รำไหว้ครูมวยไทย : ความหมาย ความเหมือนและความต่าง

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติมวยไทย มวยในราชสำนักมวยสยาม ประวัติความเป็นมาและบริบททางวัฒนธรรม ท่ารำ ความเชื่อ พิธีกรรม ดนตรีประกอบการรำของค่ายมวยโคราช มวยไชยา มวยท่าเสา มวยลพบุรี เพื่อนำมาจำแนก วิเคราะห์ ประเมินความหมาย ความเหมือน และ
ความต่าง พร้อมจัดทำคู่มือเผยแพร่และเรียนรู้สู่สาธารณะ การวิจัยนี้นำแนวคิด หลักการ กฎบัตรอีโคโมสไทย การจัดการระบบวัฒนธรรมอย่างมีคุณภาพ การจัดการองค์ความรู้ การจัดการมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ตามลำดับ
ผลการวิจัยพบว่า มวยไทยมีหลักฐานมาตั้งแต่พ่อขุนรามคำแหงทรงโปรดให้เขียนตำรับพิชัยสงครามที่เกี่ยวข้องกับการต่อสู้ในระยะประชิดตัว ซึ่งเป็นหน้าที่ของตะพุ่นหญ้าช้าง จาตุรงคบาท สมัยกรุงธนบุรีมีครูมวยผู้เชี่ยวชาญคือครูเมฆ บ้านท่าเสา นายทองดีฟันขาวคือต้นแบบของการสำรวจบันทึกท่ารำไหว้ครูมวยไทย
ค่ายมวยไชยา มีท่ารำ 4 ท่า คือ 1) กราบเบญจางคประดิษฐ์ 2) ตรวจลม 3) ย่างสามขุม 4) เสือลากหาง ค่ายมวยลพบุรี มีท่ารำ 11 ท่า คือ 1) เทพพนม 2) กราบเบญจางคประดิษฐ์ 3) ถวายบังคม 4) ถวายหมัดครู 5) สอดสร้อยมาลา 6) สาวน้อยประแป้ง 7) ลับหอกโมกขศักดิ์ 8) นกยูงฟ้อนหาง 9) นารายณ์ขว้างจักร 10) พระรามแผลงศร 11) คุมเชิงครู ค่ายมวยโคราช มีท่ารำ 5 ท่า คือ 1) เดินทักษิณาวรรต 2) กราบเบญจางคประดิษฐ์ 3) ถวายบังคม 4) กอบพระแม่ธรณี 5) ย่างสามขุม ค่ายมวยท่าเสา มีท่ารำ 5 ท่า คือ 1) กราบเบญจางคประดิษฐ์ 2) กอบเมฆ 3) ส่องเมฆ 4) ไต่เมฆ 5) เสือลากหาง เมื่อจำแนกวิเคราะห์ความหมาย พบว่า 1) การเคารพสิ่ง ศักดิ์สิทธิ์ 2) การรำลึกพระคุณบิดามารดา ครูบาอาจารย์ 3) การสำรวจพื้นที่ของเวทีมวย อวดลีลาการร่ายรำและข่มขวัญคู่ต่อสู้ ส่วนความเหมือนคือกราบเบญจางคประดิษฐ์ ถวายบังคม เสือลากหาง ย่างสามขุม ส่วนความต่าง ค่ายมวยไชยา ต่างกันคือตรวจลม เทพพนม ถวายหมัดครู สอดสร้อยมาลา สาวน้อยประแป้ง ลับหอกโมกขศักดิ์ นกยูงฟ้อนหาง นารายณ์ขว้างจักร พระรามแผลงศร คุมเชิงครู การแต่งกายของค่ายมวยลพบุรีที่ต่างจากค่ายอื่น คือการพันเชือกที่ข้อเท้า ความเชื่อมีการสวมมงคลที่ศีรษะ และรัดประเจียดที่ต้นแขนเพื่อเป็นสิริมงคล ดนตรีมีปี่ กลอง ฉิ่ง โดยใช้เพลงสะระหม่า ค่ายมวยไชยามีความเก่าแก่ที่สุด