การนำหลักอริยสัจ 4 มาประยุกต์ใช้ในการสอนสังคมศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
แม้พระพุทธศาสนาจะล้วงพ้นกาลสมัยมาอย่างยาวนาน แต่พระพุทธศาสนามีความเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมากในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่ชาวพุทธให้ความสำคัญ ทราบกันโดยทั่วไปว่ามีพระบรมศาสดาพระนามเดิมว่า เจ้าชายสิทธัตถะ ทรงออกผนวชและพระองค์ทรงตรัสรู้ หลักอริยสัจ ความจริงอันประเสริฐ มีด้วยกัน 4 ประการ ได้แก่ 1) ความจริงคือความทุกข์ 2) ความจริงของสาเหตุแห่งทุกข์ 3) ความจริงแห่งการดับทุกข์ และ 4) ความจริงของหนทางของการดับทุกข์ มีนักวิชาการด้านการจัดการศึกษาหลายท่านที่ได้นำเอาหลักอริยสัจ 4 มาใช้ประกอบในการจัดการเรียนการสอน และเกิดความสอดคล้องกับการพัฒนาผู้เรียนช่วยในการแก้ไขปัญหาและมีทักษะในการดำรงชีวิตในสังคมอย่างมีความสุขมีประสิทธิภาพ โดยมุ่งเน้นให้ผู้เรียนเข้าใจตนเอง สังคม และโลกที่ตนอยู่ รวมถึงสามารถปรับตัวและมีส่วนร่วมในการสร้างสังคมที่ดีขึ้นได้ การนำหลักอริยสัจ 4 มาประยุกต์ใช้ในการสอนสังคมศึกษามีวิธีการประยุกต์ใช้ในการสอน 4 ขั้น คือ ขั้นแรกเรียกว่า ขั้นทุกข์ (กำหนดปัญหา) ขั้นที่ 2) ขั้นสมุทัย (แสวงหาสาเหตุ) ขั้นที่ 3) ขั้นนิโรธ (อภิปราย ทดลอง) และขั้นที่ 4 ขั้นมรรค (สรุปผล) ด้วยเหตุนี้ ผู้เขียนจึงมีความสนใจในการเขียนบทความทางวิชาการ 2 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาหลักอริยสัจ 4 ในการประยุกต์ใช้กับการจัดการเรียนการสอน 2) เพื่อศึกษาหลักอริยสัจ 4 กับประการประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน จึงได้ทำการศึกษาตำรา เอกสาร และผลงานทางวิชาการ แล้วจึงทำการเขียนบทความขึ้นมาในครั้งนี้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
พระธรรมขันธ์. (2560). อริยสัจ 4: พระไตรปิฎกเล่มที่ 35. เรียกใช้เมื่อ 2 มีนาคม 2568 จาก https://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=35&A=2637&Z=2865.
จิติมา วรรณศรี. (2566). การบริหารจัดการคุนภาพผู้เรียนและสถานศึกษา. พิษณุโลก: รัตนสุวรรณการพิมพ์.
ฐากร สิทธิโชค. (2564). แนวทางการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษายุคใหม่. สงขลา: มหาวิทยาลัยทักษิณ.
ณิรดา เวชญาลักษณ์. (2560). หลักการบริหารจัดการชั้นเรียน. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณิรดา เวชญาลักษณ์. (2562). หลักการบริหารจัดการชั้นเรียน. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ดนุลดา จามจุรี. (2564). การออกแบบการเรียนรู้: แนวคิดและกระบวนการ. กรุงเทพมหานคร: ศรีนครินทรวิโรฒ.
ทิศนา แขมมณี. (2562). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้สื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทธิเถร). (2542). หลักปฏิบัติสมถะและวิปัสสนากรรมฐาน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระปลัดภัครวัฒน์ สีลเตโช และคณะ. (2564). รูปแบบการสอนสังคมศึกษาในยุค NEW NORMEL. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 21(4), 302-311.
พิชาติ แก้วพวง. (2566). การพัฒนาหลักสูตรสังคมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วรรณภา พินลา และวิภาดา พินลา. (2561). การจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาในยุคในยุคศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วารีรัตน์ แก้วอุไร. (2564). การพัฒนาหลักสูตร จากทฤษฏีสู่การปฏิบัติ. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิธีการเรียนรู้เพื่อศิษย์ ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสดศรี สฤษดิ์วงศ์.
วิดารัตน์ กันทาวงค์. (2559). การจัดการเรียนรู้วิชาสังคมศึกษาแบบอริยสัจ 4 เพื่อส่งเสริม การคิดเชิงอนาคต ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา โรงเรียนบ่อเกลือ. จังหวัดน่าน: มหาวิทยาลัย เชียงใหม่.
วิภาพรรณ พินลา. (2560). แนวทางการจัดการเรียนรู้วิชาสังคมศึกษา เพื่อพัฒนาทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารปาริชาต, 30(1), 13–34.
แววดาว ขัดธะสีมาและคณะ. (2556). การพัฒนาหลักสูตรเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสารโดยใช้ทรัพยากรการสอน เรื่อง "หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านเเพะ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 2(1), 83-95.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตโต). (2562). พุทธธรรม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเอเชียอาคเนย์.
สุรศักดิ์ ปาเฮ. (2565). การศึกษาอัจฉริยะ ทฤษฏีและการวิจัยสู่การปฏิบัติ. ลำปาง: โรงพิมพ์คำนำ.
J Smith. (2022). Innovations in Social Studies Teaching. Education Journal, 12(3), 45.
Jones, A., & Brown, L. (2023). Curriculum Development in the 21st Century. Global Education Review, 14(5), 102-103.
