บทเทฺวมาตรในกวีนิพนธ์ซีไรต์กัมพูชา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทเทฺวมาตร คือรูปแบบร้อยกรองเขมรที่สร้างสรรค์ต่อยอดจากบทมูลฐานหรือฉันทลักษณ์พื้นฐาน เทียบได้กับคำว่า กลบท เป็นสิ่งแสดงถึงความชำนาญและชั้นเชิงของกวี บทความนี้มีประเด็นมุ่งศึกษาสองประการคือ เพื่อศึกษาการใช้บทเทฺวมาตรในกวีนิพนธ์ซีไรต์กัมพูชา และเพื่อศึกษาศิลปะการประพันธ์กวีนิพนธ์ซีไรต์กัมพูชาที่ประพันธ์ด้วยบทเทฺวมาตร ผลการศึกษาพบว่า มีกวีนิพนธ์ซีไรต์กัมพูชาที่ใช้บทเทฺวมาตรในการแต่งบทกวี จำนวน 4 เรื่อง ได้แก่ เสียงซาเดียว ความป่วยไข้และโอสถ รวมเบ็ดเตล็ดกวีนิพนธ์ ภาค 1 และ อนิจจาชีวิต พบบทกวีที่ใช้ บทเทฺวมาตรในการแต่ง จำนวน 43 เรื่อง โดยปรากฏบทเทฺวมาตรที่มาจากบทมูลฐานประเภทบทพากย์ 9 มากที่สุด คือมีจำนวน 19 เรื่อง รองลงมาคือ บทพากย์ 7 จำนวน 15 เรื่อง บทพากย์ 8 จำนวน 7 เรื่อง บทพากย์ 10 จำนวน 1 เรื่อง และ บทพากย์ 4 หรือ กากคติ จำนวน 1 เรื่อง บทเทฺวมาตรที่นำมาใช้ ได้แก่ งูกลืนหาง โคพัทธ์สนึง อักษรสังวาส ติดก้าน ดอกบัวบาน บทนโม บท ก ข ครอบจักรวาล อักษรล้วน นาคราชแปลงฤทธิ์ ถอยหลังเข้าแพรก สัตว์กางปีก เอยรา และคลื่นโยนยาว บทเทฺวมาตร 3 ชนิดที่ปรากฏใช้มากที่สุด ได้แก่ ติดก้าน สัตว์กางปีก และดอกบัวบาน ซึ่งมีกลวิธีทางฉันทลักษณ์ที่มีลักษณะเฉพาะ ส่งผลให้บทกวีเกิดความงามทางวรรณศิลป์ เช่น เสียงสัมผัส การเล่นคำ การซ้ำคำ จังหวะคำ ตลอดจนเอื้อให้บทกวีนำเสนอสารสารัตถะได้อย่างชัดเจน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์ของบทความเป็นของวารสาร การพิมพ์ซ้ำจะต้องได้ร้บการอนุญาตจากบรรณาธิการวารสาร
เอกสารอ้างอิง
Ayudh, M. (2002). Sound of Lute (2nd ed.). Phnom Penh. Palitmat Group. (In Khmer)
Bunkhloi, S. (2015). Khmer Literature. Bangkok: Department of Fine Arts. (In Thai)
Chan, S. (2019, October 22). Explanation of Proverbs. Cambodian Literary Association. https://www.facebook.com/photo/?fbid=422288635099095&set=a.120188365309125. (In Khmer)
Chanachai, K. (2008). Fragrant Flowers Falling from the Sky to the Precious Forest: from Prosody of “Literature” to “Modern Poetry”. Bangkok: Academic Work Dissemination Project, Faculty of Arts, Chulalongkorn University. (In Thai)
Chap, C. (2004). Collection of Minor Poetry Vol.1. Phnom Penh: Faculty of Arts and Humanities, Phnom Penh University. (In Khmer)
Comittee of Academician on Arts and Social Sciences. (2021). The Modern Khmer Linguistics Part 1. Phnom Penh: Cambodian Royal Society and Ministry of Economics and Finance. (In Khmer)
Iiang, S. (2005), Mae Kabya. Phnom Penh: Garu Kosalya National Instution. (In Khmer)
Jongsathitwatthana, S. (2006). Chemchankangsadan : Language and Literary Art in Thai Literature (2nd ed.). Bangkok: Project of Distribution of Academic works of Faculty of Arts, Chulalongkorn University.
Khmer Family’s Music. (2021, January, 6). Thank you peace [vedio]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=rx3atPlk7Yg
Khongphiantham, C. (2010). A Study of Cambodian Poetry Related to Genocide [Doctoral Dessertation]. Silpakorn University, Bangkok. (In Thai)
Kim, P. (2017). Illness and Medicine. Phnom Penh: Mind Books Publishing. (In Khmer)
Luangseepreecha (Cheng). (2009). Sirivipulakitti. Bangkok: Sukhothai Thammathirat Open University. (In Thai)
Nagavaajra, C. (2003). A contemporary poetry as a cross-cultural dialogue. In International Poetry: a critical study (pp.13-54). Bangkok: Khombang.
National Coucil for Khmer Language. (2013). A Dictionary of Linguistics and Literature of Khmer-English-French. Phnom Penh: Office of Prime Minister.
Narun, H. (2019). An Analysis of Stuides in Khmer Literature to Promote the Reading to Cambodian. Phnom Penh: Sipar.Office of Royal Society of Thailand. (2018). Dictionary of Literary Terms Edition of Royal Society of Thailand (Rev. ed.) (2nd ed.). Bangkok: Office of Royal Society of Thailand. (In Thai)
Peth, T. (2011). An Art of Poetic Composition. Phnom Penh. (Fourth Edition). (In Khmer)
Phakdeekham, S. (2007), Relation of Thai-Khmer literature. Bangkok: Amarin. (In Thai)
Raksamanee, K. (2004a) Kusuma Vanna 5: Wananaiwinit. Bangkok: Maekhamphang. (In Thai)
Raksamanee, K. (2004b), Kusuma Raksamanee 60. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya
Raksamanee, K. (2013). A Research in Literature. (2nd ed.). Bangkok: Department of Oriental language, Faculty of Archeology, Silpakorn University.
Sathainkoset (Pseudonym). (2003). A study of Literature in the line of Literary Art (5th ed.). Bangkok: Siam.
Satchaphan, R. (2006). An Aesthetics of Life. Bangkok: Na Phet Publishing House.
Siriwitthayacharoen, C. (1976). An Aesthetic Study of Lilit Talengphai [Master’s thesis]. Chulalongkorn University.
Sumunee, L. (2019). Kamnap Khmer. Phnom Penh: Ministry of Eduction, Youth and Sports (In Khmer)
Thung, E. (2021). A Literary Aesthetics (2nd ed.). Phnom Penh: Khmer Books Edition.
Van, S. (2020). Misery Life. Phnom Penh. Khmer Book Edition. (In Khmer)
Vespada, T. (2000). Thai Text on poetics: concept and relation to Thai literary convention [Docteral Dissertation]. Chulalongkorn University.
Vespada, T. (2006). Fragrance of Literary Art’s World. Bangkok: Pachera. (In Thai)
Varasarin, U. (2010). The Elements of Khmer Language in the formation of Thai Language [Les éléments khmer dans la formation da la langue siamoise] (Orawan Boonyarit et al. Trans.). Nakhon Pathom: Metta Copy Print (Original Printed in 1894). (In Thai)
