การพัฒนาสถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สู่ความเป็นเลิศทางด้านการจัดการศึกษาอาชีวศึกษา 4.0

บทคัดย่อ

สถาบันการอาชีวศึกษา (Vocational Education Institution) เป็นกลุ่มสถาบันรัฐในประเทศไทย เกิดจากการรวมสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ก่อตั้งในปี 2555 โดยอาศัยอำนาจตามความ  ในมาตรา 5 วรรคหนึ่ง และมาตรา 13 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติการอาชีวศึกษา พ.ศ. 2551 อันเป็นกฎหมายที่มีบทบัญญัติบางประการเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ระบุว่า “สถาบันอาชีวศึกษาสามารถรวมเข้าไว้ในสถาบันการจัดตั้งคณะกรรมการอาชีวศึกษาเข้าด้วยกันในสถาบันอาชีวศึกษา สามารถทำได้โดยคำนึงถึงความร่วมมือที่เกิดประโยชน์สูงสุดในการใช้ทรัพยากรร่วมกัน ทั้งนี้ให้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎกระทรวง”ต่อมาสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) ได้ประกาศจัดตั้ง “คณะกรรมการอาชีวศึกษา” เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์การรวมและแยกสถาบันการศึกษาเพื่อจัดตั้งเป็น “สถาบันการอาชีวศึกษา” จำนวน 19 แห่งทั่วประเทศ ให้ดำเนินการจัดการเรียนการสอนตั้งแต่หลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) รวมถึงปริญญาตรี สายเทคโนโลยีหรือสายปฏิบัติการ โดยใช้หลักสูตรเทคโนโลยีบัณฑิต (ทล.บ.)

          ในการรวมตัวเพื่อจัดตั้งสถาบันการอาชีวศึกษาจำนวน 19 แห่งทั่วประเทศนั้น จะต้องมีการประเมินถึงความพร้อมของแต่ละวิทยาลัยในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ในประเด็นต่างๆ ได้แก่ ความพร้อมของสถานที่ เครื่องมือและอุปกรณ์ในการสอนและการวิจัย และที่สำคัญที่สุดคือความพร้อมของบุคลากร โดยเฉพาะคณาจารย์ที่จะสอนในระดับปริญญาตรี ซึ่งต้องมีวุฒิการศึกษาในระดับปริญญาโทเป็นอย่างต่ำที่ตรงกับสาขาวิชาที่จะทำการจัดการเรียนการสอน  ปัจจุบันมีจำนวนสถานศึกษาที่สังกัดในแต่ละสถาบันการอาชีวศึกษา   แต่ละภูมิภาคดังแสดงในรูปที่ 1 

ภูมิภาค

ชื่อสถาบัน

จำนวนสถานศึกษาในสังกัด

กรุงเทพฯ

สถาบันการอาชีวศึกษากรุงเทพมหานคร

13 สถานศึกษา

ภาคตะวันออก

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออก 

9 สถานศึกษา

ภาคเหนือ

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคเหนือ ๑ 

7 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคเหนือ ๒ 

9 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคเหนือ ๓ 

8 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคเหนือ ๔ 

6 สถานศึกษา

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๑

10 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๒ 

4 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๓     

9 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๔     

7 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๕                                            

9 สถานศึกษา

ภาคกลาง

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคกลาง ๑ 

10 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคกลาง ๒ 

7 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคกลาง ๓ 

10 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคกลาง ๔ 

9 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคกลาง ๕ 

7 สถานศึกษา

ภาคใต้

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้ ๑

11 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้ ๒

 7 สถานศึกษา

สถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้ ๓

 8 สถานศึกษา

รูปที่ 1 แผนภาพแสดงจำนวนสถานศึกษาที่สังกัดสถาบันการอาชีวศึกษา

จะเห็นได้ว่าสถาบันการอาชีวศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ซึ่งมีที่ตั้งกระจายอยู่ทั่วประเทศเป็นสถาบันที่มีบทบาทสำคัญยิ่งในการกำหนดแนวทางการจัดการเรียนการสอนสู่ความเป็นเลิศ เพื่อผลิตกำลังคนสู่ประชาคมอาเซียน โดยเน้นคุณลักษณะเด็กไทยที่เรียนสายอาชีพจะต้องมีคุณลักษณะ 3 ด้าน

1) ด้านความรู้
2) ด้านทักษะทางด้านวิชาการ และวิชาชีพ
3) ด้านเจตนคติที่ดีต่อการปฏิบัติตนต่อการทำงาน  
ภารกิจในการจัดการศึกษาด้านอาชีวศึกษานี้ค่อนข้างหนักที่จะต้องระดมทรัพยากรด้านพัฒนาการศึกษาจากแหล่งต่างๆ เช่น สถานประกอบการ องค์การชุมชน องค์กรเอกชน สถาบันสังคมอื่น และต่างประเทศ มาใช้จัดการศึกษาตามนโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาดังกล่าวให้ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นทางสถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1-5 ได้มีการเตรียมความพร้อมและแผนงานต่างๆ ในการพัฒนาสถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1-5 สู่ความเป็นเลิศทางการจัดการศึกษาอาชีวศึกษา รวมถึงด้านวิจัยและนวัตกรรม