วิเคราะห์กลวิธีการนำเสนอความเชื่อเรื่องผีในสังคมร่วมสมัย ผ่านซีรีส์ อังคารคลุมโปง: เอ็กซ์ตรีม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากลวิธีการนำเสนอความเชื่อเรื่องผี และ 2) วิเคราะห์บทบาทของความเชื่อเรื่องผีในสังคมร่วมสมัย ผ่านการวิเคราะห์ซีรีส์ อังคารคลุมโปง: เอ็กซ์ตรีม เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ที่เน้นการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาอย่างเป็นระบบ โดยอาศัยกรอบแนวคิดจากทฤษฎีการเล่าเรื่อง ทฤษฎีการสื่อสารเชิงวัฒนธรรม แนวคิดคติชนวิทยา และนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ซีรีส์เรื่องนี้ได้นำเสนอความเชื่อเรื่องผีด้วยกลวิธีที่หลากหลาย อาทิ การเล่าเรื่องแบบย้อนเวลา การสร้างจุดหักมุม การใช้สัญลักษณ์และวัตถุศักดิ์สิทธิ์ รวมถึงการใช้เทคนิคด้านเสียง ภาพ มุมกล้อง และจังหวะการตัดต่อ เพื่อกระตุ้นอารมณ์ผู้ชมและสร้างบรรยากาศร่วมสมัย ด้านเนื้อหา ความเชื่อเรื่องผีในซีรีส์ทำหน้าที่ถ่ายทอดบทเรียนทางศีลธรรม เชื่อมโยงผู้คนในชุมชนเมือง สื่อสารความไม่แน่นอนทางอารมณ์ เสริมสร้างอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมไทย วิพากษ์ปัญหาสังคม และรักษาพื้นที่ความเชื่อไสยศาสตร์ในบริบทใหม่ในยุคสมัยปัจจุบัน อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นว่าผีมิใช่เพียงสิ่งลี้ลับแต่เป็นตัวแทนของความเจ็บปวด การเยียวยาทางจิตวิญญาณ และการต่อรองอำนาจ โดยเฉพาะประเด็นความรุนแรงในครอบครัว ความโดดเดี่ยวในสังคมเมือง และความไม่เท่าเทียมเชิงโครงสร้าง งานวิจัยนี้ได้เห็นถึงบทบาทของความเชื่อเรื่องผีในฐานะ “พื้นที่ทางวัฒนธรรม” ที่ยังมีชีวิต มีความเคลื่อนไหว และมีพลวัต
ในสังคมไทยร่วมสมัย โดยเฉพาะในสื่อบันเทิงที่เข้าถึงผู้ชมจำนวนมาก ทั้งยังมีคุณูปการต่อการศึกษาคติชนในบริบทใหม่ ตลอดจนเปิดมุมมองต่อการสื่อสารคุณค่าทางจิตวิญญาณผ่านสื่อร่วมสมัยได้อย่างลุ่มลึกและรอบด้าน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กฤติกา ขุนพล และคณะ. (2564). เรื่องเล่าผีในรายการวิทยุ The Ghost Radio: แบบเรื่องและบทบาททางสังคม. วารสารดอกแก้วปริทัศน์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 1(2), 1-15.
กลิ่น คงเหมือนเพชร. (2552). การศึกษาวิเคราะห์คติความเชื่อเรื่องผีสางเทวดาในชุมชนภาคใต้. กระบี่: ศูนย์วัฒนธรรมสถาบันการพลศึกษาวิทยาเขตกระบี่.
กาญจนา แก้วเทพ. (2554). เอกสารการสอนชุดวิชา การสร้างสารในงานนิเทศศาสตร์ หน่วยที่ 3 ทฤษฎีการสร้างสาร: แนวคิดเรื่องการเล่าเรื่องสาขานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
จิธิวดี วิไลลอย และอัศวิน เนตรโพธิ์แก้ว. (2558). การปรับแปลงความหมายผีในละครโทรทัศน์ไทย. วารสารนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 33(2), 1-15.
ณัฏฐ์ชุดา วิจิตรจามรี. (2566). ทฤษฎีการสื่อสาร Communication Theories. กรุงเทพมหานคร: คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
นลิน สินธุประมา. (2560). เรื่องผีในสังคมไทยร่วมสมัย: บทบาทและการผสมผสานทางวัฒนธรรม. ใน รายงานการวิจัย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: ราชบัณฑิตยสภา.
มนสิการ เฮงสุวรรณ. (2550). คำเรียกประเภทผีของคนไทยในชุมชนวัดสวนแก้ว ตำบลบางเลน อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี: การศึกษาแนวอรรถศาสตร์ชาติพันธุ์. ใน วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุวภัทร ใจคง. (2564). บทบาทของผีไทยในสังคมเมืองร่วมสมัยในนวนิยายชุด ผีมหานคร. ใน วิทยานิพนธ์อักษรศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาวรรณคดีเปรียบเทียบ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เสาวลักษณ์ อนันตศานต์. (2550). ทฤษฎีคติชนและวิธีการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
Netflix Thailand. (2567). Netflix เผยเรื่องย่อสุดสยองจาก 8 ตอนชวนผวาในซีรีส์ “อังคารคลุมโปง: เอ็กซ์ตรีม” Netflix Newsroom. เรียกใช้เมื่อ 12 มิถุนายน 2568 จาก https://about.netflix.com/th/news/terror-tuesday-extreme-episode-synopses
