การวิเคราะห์อาชญากรรมไซเบอร์ในประเทศไทยด้วยแนวคิดสามเหลี่ยมอาชญากรรม

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์และสาเหตุของปัญหาอาชญากรรมไซเบอร์ในประเทศไทย โดยประยุกต์ใช้แนวคิดสามเหลี่ยมอาชญากรรม เพื่อทำความเข้าใจองค์ประกอบสามประการ ได้แก่ เหยื่อหรือเป้าหมายที่เหมาะสม ผู้กระทำผิดที่มีแรงจูงใจ และการขาดผู้พิทักษ์ที่สามารถยับยั้งได้ อันนำไปสู่การเสนอแนะแนวทางการป้องกันอาชญากรรมเชิงรุก ผลการศึกษาพบว่า องค์ประกอบของสามเหลี่ยมอาชญากรรม 1) เหยื่อหรือเป้าหมายที่เหมาะสม มิใช่กลุ่มผู้สูงอายุหรือผู้ที่ขาดความรู้ทางเทคโนโลยี แต่กลับเป็นกลุ่มคนวัยทำงานอายุ 31 - 40 ปี ซึ่งเป็นผู้ใช้งานเทคโนโลยีจำนวนมาก แต่มีความรู้ด้านความปลอดภัยต่ำ 2) ผู้กระทำผิดที่มีแรงจูงใจ มีลักษณะเป็นองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติที่ปฏิบัติการอย่างเป็นระบบ โดยมีผลประโยชน์ทางการเงินเป็นหลัก และ 3) การขาดผู้พิทักษ์ ช่องว่างของการบังคับใช้กฎหมายที่เน้นการตั้งรับมากกว่าเชิงรุก ซึ่งพิสูจน์ได้จากอัตราการอายัดทรัพย์สินคืนที่อยู่ในระดับต่ำมาก ดังนั้น การแก้ไขปัญหาอาชญากรรมไซเบอร์จำเป็นต้องอาศัยยุทธศาสตร์การป้องกันที่ตัดวงจรของสามเหลี่ยมอาชญากรรม ด้วยข้อเสนอแนะ 3 ประการ ได้แก่ 1) การเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่เหยื่อ ผ่านการบูรณาการความรู้และทักษะด้านความปลอดภัยไซเบอร์เข้าสู่ระบบการศึกษา 2) การเพิ่มความเสี่ยงให้แก่ผู้กระทำผิด โดยเปลี่ยนจากการสืบสวนเชิงรับไปสู่การบังคับใช้กฎหมายเชิงรุก และ 3) การสร้างระบบให้หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายเข้มแข็ง ผ่านการบูรณาการความร่วมมืออย่างไร้รอยต่อระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน เพื่อสร้างกลไกการป้องกันปราบปรามที่มีประสิทธิภาพและทันต่อสถานการณ์ ซึ่งผลจากการศึกษานี้จะทำให้ประชาชนในสังคมสามารถนำความรู้ไปใช้ในการป้องกันตนเองจากอาชญากรรมไซเบอร์ได้