แนวทางการพัฒนาคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม

Main Article Content

แววดาว ทดคุย
ชยากานต์ เรืองสุวรรณ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็นคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพ และ 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอน 214 คน โดยการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือเป็นแบบสอบถาม มีค่าดัชนีความสอดคล้อง 0.80 – 1.00 ค่าอำนาจจำแนกสภาพปัจจุบัน 0.36-0.69 สภาพพึงประสงค์ 0.42-0.71 ค่าความเชื่อมั่นสภาพปัจจุบัน 0.94 สภาพพึงประสงค์ 0.95 และแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ผู้ทรงคุณวุฒิ 9 คน และผู้ทรงคุณวุฒิประเมินแนวทาง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพ โดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับปานกลาง สภาพที่พึงประสงค์โดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับมากที่สุด ดัชนีการจัดเรียงลำดับความสำคัญต้องการจำเป็นมีค่าอยู่ระหว่าง 0.50 -0.79 เรียงลำดับจากสูงไปต่ำ ดังนี้ 1) ด้านความเป็นผู้นำ 2) ด้านความสามารถในการบริหาร 3) ด้านคุณธรรมและจริยธรรม และ 4) ด้านมนุษยสัมพันธ์ 2) แนวทางการพัฒนาคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพ คือวิธีการพัฒนาที่ผู้วิจัยได้วิเคราะห์เป็นโปรแกรม มีเนื้อหา 4 Modules คือ Module 1 ด้านความเป็นผู้นำ Module 2 ด้านความสามารถในการบริหาร Module 3 ด้านคุณธรรมและจริยธรรม Module 4 ด้านมนุษยสัมพันธ์ วิธีการพัฒนา มี 3 วิธี คือ การฝึกอบรม การศึกษาดูงาน และ การเรียนรู้โดยปฏิบัติงาน ผลการประเมินแนวทางมีความเหมาะสมและมีความเป็นไปได้อยู่ในระดับมากที่สุด

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทดคุย แ. . ., & เรืองสุวรรณ ช. . (2025). แนวทางการพัฒนาคุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม. วารสารครุศาสตร์ปัญญา, 4(2), 219–231. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/IEJ/article/view/284483
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2566). แผนพัฒนาการศึกษาท้องถิ่น. https://www.dla.go.th/upload/ebook/column/2023/2/2354_6270.pdf

กระทรวงศึกษาธิการ. (2564). มาตรฐานตำแหน่งและมาตรฐานวิทยฐานะของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. สืบค้นจาก https://otepc.go.th/th/content_page /item/3267-3-2564.html

กิตติพงศ์ สีเทา และปองภพ ภูจอมจิตร. (2567). แนวทางการพัฒนาคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาในยุคศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 3. หลักสูตรครุศาสตร มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 6(1), 306-319.

เจริญ ภูวิจิตร์. (2558). สมรรถนะผู้บริหารสถานศึกษาในอาเซียน. กรุงเทพฯ: สถาบันพัฒนาครูอาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.

ชัยยนต์ เพาพาน. (2559). ผู้บริหารโรงเรียนยุคใหม่ในศตวรรษที่ 21. วารสารคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 1(1), 304-306.

ดิเรก แสงกนึก และวิรัลพัชร วงศ์วัฒน์เกษม. (2567). คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้บริหารมืออาชีพยุคใหม่ตามทัศนคติของครูผู้สอนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 3. วิทยาลัยนครราชสีมา. วารสารเสียงธรรมจากมหายาน, 10(1), 1-14.

ทรงฤทธิ์ แก้วพรม สังเวียน ปินะกาลัง และนฤมล อินทร์ประสิทธิ์. (2567). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำแบบใฝ่บริการสำหรับโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาขอนแก่น. วารสารบัณฑิตมหาจุฬาขอนแก่น, 7(4), 179-190.

ธนชัย จุ่นหัวโทน และชยากานต์ เรืองสุวรรณ. (2566). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษามหาสารคาม. วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น, 7(2), 271–284.

ธีระ รุญเจริญ. (2559). ความเป็นมืออาชีพในการจัดการและบริหารการศึกษา ยุคปฏิรูปการศึกษา.

(พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ: ข้าวฟ่าง.

บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพ: สุวีริยาสาส์น.

ประจักษ์ ภูคงกิ่ง ศักดิ์สิทธิ์ ฤทธิลัน และสุพจน์ ดวงเนตร. (2566). การศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้บริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา กาฬสินธุ์ เขต 2. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 17(3), 271-287.

พิมพฤทธิ์ เที่ยงภักดิ์ จิรวัฒน์ กิติพิเชฐสรรค์ และวิจิตรา เจริญพงษ์. (2567). การพัฒนาทักษะการบริหารสถานศึกษาเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้บริหารใน ศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา กาญจนบุรี เขต 1. วารสารสมาคมพัฒนาวิชาชีพการบริหารการศึกษาแห่งประเทศไทย (สพบท.), 6(2), 210-226.

ไพศาล วรคำ. (2562). การวิจัยทางการศึกษา. คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม: ตักศิลาการพิมพ์.

ภานุเดช แสงลุน และชยากานต์ เรืองสุวรรณ. (2565). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำด้านดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5. วารสารการบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำ, 11(41), 175-184.

รุ่งอรุณ บวรชัยเดช และพชรวิทย์ จันทร์ศิริสิร. (2018). การพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างภาวะผู้นำที่มีประสิทธิผลของผู้บริหารสถานศึกษา. Al-HIKMAH Journal, 8(16), 51–63.

เรวัตร ชาตรีวิศิษฎ์. (2539). การบริหารองค์กรยุคใหม่. กรุงเทพฯ: ธรรมนิติ.

วิรัตน์ ไชยโคตร ทองสุข วันแสน จรูญ คูณมี และรัติกรณ์ นิยมะจันทร์. (2563). คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามทัศนะของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 3. วารสารมนุษศาสตร์และสังคมศาสตร์, 26(2), 180-192.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี(สสวท.). (2567). ผลการประเมิน PISA 2022 : บทสรุปสำหรับผู้บริหาร. https://pisathailand.ipst.ac.th/pisa2022-summary-result

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ 2560-2579. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.

สุนทร โคตรบรรเทา. (2555). หลักการและทฤษฎีการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ: ปัญญาชน.

สุรพล พุฒคำ. (2547). การบริหารสถานศึกษา. ลพบุรี: คณะศรุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี.

อัจฉรา วงษ์เอก. (2566). องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับการจัดการศึกษา. วารสารการจัดการทางการศึกษาปฐมวัย, 5(1), 76-123.

Bizzell, Brade E. (2011). Professional Development of School Principals in the Rural Appalachian Region of Virginia. Blacksburg Virginia.

Sabanci, A. (2013). Understanding School Leaders’ Characteristics and Estimating the

Future. [Online]. http://www.scirp.org/journal/ojl

Sergiovanni, Thomas J. and others. (1987). Education Governance and Administration. 2nd , New Jersey : Englewood Cliffs.