การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ กรณีศึกษาเทศบาลนครพิษณุโลก

Main Article Content

เกศกาญจน์ ทันประภัสสร
วารีรัตน์ แก้วอุไร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ กรณีศึกษาเทศบาลนครพิษณุโลก วิธีการดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนามี 4 ขั้นตอน คือ 1) การศึกษาเนื้อหาสาระของคุณภาพชีวิต กระบวนการจัดการเรียนรู้และการประเมินผลการเรียนรู้ 2) การสร้างและตรวจสอบคุณภาพของหลักสูตร 3) การทดลองใช้หลักสูตร 4) การประเมินหลักสูตร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้เป็นผู้สูงอายุจากชุมชนพระองค์ขาวเทศบาลนครพิษณุโลก จำนวน 30 คน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบประเมินคุณภาพชีวิต การวัดดัชนีมวลกายและการวัดรอบเอว วิเคราะห์ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบที ทดสอบไคสแคว และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า
1. เนื้อหาสาระของคุณภาพชีวิต ประกอบด้วย 1) ด้านร่างกาย ได้แก่ ออกกำลังกาย อาหาร การนอน กิจวัตรประจำวัน การใช้ยา ฝึกป้องกันโรคสมองเสื่อม ฝึกยึดเหยียด 2) ด้านจิตใจ ได้แก่ เข้าใจตนเอง เข้าใจผู้อื่น อย่าซึมเศร้า การปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนา เตรียมตัวตาย 3) ด้านสัมพันธภาพทางสังคม ได้แก่ อย่าห่างเหินครอบครัว อย่าล้าสมัย อย่าห่างเหินสังคม และ 4) ด้านสิ่งแวดล้อม ได้แก่ อาศัยในที่ปลอดภัย อนามัยสิ่งแวดล้อมที่ดี ข้อมูลการตรวจสุขภาพ ข้อมูลด้านการเงิน ข้อมูลองค์กรที่ให้การช่วยเหลือผู้สูงอายุ การจัดการเรียนรู้ ได้แก่ การมีส่วนร่วมคิดร่วมทำ การกำหนดกติกาในการเรียนรู้ร่วมกัน การทำกิจกรรม การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ การเรียนรู้จากต้นแบบผู้สูงอายุ การลงมือปฏิบัติ การประเมินผลการเรียนรู้ 1) ระหว่างเรียน ได้แก่ การแสดงความคิดเห็น การสังเกตพฤติกรรม ผลงาน 2) หลังเรียน ได้แก่ การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม การใช้แบบประเมิน การถอดบทเรียน
2. หลักสูตรเสริมสร้างคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ กรณีศึกษาเทศบาลนครพิษณุโลก ประกอบด้วย แนวคิดการพัฒนาหลักสูตรเน้นประสบการณ์ วิธีการจัดการเรียนรู้นำหลักการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมโดยประยุกต์ใช้เทคนิค A-I-C มาใช้ในกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้สูงอายุเกิดคุณภาพชีวิตที่ดี มี 3 ขั้นตอน 1) การสร้างความรู้  2) การสร้างแนวทางการพัฒนา 3) การสร้างแนวทางปฏิบัติ ผู้เชี่ยวชาญให้ความเห็นว่า หลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตรมีความเหมาะสมในระดับมาก (gif.latex?\bar{x} = 4.27, S.D. = 0.54) และ (gif.latex?\bar{x} = 4.38, S.D. = 0.58) ผลการทดลองใช้ พบว่า หลักสูตรมีความเป็นไปได้ในการนำไปสู่การปฏิบัติ
3. ผลการใช้หลักสูตร พบว่า ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตโดยภาพรวมอยู่ในระดับดีระหว่างการใช้หลักสูตร และผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตในภาพรวมหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 มีดัชนีมวลกาย (BMI) ปกติและความยาวรอบเอวปกติหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ผลการประเมินหลักสูตรเชิงระบบ พบว่า ผู้บริหารและบุคลากรที่เกี่ยวข้องด้านการดูแลผู้สูงอายุและตัวแทนผู้สูงอายุเกิดการยอมรับและเห็นว่าหลักสูตรเชิงระบบทุกด้านมีความเหมาะสมมาก

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทันประภัสสร เ. ., & แก้วอุไร ว. . (2020). การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ กรณีศึกษาเทศบาลนครพิษณุโลก. Journal of Education and Innovation, 22(2), 74–83. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/edujournal_nu/article/view/125613
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

Boonphueak, P., Kaewurai, W., Wattanatorn, A., & Prachanban, P. (2014). Development of course curriculum on school study for create school identity based on process of mixed methods research: A case study of Chalermkwansatree School. Journal of Education Naresuan University, 16(1), 98-107. [in Thai]

Kessang, P. (2016). Action research. Bangkok: Chulalongkorn University Press. [in Thai]

Kompilianon, K., Thamrogsothisakul, V., & Wiboonrangsan, S. (2016). A development of curriculum to promoting health literacy in obesity for Matthayormsuksa 3 students. Journal of Education Naresuan University, 18(3), 250-264. [in Thai]

Phitsanulok Municipality. (2018). Phitsanulok Municipality Development Plan for four years (2018-2021). Phitsanulok: Phitsanulok Municipality. [in Thai]

Poisorn, K. (2015). Situation and quality of life of the elderly in spatial context industry: Case study in Samut Prakan, Uthai District, Phra Nakhon Si Ayutthaya Province. In the 53rd Kasetsart University Annual Conference. Bangkok: Kasetsart University. [in Thai]

Rodprapun, P., Thamrongsothisakul, V., & Wiboonrangsan, S. (2016). Development of youth media literacy curriculum based on participation learning for junior secondary school students. Journal of Education Naresuan University, 18(4), 156-170. [in Thai]

Siriwanrangsan, S., & Sangyeang, S. (2016). Model for improving the quality of life of rural elders. Journal of Preventive Medicine Association of Thailand, 6(2), 182-191. [in Thai]

Smith, W. E. (1991). The AIC Model: Concepts and practice. Washington, D.C.: ODII.

Southern Regional, Institute for Non-Formal Education. (2012). The curriculum of lifelong learning for the elderly lifelong learning program for the elderly. Retrieved July 20, 2018, from https://www.doc/elderlypeople2559.pdf [in Thai]

Sukanun, T., Jariyasin, S., Thummanon, T., & Jitpakdee, P. (2011). Quality of life of the elderly in Bansuan Municipality, Chonburi Province, Thailand. Thai Journal of Public Health, 41(3), 240-249. [in Thai]

Suwan, T., Prasanpun, S., Kaewurai, W., & Thamrongsothisakul, V. (2017). The development of curriculum to enhance the ability on Science project learning management for science teachers in the Lower secondary school. Journal of Education Naresuan University, 18(2), 25-36. [in Thai]

Suwanrata, W. (2016). Aging society: Stepped into high society with knowledge and wisdom. Bangkok: Parbpim. [in Thai]

Tumthong, B. (2011). Curriculum development (3nd ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Press. [in Thai]

Uthaichay, T. (2016). Life quality of elderly’ s in the Lum Pan Chat Municipality, Wang Sam Mo District, Udon Thani (Master thesis). Maha Sarakham: Rajabhat MaHa Sarakham University. [in Thai]

Wudaree, N. (2018, April 22). interview. [in Thai]