รัฐประศาสโนบายการบริหารบ้านเมืองในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) รัฐประศาสนโยบายในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ 2) วิเคราะห์รัฐประศาสโนบายการบริหารบ้านเมืองฯ และ 3) ข้อเสนอแนะฯ เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาจากเอกสาร เก็บรวมข้อมูลโดยสัมภาษณ์ เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 50 คน คัดเลือกแบบเจาะจง ผ่านเกณฑ์เป็นกลุ่มตัวอย่าง ดังนี้ เป็นนักวิชาการโบราณคดี จำนวน 10 คน มีประสบการณ์และความรู้เกี่ยวกับโบราณคดี นักวิชาการทั่วไป 10 คน มีประสบการณ์และความรู้ทั่วไป ไม่น้อยกว่า 5 ปี และนักศึกษารัฐประศาสนศาสตร์ 30 คน เป็นนักศึกษาแล้ว ไม่น้อยกว่า 3 ปี วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ร่วมกับประยุกต์ใช้เทคนิคเล่าเรื่อง และวิเคราะห์ตามแนวคิดของมิวส์และฮูเบอร์แมน เครื่องมือเป็นเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า 1) รัฐประศาสโนบายฯ พบว่า ทรงใช้นโยบายการปกครองแบบยุทธวิธี สันติวิธี โดยปกป้องสุโขทัย มิให้ล้านนารุกรานจากภายนอก ส่วนภายในอาณาจักรทรงรวบอำนาจไว้ที่ส่วนกลาง แล้วกระจายอำนาจโดยทหารและพลเรือนอย่างเป็นระบบ เกิดการถ่วงดุลอำนาจ 2) วิเคราะห์ฯ พบว่า เป็นนโยบาย 3 ด้าน ด้านความเกี่ยวข้องกับรัฐธรรมนูญ ความสัมพันธ์กับจำนวนผู้ปกครองที่ได้รับผลประโยชน์ และผู้ได้รับผลประโยชน์จากการปกครอง ทรงใช้ การบริหารราชการแผ่นดิน 3 มิติ ได้แก่ มิติทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ผลการวิจัยแสดงถึงข้อจำกัดของกลุ่มนักศึกษาฯ และข้อถกเถียงความเห็นที่แตกต่างในกลุ่มนักโบราณคดี และ 3) ข้อเสนอแนะฯ สรุปเป็น
3 แนวทาง ได้แก่ เชิงนโยบาย ใช้เป็นต้นแบบค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับรัฐประศาสโนบายการบริหารบ้านเมืองสมัยอื่น ๆ ได้ เชิงปฏิบัติการ นำผลการวิจัยไปประยุกต์ใช้ด้านวิชาการได้ และในงานวิจัยครั้งต่อไป ควรส่งเสริมให้มีอย่างต่อเนื่อง บูรณาการ เทคโนโลยีล้ำสมัย