โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ในผู้สูงอายุตอนต้น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ในผู้สูงอายุตอนต้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง 414 คน เป็นผู้สูงอายุตอนต้น ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล 5 จังหวัด ได้มาด้วยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม โดยมีค่าความเชื่อมั่นด้านการรับรู้ความรุนแรงของโรค การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค ความคาดหวังในประสิทธิผลของการตอบสนอง การรับรู้ความสามารถตนเอง แรงจูงใจในการป้องกันและพฤติกรรมป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 เท่ากับ 0.830, 0.841, 0.711, 0.809, 0.881 และ 0.853 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง ผลการวิจัยพบว่า โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ มีค่า χ² = 456.10, df = 263, χ²/df = 1.734, GFI = 0.92, AGFI = 0.90, RMSEA = 0.042 และ RMR = 0.019 สามารถอธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ในผู้สูงอายุตอนต้น ได้ร้อยละ 45 โดยได้รับอิทธิพลทางตรงจากแรงจูงใจในการป้องกันและการรับรู้ ความรุนแรงของโรค ค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 0.57 และ 0.19 ตามลำดับ และได้รับอิทธิพลทางอ้อมจากการรับรู้ความ สามารถตนเอง ความคาดหวังในประสิทธิผลของการตอบสนองและการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค ส่งผลต่อแรงจูงใจในการป้องกันที่เป็นตัวแปรส่งผ่าน แล้วส่งผลไปยังพฤติกรรมป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 0.25 0.13 และ 0.12 ตามลำดับ การนำผลการวิจัยนี้ไปพัฒนารูปแบบเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ในผู้สูงอายุตอนต้น ควรมุ่งเน้นปัจจัยเชิงสาเหตุตามทฤษฎีแรงจูงใจในการป้องกันโรค เนื่องจากทั้ง 5 ตัวแปร มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมป้องกันการติดเชื้อโควิด-19