/article/view/283363

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย