สมุทรสาคร: ภูมิสังคมและประวัติศาสตร์ท้องถิ่นกับการบูรณาการแผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม โรงเรียนวัดศรีเมือง ตำบลท่าทราย จังหวัดสมุทรสาคร

Main Article Content

ปณิศา ดาราเย็น
ถนัด ยันต์ทอง
ในตะวัน กำหอม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษา ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น สมุทรสาคร 2) บูรณาการแผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม โรงเรียนวัดศรีเมือง ตำบลท่าทราย จังหวัดสมุทรสาคร ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วย 1) กลุ่มผู้รู้ คือ กลุ่มบุคคลที่มีข้อมูลเชิงลึกในด้านประวัติศาสตร์สมุทรสาคร 2) กลุ่มผู้ปฏิบัติ คือ ครู นักเรียน 3)กลุ่มบุคคลทั่วไป คือ ประชาชนทั่วจังหวัดสมุทรสาคร การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีวิจัย เชิงคุณภาพทางวัฒนธรรม โดยใช้เครื่องมือในการเก็บรวมรวบข้อมูล คือ แบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต จัดประชุมกลุ่มย่อยและการประชุมเชิงปฏิบัติการ ผลการวิจัยพบว่า 1)  พื้นที่บ้านท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร เป็นแหล่งประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่สำคัญ มีความโดดเด่นด้านภูมิศาสตร์ในฐานะศูนย์กลางคมนาคมทางน้ำตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา และมีบทบาทในด้านการทหาร การค้า และการตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ โดยเฉพาะชาวจีนโพ้นทะเล ส่งผลให้เกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่สืบทอดมาถึงปัจจุบัน ในด้านการจัดการเรียนรู้ 2) การใช้โครงงานประวัติศาสตร์ที่เน้นกระบวนการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ส่งเสริมให้ผู้เรียนพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การสังเคราะห์ข้อมูล และมีเจตคติที่ดีต่อท้องถิ่น ทั้งยังสามารถบูรณาการความรู้เข้าสู่แผนการเรียนการสอนอย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้แหล่งเรียนรู้ในชุมชนเป็นฐานในการเรียนรู้ ทำให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีความหมายและยั่งยืน ทั้งด้านความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน


 คำสำคัญ: ภูมิสังคม, ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น, สมุทรสาคร, การบูรณาการการสอน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ดาราเย็น ป. ., ยันต์ทอง ถ. ., & กำหอม ใ. (2025). สมุทรสาคร: ภูมิสังคมและประวัติศาสตร์ท้องถิ่นกับการบูรณาการแผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม โรงเรียนวัดศรีเมือง ตำบลท่าทราย จังหวัดสมุทรสาคร. วารสารครุศาสตร์ปัญญา, 4(5), 436–450. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/IEJ/article/view/287957
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2559). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่12. (พ.ศ. 2560 - 2564). กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.

ขวัญธิรัศม์ ทิพย์บุญทรัพย์. (2562). การอนุรักษ์และสืบสานประเพณีแห่พระแข่งเรือขึ้นโขนชิงธง อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร เพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านทับวัง. หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต วิทยาลัยทองสุข.

จิรชพรรณ ชาญช่าง. (2563). การจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการเพื่อพัฒนา ทักษะการคิดขั นสูง: การเรียนรู้สู่การปฏิบัติจริง. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 48(3), 78-89.

ตรงใจ หุตางกูร, นัทกฤษ ยอดราช, และธานินทร ลิมปิศิริ. (2560). ภูมิสังคมและประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองสมุทรสาคร กรณีศึกษาภูมินามอำเภอกระทุ่มแบนและอำเภอบ้านแพ้ว. https://sac-research.sac.or.th/research-item-search.php?ob_id=90

ทิศนา แขมมณี .(2558). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นันทวัฒน์ ภูกองแก้ว. (2565). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นสมุทรสาคร: การบูรณาการแผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม โรงเรียนบ้านปล่อง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร. หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมศาสนาและวัฒนธรรม, วิทยาลัยทองสุข

นิธิ เอียวศรีวงศ์ และอาคม พัฒิยะ. (2525). หลักฐานประวัติศาสตร์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ :บรรณกิจ.

ในตะวัน กำหอม. (2560). การวิจัยประยุกต์ทางวัฒนธรรม. มหาสารคาม: อภิชาตการพิมพ์.

ประภัสสร์ ชูวิเชียร. (2557). หลักฐานศิลปกรรมอยุธยาที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล วิเคราะห์ในฐานะชุมชน “ปากใต้” สมัยกรุงศรีอยุธยา. ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะโบราณคดี. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ประภัสสร์ ชูวิเชียร. (2557). ศิลปะลาว. กรุงเทพฯ: มติชน.

พระวีรศักดิ์ จนฺทวํโส. (2561). การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการวิชาสังคมศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์.

พระสิทธิชัย รินฤทธิ์. (2563). การจัดการเรียนการสอนสังคมศึกษาในศตวรรษที่ 21. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีล้านช้าง.

พชรี ทองเรือง. (2561). รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่ยั่งยืน. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช.

วรวิทย์ นิเทศศิลป์. (2560). การบูรณาการการเรียนการสอนด้วยวิธีการทำนุบำรุงศิลปะวัฒนธรรมท้องถิ่นล้านนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่.

ศิพัชร จำปา. (2558). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น โดยใช้แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์เพื่อส่งเสริมกระบวนการคิดทางประวัติศาสตร์. ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2559). คู่มือการประเมินคุณภาพตาม มาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักทดสอบทางการศึกษา.

สิริวรรณ สิรวณิชย์. (2565). แนวคิดและวิธีการประวัติศาสตร์ท้องถิ่น. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สุภาภรณ์ จินดามณีโรจน์.(2554). ประวัติศาสตร์สังคมของชุมชนลุ่มน้ำท่าจีน, กรุงเทพฯ: สร้างสรรค์

Beane, J.A. (1997). Curriculum Integration: Designing the Core of Democratic Education. Teachers College Press.

Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Englewood Cliffs,

Wither Sarash E. (2000). Local Curriculum Development and Place-based Education. Dissertation, University of Denver.