ความยุติธรรมทางเลือกกับการไกล่เกลี่ยคดีครอบครัว

Main Article Content

ศรุตานนท์ ชอบประดิษฐ์

บทคัดย่อ

กระบวนการยุติธรรมทางเลือก มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อใช้เป็นมาตรการแบ่งเบาภาระคดี(Diversion) ออกจากกระบวนการยุติธรรม ไม่ว่าจะเป็นมาตรการที่นำมาใช้ในขั้นตอนใดของกระบวนการยุติธรรม หลักการสำคัญคือการสร้างมาตรการ “ทางเลือก” แทนการใช้โทษจำคุกให้แก่เจ้าพนักงานในกระบวนการยุติธรรมเพื่อนำไปใช้กับผู้กระทำผิด ซึ่งการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทคดีครอบครัว เป็นทางเลือกในการระงับข้อพิพาทที่สำคัญ ที่มาช่วยกระบวนการพิจารณาพิพากษาคดีที่ต้องใช้เวลาเสียค่าใช้จ่าย และทำให้ความสัมพันธ์ในครอบครัวถดถอย กฎหมายเล็งเห็นถึงความสัมพันธ์ในครอบครัวเป็นเรื่องสำคัญและมีความละเอียดอ่อน ซึ่งบิดามารดาและบุตรไม่สามารถตัดขาดจากกันได้โดยสิ้นเชิง เพื่อการประนีประนอมคดีครอบครัวนั้น เป็นผู้ประนีประนอมซึ่งแยกจากผู้ประนีประนอมที่ขึ้นทะเบียนของสำนักระงับข้อพิพาท สำนักงานศาลยุติธรรม และศาลเยาวชนและครอบครัวกลางยังมีภารกิจตามข้อบังคับประธานศาลฎีกาว่าด้วยพื้นความรู้ หลักเกณฑ์ และวิธีการจดทะเบียนและลบชื่อออกจากทะเบียน  ผู้ประนีประนอมคดีครอบครัว พ.ศ. 2554 โดยเป็นผู้รับผิดชอบในการจัดการอบรมและฝึกปฏิบัติ ผู้ขอจดทะเบียนผู้ประนีประนอมรวมทั้งพัฒนาระบบงานไกล่เกลี่ยคดีครอบครัวของศาลเยาวชนและครอบครัวให้เป็นไปในแนวทางเดียวกันทั่วประเทศ ดังนั้นศาลเยาวชนและครอบครัวกลางจึงจัดตั้งศูนย์ประนีประนอมคดีครอบครัวประจำศาลเยาวชนและครอบครัวกลางขึ้น เพื่อรองรับภารกิจดังกล่าว ซึ่งผลการประนีประนอม
ในกรณีเป็นผลสำเร็จ โจทก์ถอนฟ้อง หรือให้ผู้ประนีประนอมคดีครอบครัวจัดให้มีการทำสัญญาประนีประนอมยอมความขึ้นแล้วรายงานต่อศาลเป็นขั้นตอนต่อไป

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ
ประวัติผู้แต่ง

ศรุตานนท์ ชอบประดิษฐ์, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

กระบวนการยุติธรรมทางเลือก มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อใช้เป็นมาตรการแบ่งเบาภาระคดี(Diversion) ออกจากกระบวนการยุติธรรม ไม่ว่าจะเป็นมาตรการที่นำมาใช้ในขั้นตอนใดของกระบวนการยุติธรรม หลักการสำคัญคือการสร้างมาตรการ “ทางเลือก” แทนการใช้โทษจำคุกให้แก่เจ้าพนักงานในกระบวนการยุติธรรมเพื่อนำไปใช้กับผู้กระทำผิด ซึ่งการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทคดีครอบครัว เป็นทางเลือกในการระงับข้อพิพาทที่สำคัญ ที่มาช่วยกระบวนการพิจารณาพิพากษาคดีที่ต้องใช้เวลาเสียค่าใช้จ่าย และทำให้ความสัมพันธ์ในครอบครัวถดถอย กฎหมายเล็งเห็นถึงความสัมพันธ์ในครอบครัวเป็นเรื่องสำคัญและมีความละเอียดอ่อน ซึ่งบิดามารดาและบุตรไม่สามารถตัดขาดจากกันได้โดยสิ้นเชิง เพื่อการประนีประนอมคดีครอบครัวนั้น เป็นผู้ประนีประนอมซึ่งแยกจากผู้ประนีประนอมที่ขึ้นทะเบียนของสำนักระงับข้อพิพาท สำนักงานศาลยุติธรรม และศาลเยาวชนและครอบครัวกลางยังมีภารกิจตามข้อบังคับประธานศาลฎีกาว่าด้วยพื้นความรู้ หลักเกณฑ์ และวิธีการจดทะเบียนและลบชื่อออกจากทะเบียน  ผู้ประนีประนอมคดีครอบครัว พ.ศ. 2554 โดยเป็นผู้รับผิดชอบในการจัดการอบรมและฝึกปฏิบัติ ผู้ขอจดทะเบียนผู้ประนีประนอมรวมทั้งพัฒนาระบบงานไกล่เกลี่ยคดีครอบครัวของศาลเยาวชนและครอบครัวให้เป็นไปในแนวทางเดียวกันทั่วประเทศ ดังนั้นศาลเยาวชนและครอบครัวกลางจึงจัดตั้งศูนย์ประนีประนอมคดีครอบครัวประจำศาลเยาวชนและครอบครัวกลางขึ้น เพื่อรองรับภารกิจดังกล่าว ซึ่งผลการประนีประนอม
ในกรณีเป็นผลสำเร็จ โจทก์ถอนฟ้อง หรือให้ผู้ประนีประนอมคดีครอบครัวจัดให้มีการทำสัญญาประนีประนอมยอมความขึ้นแล้วรายงานต่อศาลเป็นขั้นตอนต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงยุติธรรม. (2541). วิธีระงับข้อพิพาทด้วยการไกล่เกลี่ย. กรุงเทพมหานคร:
กระทรวงยุติธรรม.
กิติพงษ์ กิตติยารักษ์และคณะ.(2551). การพัฒนากระบวนการยุติธรรม กรุงเทพมหานคร:
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกจ.)
เกษม คมสัตย์ธรรม. (2552). กฎหมายเกี่ยวกับการประนอมข้อพิพาท. กรุงเทพมหานคร:
อรุณการพิมพ์.
คณะกรรมการชำระพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. (2546). พจนานุกรมฉบับ
ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพมหานคร: บริษัท นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์ จำกัด.
คณะทำงานโครงการน าร่องพัฒนาระบบงานยุติธรรมชุมชน. (2550). การไกล่เกลี่ยระงับข้อพิพาท
และความขัดแย้งในชุมชน. กรุงเทพมหานคร: คณะทำงานโครงการน าร่องพัฒนาระบบงานยุติธรรมกระทรวงยุติธรรม.
จรูญ ชีวิตโสภณ. (2539). การไกล่เกลี่ยเพื่อให้เกิดการประนีประนอมยอมความคดีครอบครัว.
ศาลจังหวัดสมุทรปราการแผนกคดีเยาวชนและครอบครัว.
โชติช่วง ทัพวงศ์ และคณะ. (2538). ครบรอบ 1 ปี ระบบการไกล่เกลี่ยเพื่อยังให้เกิดการ
ประนีประนอมยอมความของศาลแพ่ง. กรุงเทพมหานคร: ศาลแพ่ง.
ไพโรจน์ กัมพูสิริ. (2555). รวมบทความกฎหมายลักษณะครอบครัว. กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.
สุทธิพล ทวีชัยการ . หน่วยที่ 9, กระบวนการยุติธรรมทางเลือกในคดีอาญา , เอกสารประกอบการ
ศึกษานิติศาสตร์ .มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.(ออนไลน์ .www.law.stou.ac.th)
สำนักงานศาลยุติธรรม. (2549). คู่มือการจัดระบบไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในศาล. กรุงเทพมหานคร:
บริษัท เพชรรุ่งการพิมพ์ จำกัด.