การจัดการศาสนทายาทอย่างมีประสิทธิผล : การวิเคราะห์เชิงบูรณาการบนฐานแนวคิดเชิงพุทธและหลักการบริหารองค์การ
คำสำคัญ:
ศาสนทายาท, ประสิทธิผล, แนวคิดเชิงพุทธ, การบริหารองค์การบทคัดย่อ
บทความวิชาการฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อวิเคราะห์การจัดการศาสนทายาทอย่างมีประสิทธิผล โดยใช้กรอบแนวคิดแบบบูรณาการระหว่างหลักพุทธธรรมและแนวคิดทางการบริหารองค์การสมัยใหม่ โดยเฉพาะในบริบทสังคมไทยที่พระสงฆ์ทำหน้าที่ทั้งในฐานะผู้สืบทอดพระธรรมคำสอน ผู้นำจิตวิญญาณ และกลไกทางสังคมที่ทรงอิทธิพล ท่ามกลางความท้าทายจากการลดลงของผู้บรรพชา ความเปลี่ยนแปลงของค่านิยม และแรงกระทบจากโลกาภิวัตน์ บทความนี้ได้นำแนวคิดเรื่องประสิทธิผล จากศาสตร์การบริหาร เช่น แนวทางการบรรลุเป้าหมาย แนวทางเชิงระบบ แนวคิดจากกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และแนวคิดคุณค่าที่ขัดแย้ง มาผสมผสานกับหลักธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา เช่น อิทธิบาท 4 สัปปุริสธรรม และมัชฌิมาปฏิปทา เพื่อสร้างกรอบประเมินที่ครอบคลุมทั้ง 5 มิติ ได้แก่ ผลิตภาพ การปรับตัว ทัศนคติและจิตตปัญญา ความร่วมมือ และความพึงพอใจของสังคม บทความยังเสนอแนวทางการพัฒนาองค์กรสงฆ์ในฐานะองค์การเรียนรู้ โดยใช้ธรรมะเป็นหลักในการบริหารจัดการอย่างยั่งยืน เพื่อรักษาการสืบทอดพระพุทธศาสนาในยุคใหม่อย่างแท้จริง
เอกสารอ้างอิง
บัญชายุทธ นาคมุจลินท์ และคณะ. (2557). แนวทางการพัฒนาศาสนทายาทที่พึงประสงค์ในพระพุทธศาสนา. วารสารบัณฑิตศึกษา มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์, 3(1), 137-156.
ปวีณา อุดมสถาผล และพระปราโมทย์ วาทโกวิโท. (2567). วิกฤตจำนวนศาสนทายาทเพื่อการรักษาพระพุทธศาสนา. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 12(3), 1216-1227.
พระครูอาทรยติกิจ (ชื้น ปญฺญากาโม) และคณะ. (2563). รูปแบบการพัฒนาศาสนทายาทของคณะสงฆ์จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 9(2), 50-61.
พิทยา บวรวัฒนา. (2541). แนวคิดทางการจัดการ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ภัชลดา สุวรรณนวล. (2559). การจัดการเชิงกลยุทธ์. กรุงเทพฯ: บริษัท ทริปเพิ้ล กรุ๊ป จำกัด.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมคิด บางโม. (2554). องค์การและการจัดการ (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: บริษัทวิยพัฒน์จำกัด.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2561). การเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน. สืบค้น 10 มีนาคม 2568, จาก https://www.watnyanaves.net/th/book_detail
สำนักงานพระพุทธศาสนา. (2568). ข้อมูลวัดและพระทั่วประเทศ. สืบค้น 10 มีนาคม 2568, จาก https://www.onab.go.th/th/page/item/index/id/1
อรุณ รักธรรม. (2532). การพัฒนาองค์กร : แนวความคิดและการประยุกต์ใช้ในระบบสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สหายบล็อกและการพิมพ์.
Andrew P., and Stiefel M, (1979). Participation of The Center for Justice. Community and Prison. New York: United Nations Children's Fund (UNICEF).
Gibson, J. L. (1988). Organizations: Behavior. Structure, Processes (6th ed.). Plano Tex: Business Publications.
Nahavandi, A. & Malekzadeh, A. R. (1999). Organizational Behavior: The Person-organization Fit. New Jersey: Prentice Hall.
Steers, R. M. (1977). Organizational Effectiveness: A Behavioral View. Santa Monica: Goodyear Publishing. Administrative Science Quarterly, 22(3), 538-540.
Wiriyapipat, N. (2013). The Movement of ISO 26000 to Organizational Culture for Social Responsibility. University of the Thai Chamber of Commerce Journal, 33(2), 200-213.
