การจัดการเรียนรู้ทางสังคมศึกษาเพื่อส่งเสริมทักษะ Soft Skills ของพลเมืองในสังคมโลกยุคหลังดิจิทัล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้นำเสนอแนวทางการจัดการเรียนรู้ทางสังคมศึกษาที่มุ่งส่งเสริมทักษะ Soft Skills ให้ผู้เรียนมีความพร้อมในการปรับตัวเพื่อรองรับสังคมโลกยุคหลังดิจิทัล ในยุคที่เทคโนโลยีและดิจิทัลกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน การพัฒนาทักษะที่เกี่ยวข้องกับมิติทางสังคม อารมณ์ และการสื่อสารมีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าทักษะด้านเทคนิค บทความนี้นำเสนอกรอบแนวคิดการพัฒนาทักษะ Soft Skills 5 ด้าน ได้แก่ ทักษะความฉลาดทางอารมณ์ ทักษะความฉลาดทางสังคม ทักษะความฉลาดรู้ทางดิจิทัล ทักษะความฉลาดในการทำงาน และทักษะความฉลาดทางสิ่งแวดล้อม ผ่านกระบวนการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการศึกษาเพื่อชีวิตจริง (Real Life Education) ที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติในสถานการณ์จริงหรือเสมือนจริง ซึ่งประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ การเลือกประเด็นปัญหา การเตรียมแหล่งเรียนรู้ การออกแบบกระบวนการเรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง และการสะท้อนคิดและประเมินตามสภาพจริง แนวทางดังกล่าวจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาทักษะ Soft Skills ที่จำเป็นต่อการปรับตัวและดำรงชีวิตอย่างมีคุณภาพในสังคมโลกยุคหลังดิจิทัล
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อกำหนดเบื้องต้นที่ผู้นิพนธ์(ผู้ส่งบทความ) ควรทราบ
1. ผู้นิพนธ์ที่ประสงค์จะลงตีพิมพ์บทความกับวารสาร ตั้งแต่เดือนมกราคม 2563 เป็นต้นไป ให้ใช้รูปแบบใหม่ (Template 2563) โดยสามารถดูตัวอย่างได้ที่เมนู GUIDELINES
2. จะตีพิมพ์และเผยแพร่ได้ ต้องผ่านการประเมินจากผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer Review)
3. การประเมินบทความโดยผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer Review) เป็นแบบ Double Blind
4. การอ้างอิงบทความใช้หลักเกณฑ์ APA (American Psychological Association) คลิก
5. บทความถูกปฏิเสธการตีพิมพ์ ไม่ผ่านการประเมิน ผู้นิพนธ์ขอยกเลิกเองหรือชำระเงินก่อนได้รับการอนุมัติ ทางวารสารไม่มีนโยบายการคืนเงิน
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
ฐากร สิทธิโชค. (2564). การเปลี่ยนแปลงสู่โลกยุคดิจิทัล: โอกาสและความท้าทายสำหรับสังคมไทย. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 47(2), 235-251.
ตะวัน ไชยวรรณ และ กุลธิดา นุกูลธรรม. (2564). การจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน: การเรียนรู้แบบบูรณาการเพื่อส่งเสริมความรู้ของผู้เรียนในโลกแห่งความจริง. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 15(2), 251-263.
วิจารณ์ พานิช. (2563, กันยายน 26). คุณค่าของโรงเรียนพัฒนาตนเอง [บรรยายพิเศษ]. การประชุมเรื่องยกระดับคุณภาพโรงเรียน ลดความเหลื่อมล้ำ: ก้าวต่อไปอย่างยั่งยืน, กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา. https://www.eef.or.th/vican-panich/
วิชัย วงษ์ใหญ่ และ มารุต พัฒผล. (2562). การพัฒนาทักษะซอฟต์พาวเวอร์สำหรับครูยุคดิจิทัล. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิชัย วงษ์ใหญ่, มารุต พัฒผล และ สุภาพร วิทยากร. (2563). การพัฒนาแบบสะท้อนคิดเชิงวิพากษ์เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดของผู้เรียน. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 22(4), 187-203.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2560-2579). สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2565). รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2565. ETDA.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). การสำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2566. สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
สุรางค์ โค้วตระกูล. (2564). จิตวิทยาการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 13). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Banks, J. A. (2017). Failed citizenship and transformative civic education. Educational Researcher, 46(7), 366-377. https://doi.org/10.3102/0013189X17726741
Biggs, J., & Tang, C. (2011). Teaching for quality learning at university: What the student does (4th ed.). McGraw-Hill Education.
Black, P., & Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 5(1), 7-74.
Blechman, B. M. (2004). Soft power: The means to success in world politics. Political Science Quarterly, 119(4), 680-682. https://doi.org/10.2307/20202427
DMC. TV. (2560). ความสำคัญของ Soft Skills ในโลกยุคดิจิทัล. https://www.dmc.tv/pages/scoop/Soft-Skills-in-Digital-Era.html
Flanagan, J. C. (1954). The critical incident technique. Psychological Bulletin, 51(4), 327-358. https://doi.org/10.1037/h0061470
Gardner, H. (2006). Multiple intelligences: New horizons in theory and practice. Basic Books.
Georgiou, Y., Hadjichambis, A. C., & Hadjichambi, D. (2021). Teachers’ perceptions on environmental citizenship: A systematic review of the literature. Sustainability, 13(5), 2622. https://doi.org/10.3390/su13052622
Goleman, D. (2006). Social intelligence: The new science of human relationships. Bantam Books.
Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77(1), 81-112. https://doi.org/10.3102/003465430298487
Jandrić, P., Knox, J., Besley, T., Ryberg, T., Suoranta, J., & Hayes, S. (2018). Postdigital science and education. Educational Philosophy and Theory, 50(10), 893-899. https://doi.org/10.1080/00131857.2018.1454000
Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). What is emotional intelligence? In P. Salovey & D. J. Sluyter (Eds.), Emotional development and emotional intelligence: Educational implications (pp. 3-31). Basic Books.
McDaniel, M. A., Hartman, N. S., Whetzel, D. L., & Grubb, W. L. (2007). Situational judgment tests, response instructions, and validity: A meta-analysis. Personnel Psychology, 60(1), 63-91. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2007.00065.x
OECD. (2019). OECD skills outlook 2019: Thriving in a digital world. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/df80bc12-en
Park, Y. (2016). 8 digital skills we must teach our children. World Economic Forum. https://www.weforum.org/agenda/2016/09/8-digital-skills-we-must-teach-our-children
Trust, T., Krutka, D. G., & Carpenter, J. P. (2020). “Together we are better”: Professional learning networks for teachers. Computers & Education, 102, 15-34. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.06.007
UNICEF. (2021, February 10). Digital divide compounds inequalities in education during COVID-19. UNICEF Thailand. https://www.unicef.org/thailand/stories/digital-divide-compounds-inequalities-education-during-covid-19
World Health Organization. (2020). The COVID-19 infodemic. Retrieved October 25, 2025, from https://www.who.int/health-topics/infodemic/the-covid-19-infodemic
