ศึกษาเปรียบเทียบเรื่องปรมัตถสัจจะในพุทธปรัชญาเถรวาท กับอันติมสัจจะในปรัชญาเวทานตะ

บทคัดย่อ

               บทความวิจัยเรื่อง “ศึกษาเปรียบเทียบเรื่องปรมัตถสัจจะในพุทธปรัชญาเถรวาทกับอันติมสัจจะในปรัชญาเวทานตะ” มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปรมัตถสัจจะในพุทธปรัชญาเถรวาท เพื่อศึกษาอันติมสัจจะในปรัชญาพราหมณ์-ฮินดู และเพื่อศึกษาเปรียบเทียบเรื่องปรมัตถสัจจะในพุทธปรัชญาเถรวาทกับอันติมสัจจะปรัชญาเวทานตะ ผลการศึกษาพบว่า

               ปรมัตถสัจจะหมายถึงความจริงอันเป็นสิ่งที่ดำรงอยู่อย่างแท้จริง ปรมัตถสัจจะในพุทธปรัชญาเถรวาทนั้น มีอยู่ 4 ประการ คือ จิต เจตสิก รูปและนิพพาน แต่ปรมัตถสัจจะขั้นสูงสุดเป็นสภาวะความจริงที่เที่ยงแท้เป็นอมตะ คือ พระนิพพาน พระนิพพานในพุทธปรัชญาเถรวาทมีอยู่ 2 ประเภท คือ สปาทิเสสนิพพาน และอนุปาทิเสสนิพพาน พระพุทธเจ้าเป็นผู้ค้นพบความจริงขั้นสูงสุดนี้ โดยการปฏิบัติตามหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และปัญญา และการเจริญวิปัสสนา คือ การพิจารณาสิ่งทั้งปวงให้เห็นตามความเป็นจริงในอริยสัจ 4 ดังที่พระพุธเจ้าได้เห็นความเป็นจริงนี้และปฏิบัติมรรคมีองค์ 8 คือ (1) สัมมาทิฏฐิ ความเห็นชอบ (2) สัมมาสังกัปบะ ความำริชอบ (3) สัมมาวาจา เจรจาชอบ (4) สัมมากัมมันตะ การงานชอบ (5) สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ (6) สัมมาวายามะ พยายามชอบ (7) สัมมาสติ ระลึกชอบ และ (8) สัมมาสมาธิ ตั้งใจมั่นชอบ ซึ่งเป็นข้อปฏิบัติสู่นิพพาน และสัจจะธรรมสูงสุดในพุทธปรัชญาเถรวาท

               ส่วนอันติมสัจจะในปรัชญาเวทานตะนั้น คือ พรหมัน ซึ่งเป็นความจริงสูงสุดที่ดำรงอยู่อย่างเที่ยงแท้และมีสภาวะเป็นอมตะ เป็นที่มาของอาตมันอันดำรงอยู่ในสรรพชีวิตพรหมันในปรัชญาเวทานตะของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู มี 2 ประเภท คือ ปรพรหมัน และอปรพรหมัน ในการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงพรหมันอันเป็นอันติมสัจจะนั้น มีแนวทาง 3 ประการ คือ ภักติโยคะ กรรมโยคะ และญาณโยคะ ภักติโยคะเป็นวิธีการปฏิบัติด้วยศรัทธา ความเชื่อ กรรมโยคะเป็นวิธีการปฎิบัติด้วยการประกอบความดี การทำหน้าที่ตามวรรณะอย่างจริงจัง ส่วนชญาณโยคะเป็นวิธีการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงพรหมันด้วยญาณคือปัญญาความรู้แจ้ง เมื่อปฏิบัติตามแนวทางทั้ง 3 ประการนี้แล้วก็จะทำให้จิตบริสุทธิ์พ้นจากการเวียนว่ายตายเกิดเข้าสู่โมกษะ คือเข้าถึงพระพรหม ดังนั้นการเข้าถึงโมกษะเป็นการเข้าถึงสัจธรรมสูงสุดของปรัชญาเวทานตะ