การพัฒนาการรู้สิ่งแวดล้อมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยใช้การสอนแบบโครงการที่เน้นการคิดแก้ปัญหา

บทคัดย่อ

     การวิจัยในครั้งมีความมุ่งหมาย เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบการรู้สิ่งแวดล้อม ด้านความรู้ ความตระหนักต่อสิ่งแวดล้อม และความสามารถในการคิดแก้ปัญหาของนักเรียนที่เรียนโดยใช้การสอนแบบโครงการที่เน้นการคิดแก้ปัญหากับการเรียนแบบปกติ กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 กลุ่มทดลอง จำนวน 50 คน ที่เรียนโดยใช้การสอนแบบโครงการที่เน้นการคิดแก้ปัญหา และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 กลุ่มควบคุม จำนวน 50 คน ที่สอนแบบปกติ
ซึ่งนักเรียนทั้ง 2 กลุ่ม ได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม  (Cluster  Random  Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ 8 แผน สำหรับการจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบโครงการที่เน้นการคิดแก้ปัญหา และการจัดการเรียนรู้แบบปกติ จำนวนอย่างละ 4 แผน แต่ละแผนใช้สอน 3 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ 2) แบบวัดความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม 3) แบบวัดความตระหนักต่อสิ่งแวดล้อม และ 4) แบบวัดความสามารถในการคิดแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Paired t-test และ F-test (One-way MANCOVA และ ANCOVA) ผลการวิจัย พบว่า แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบโครงการที่เน้นการคิดแก้ปัญหามีดัชนีประสิทธิผล เท่ากับ 0.7133 นักเรียนที่เรียนด้วยการสอนแบบโครงการที่เน้นการคิดแก้ปัญหา และการสอนแบบปกติ มีความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม ความตระหนักต่อสิ่งแวดล้อม และความสามารถในการคิดแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม โดยรวมและรายด้านหลังเรียนเพิ่มขึ้นจากก่อนเรียน และนักเรียนที่เรียนโดยใช้รูปแบบการสอนแบบโครงการที่เน้นการคิดแก้ปัญหา มีความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม ความตระหนักต่อสิ่งแวดล้อม ขั้นที่ 2 การตอบสนอง และการคิดแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม โดยรวมและรายด้าน 4 ด้าน คือ ด้านมลพิษทางน้ำ ด้านมลพิษทางอากาศ ด้านมลพิษทางเสียง และด้านมลพิษจากขยะมูลฝอย สูงกว่านักเรียนที่เรียนแบบปกติ

THE DEVELOPMENT OF ENVIRONMENTAL LITERACY OF MATTAYOMSUKSA
3 STUDENTS USING THE PROJECT-BASED TEACHING WITH
PROBLEM-SOLVING THINKING

     This research aimed to study and compare environmental literacy in the areas of knowledge, awareness and ability in problem-solving thinking of the students who learned using the project-based learning with problem-based thinking and the traditional teaching method. The sample consisted of an experimental class of 50 Mathayomsuksa 3 students who learned using the problem-based project with problem-based thinking and a control class of 50 Mathayomsuksa 3 students who taught using the traditional teaching method. These students were randomly selected using the cluster random sampling technique. Research instruments included 1) 8 learning plans for the experimental class and for the control class, 4 plans each, and each plan for 3 hours of teaching in a week,
2) an environmental knowledge test, 3) a questionnaire on environmental awareness, and 4) a test on environmental problem-solving thinking. The collected data were analyzed using a percentage, a mean and a standard deviation, and for testing hypotheses the paired t- test and the F-test (One-way MANCOVA and ANCOVA) were employed. The major findings revealed that the lesson plans for project-based teaching with problem-based thinking had an effectiveness index of 0.7133. The experimental class and the control class showed gains in environmental knowledge, environmental awareness and ability in environmental problem-solving thinking in overall and in each aspect from before learning. In addition, the experimental class showed more environmental knowledge, environmental awareness in the stage 2: Responding, and environmental problem-based thinking in overall and in 4 aspects: Water Pollution, Air Pollution, Noise Pollution, and Waste Pollution, than did the control class.