การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุก ด้วยเทคนิค BCM ที่ส่งเสริมทักษะการอ่านจับใจความสำคัญ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการอ่านจับใจความสำคัญ 2) พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุกด้วยเทคนิค BCM และ 3) ศึกษาผลของการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุกด้วยเทคนิค BCM กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 30 คน ภาคเรียนที่ 2/2567 ดำเนินการ 3 ระยะ คือ ศึกษาปัญหาและความต้องการ พัฒนารูปแบบ และทดลองใช้รูปแบบ เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม แผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบ แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และแบบประเมินประสิทธิผล ผลการวิจัยพบว่า 1) ผลการวิเคราะห์สภาพปัญหาโดยภาพรวม คือ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้อยู่ในระดับปานกลาง ( = 3.42) และด้านความต้องการโดยภาพรวม คือ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ อยู่ในระดับมากที่สุด (
= 4.88) 2) ผลการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุกด้วยเทคนิค BCM ที่พัฒนาขึ้น มี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ 2.1) หลักการ 2.2) วัตถุประสงค์ 2.3) เนื้อหาสาระ 2.4) กระบวนการจัดการเรียนรู้ 2.5) สื่อการสอนเทคนิควิธีสอนแหล่งเรียนรู้และสิ่งแวดล้อม และ 2.6) การวัดและประเมินผล และ 3) ผลของการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ด้วยเทคนิค BCM พบว่า นักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบนี้มีคะแนนการทดสอบร้อยละ 86.66 สูงกว่าเกณฑ์ นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โดยรวมอยู่ในระดับดีมาก (
= 3.68) และผลการประเมินประสิทธิผลของรูปแบบอยู่ในระดับดีมาก (
= 4.01) โดยผลที่เกิดขึ้นกับนักเรียนอยู่ในระดับสูงสุด (
= 4.20) สะท้อนว่ารูปแบบที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพในการส่งเสริมทักษะการอ่านจับใจความสำคัญอย่างมีนัยสำคัญ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2564). รายงานสภาวะการศึกษาไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2565). รายงานผลการดำเนินงานตามแผนการศึกษาแห่งชาติ (พ.ศ. 2560 - 2579) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.
ขนิษฐา มาทุ่ง. (2562). การพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความสำคัญโดยใช้วิธีการสอนแบบ CIRC ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(2), 54-65.
ชัยกฤต อินทะโส. (2566). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้ผังมโนทัศน์ร่วมกับเทคนิค KWL Plus เพื่อส่งเสริมทักษะการอ่านจับใจความ. ใน วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการศึกษาปฐมวัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
ณัฏฐาภรณ์ จันทร์วงศ์. (2563). การใช้แผนผังมโนทัศน์เพื่อส่งเสริมทักษะการอ่านจับใจความของนักเรียนระดับประถมศึกษา. วารสารวิจัยทางการศึกษา, 25(1), 112-125.
ณัฐพงศ์ เชื้อเพชร. (2560). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ภาษาไทยเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน. วารสารวิชาการครุศาสตร์, 14(3), 102-115.
ดวงพร เฟื่องฟู. (2560). การพัฒนาความสามารถในการเขียนเชิงสร้างสรรค์โดยใช้เทคนิค 5W1H สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. ใน วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
นฤมล วงศ์คำจันทร์. (2565). ผลของการใช้แผนภาพความคิดต่อความสามารถในการจับใจความสำคัญของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางการศึกษา, 2(1), 45-56.
ปานยิ้ม ชาวสวน. (2566). การใช้เทคนิค SQ4R ร่วมกับแผนที่ความคิดเพื่อพัฒนาทักษะการอ่านและเจตคติของนักเรียนระดับประถมศึกษา. ใน รายงานการวิจัย. สถาบันการศึกษาประถมศึกษาแห่งชาติ.
พิทยา ศรีธรรม. (2563). การพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนแบบยืดหยุ่นสำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารวิจัยทางการศึกษา, 13(1), 89-102.
วรรณภา มูลสาร. (2563). การวิเคราะห์ข้อสอบเพื่อประเมินทักษะการอ่านของนักเรียนระดับประถมศึกษา. วารสารการประเมินผลการศึกษาไทย, 8(2), 25-37.
วัชราภรณ์ รัตนไพจิต. (2553). การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญในระดับประถมศึกษา. วารสารครุศาสตร์, 38(4), 101-110.
ศิริญา ศรีประสิทธิ์. (2562). การใช้เทคนิคผังมโนทัศน์ร่วมกับการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความของนักเรียนระดับประถมศึกษา. วารสารวิชาการครุศาสตร์, 34(1), 112-125.
ศิริวรรณ ศรีประเสริฐ. (2562). การใช้ผังมโนทัศน์ในการพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความสำคัญ. วารสารการศึกษาปฐมวัย, 10(1), 45-58.
สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2566). รายงานผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ปีการศึกษา 2565. กรุงเทพมหานคร: สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 2. (2566). รายงานผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนระดับประถมศึกษา ปี 2566. ขอนแก่น: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 2.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2566). รายงานผลการประเมินคุณภาพผู้เรียน (NT และ O-NET) ระดับประเทศ ปีการศึกษา 2564 - 2566. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). รายงานการศึกษาวิจัยเรื่องพฤติกรรมนักเรียนและแนวทางการส่งเสริมวินัยในโรงเรียน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2566). รายงานผลการประเมิน PISA 2022 ของประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2561). การสำรวจการอ่านของประชากร พ.ศ. 2561. เรียกใช้เมื่อ 15 พฤษภาคม 2566 จาก http://www.nso.go.th
สุพัตรา คำโพธิ์. (2560). การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ในระดับประถมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภาภรณ์ เหล่ารอด. (2565). การพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้กระบวนการ 5 STEPs ร่วมกับเทคนิค 5W1H. วารสารศึกษาศาสตร์, 18(2), 123-138.
อัจฉรา คำภูแสน. (2563). ผลของการจัดกิจกรรม Active Learning ที่มีต่อความสามารถในการคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนภาษาไทยของนักเรียนประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์, 18(2), 93-108.
อุไรวรรณ วงศ์ชัยสุวรรณ. (2564). การประเมินนวัตกรรมการเรียนรู้: แนวทางการปรับปรุงและพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ. วารสารวิชาการครุศาสตร์, 28(2), 66-79.
Ausubel, D. P. (1968). Educational psychology: A cognitive view. New York: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive domain. New York: Longmans, Green.
Bonwell, C. C. & Eison, J. A. (1991). Active learning: Creating excitement in the classroom (ASHE-ERIC higher education report No. 1). Washington, DC: George Washington University.
Buzan, T. (2002). How to mind map: The ultimate thinking tool that will change your life. London, United Kingdom: Thorsons.
Jensen, E. (2005). Teaching with the Brain in Mind. (2nd ed.). ASCD. Alexandria, VA: United States.
Novak, J. D. & Cañas, A. J. (2008). The theory underlying concept maps and how to construct them. Technical report IHMC CmapTools 2006-01 Rev 01-2008. Pensacola, FL: Florida Institute for Human and Machine Cognition.
Pan, C. et al. (2020). Effects of brainstorming and concept mapping on elementary students’ reading comprehension and retention. Journal of Educational Research and Practice, 10(2), 88-102.
Papert, S. (1991). Mindstorms: Children, computers, and powerful ideas. New York: Basic Books.
Piaget, J. (1972). Psychology and pedagogy. New York: Viking Press.
Prince, M. (2004). Does active learning work? A review of the research. Journal of Engineering Education, 93(3), 223-231.
Vygotsky, L. S. (1934). Thought and language. Cambridge, MA: MIT Press.
