สมุทรสาคร: ภูมิสังคมและประวัติศาสตร์ท้องถิ่นกับการบูรณาการแผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม โรงเรียนวัดศรีเมือง ตำบลท่าทราย จังหวัดสมุทรสาคร
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษา ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น สมุทรสาคร 2) บูรณาการแผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม โรงเรียนวัดศรีเมือง ตำบลท่าทราย จังหวัดสมุทรสาคร ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วย 1) กลุ่มผู้รู้ คือ กลุ่มบุคคลที่มีข้อมูลเชิงลึกในด้านประวัติศาสตร์สมุทรสาคร 2) กลุ่มผู้ปฏิบัติ คือ ครู นักเรียน 3)กลุ่มบุคคลทั่วไป คือ ประชาชนทั่วจังหวัดสมุทรสาคร การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีวิจัย เชิงคุณภาพทางวัฒนธรรม โดยใช้เครื่องมือในการเก็บรวมรวบข้อมูล คือ แบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต จัดประชุมกลุ่มย่อยและการประชุมเชิงปฏิบัติการ ผลการวิจัยพบว่า 1) พื้นที่บ้านท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร เป็นแหล่งประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่สำคัญ มีความโดดเด่นด้านภูมิศาสตร์ในฐานะศูนย์กลางคมนาคมทางน้ำตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา และมีบทบาทในด้านการทหาร การค้า และการตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ โดยเฉพาะชาวจีนโพ้นทะเล ส่งผลให้เกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่สืบทอดมาถึงปัจจุบัน ในด้านการจัดการเรียนรู้ 2) การใช้โครงงานประวัติศาสตร์ที่เน้นกระบวนการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ส่งเสริมให้ผู้เรียนพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การสังเคราะห์ข้อมูล และมีเจตคติที่ดีต่อท้องถิ่น ทั้งยังสามารถบูรณาการความรู้เข้าสู่แผนการเรียนการสอนอย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้แหล่งเรียนรู้ในชุมชนเป็นฐานในการเรียนรู้ ทำให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีความหมายและยั่งยืน ทั้งด้านความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน
คำสำคัญ: ภูมิสังคม, ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น, สมุทรสาคร, การบูรณาการการสอน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2559). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่12. (พ.ศ. 2560 - 2564). กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.
ขวัญธิรัศม์ ทิพย์บุญทรัพย์. (2562). การอนุรักษ์และสืบสานประเพณีแห่พระแข่งเรือขึ้นโขนชิงธง อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร เพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านทับวัง. หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต วิทยาลัยทองสุข.
จิรชพรรณ ชาญช่าง. (2563). การจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการเพื่อพัฒนา ทักษะการคิดขั นสูง: การเรียนรู้สู่การปฏิบัติจริง. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 48(3), 78-89.
ตรงใจ หุตางกูร, นัทกฤษ ยอดราช, และธานินทร ลิมปิศิริ. (2560). ภูมิสังคมและประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองสมุทรสาคร กรณีศึกษาภูมินามอำเภอกระทุ่มแบนและอำเภอบ้านแพ้ว. https://sac-research.sac.or.th/research-item-search.php?ob_id=90
ทิศนา แขมมณี .(2558). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นันทวัฒน์ ภูกองแก้ว. (2565). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นสมุทรสาคร: การบูรณาการแผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม โรงเรียนบ้านปล่อง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร. หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมศาสนาและวัฒนธรรม, วิทยาลัยทองสุข
นิธิ เอียวศรีวงศ์ และอาคม พัฒิยะ. (2525). หลักฐานประวัติศาสตร์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ :บรรณกิจ.
ในตะวัน กำหอม. (2560). การวิจัยประยุกต์ทางวัฒนธรรม. มหาสารคาม: อภิชาตการพิมพ์.
ประภัสสร์ ชูวิเชียร. (2557). หลักฐานศิลปกรรมอยุธยาที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล วิเคราะห์ในฐานะชุมชน “ปากใต้” สมัยกรุงศรีอยุธยา. ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะโบราณคดี. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ประภัสสร์ ชูวิเชียร. (2557). ศิลปะลาว. กรุงเทพฯ: มติชน.
พระวีรศักดิ์ จนฺทวํโส. (2561). การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการวิชาสังคมศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์.
พระสิทธิชัย รินฤทธิ์. (2563). การจัดการเรียนการสอนสังคมศึกษาในศตวรรษที่ 21. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีล้านช้าง.
พชรี ทองเรือง. (2561). รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่ยั่งยืน. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช.
วรวิทย์ นิเทศศิลป์. (2560). การบูรณาการการเรียนการสอนด้วยวิธีการทำนุบำรุงศิลปะวัฒนธรรมท้องถิ่นล้านนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่.
ศิพัชร จำปา. (2558). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น โดยใช้แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์เพื่อส่งเสริมกระบวนการคิดทางประวัติศาสตร์. ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2559). คู่มือการประเมินคุณภาพตาม มาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักทดสอบทางการศึกษา.
สิริวรรณ สิรวณิชย์. (2565). แนวคิดและวิธีการประวัติศาสตร์ท้องถิ่น. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุภาภรณ์ จินดามณีโรจน์.(2554). ประวัติศาสตร์สังคมของชุมชนลุ่มน้ำท่าจีน, กรุงเทพฯ: สร้างสรรค์
Beane, J.A. (1997). Curriculum Integration: Designing the Core of Democratic Education. Teachers College Press.
Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Englewood Cliffs,
Wither Sarash E. (2000). Local Curriculum Development and Place-based Education. Dissertation, University of Denver.